Kwaliteit en betrouwbaarheid bij online informatiesystemen - Een statistisch-wijsgerige analyse
De manier waarop we op zoek gaan naar informatie, is in de laatste tien jaar behoorlijk veranderd. Vroeger waren er de eindeloze boekenrekken in de bibliotheek met steekkaarten en fichebakken. Tegenwoordig is er het internet, met sites als Google en Wikipedia. Meer en meer moeten leerkrachten hun leerlingen nu aanmoedigen om nog eens een boek ter hand te nemen of “het niet allemaal van Wikipedia af te schrijven”. Het gemak waarmee informatie te kopieren-en-plakken valt, lijkt een soort luiheid in de hand te werken. Letten onze jongeren wel nog op waar ze hun informatie vandaan halen? Geloven ze zomaar alles dat op het internet staat? Wat is de rol van de leerkracht hierbij?
In het kader van zijn scriptie wijsbegeerte maakte Koen de Couck (Universiteit Gent) een studie over wat webinformatie kwaliteitsvol en betrouwbaar maakt. Hij ging eveneens het webgedrag na van achthonderd Vlaamse twaalf- en zestienjarigen en de mate waarin ze kritisch nadachten bij de verschillende informatie die ze vonden op internet. Kritisch denken valt binnen de zogenaamde ‘vakoverschrijdende eindtermen’ van het Vlaams secundair onderwijs. Met de recente herziening van die eindtermen voor het schooljaar 2010-2011 wordt die rol van kritisch denken zelfs nog sterker benadrukt.
De resultaten zijn opmerkelijk. Wanneer hen gevraagd wordt informatie op te zoeken geven vrijwel alle ondervraagde jongeren aan uitsluitend Google of Wikipedia te gebruiken. Gebruiken ze een zoekmachine, dan is dit in 90-97% van de gevallen Google. Gebruiken ze geen zoekmachine, dan is dit omdat ze rechtstreeks doorsurfen naar Wikipedia. Het onderzoek toont dat het gedrag van jongeren daarbij geleid wordt door een strategie van de minste weerstand: snelle informatie wordt verkozen boven kwalitatieve, gespecialiseerde of betrouwbare informatie. De jongeren maken het zich ook taalkundig gemakkelijk: de Nederlandse Wikipedia is 4 à 5 keer zo waarschijnlijk om gebruikt te worden als de Engelse. Nochtans bevat de Nederlandse Wikipedia maar half zoveel kwaliteitsvolle artikels (afgemeten aan het aantal ‘Featured Articles’) als zijn Engelse tegenhanger. Dit bleek te gelden voor zowel twaalf- als zestienjarigen, wat tot een belangrijke conclusie leidt: het webgedrag van onze jongeren ontstaat al op een zeer vroege leeftijd en blijft bewaard doorheen de eerste vier jaren van het secundair onderwijs. Noch de lessen Engels of Informatica leken daar een impact op te hebben. Ook de specifieke onderwijsstroming (ASO, TSO, KSO of BSO) bleek weinig uit te maken, wellicht doordat het webgedrag ontstaat voordat zo’n opdeling plaatsvindt.
Slim gebruik van Wikipedia
Er bestaat nogal wat controverse onder leerkrachten in hoeverre leerlingen zich op Wikipedia mogen beroepen. Sommigen gaan zover als de site voor hun vak volledig te verbieden. Koen De Coucks scriptie pleit daarentegen voor het begeleiden van leerlingen om hun al bestaande zoekgedrag ‘slimmer’ te maken. De fout die leerkrachten (en leerlingen) vaak begaan, zo argumenteert hij, ligt in het feit dat Wikipedia als één coherente bron wordt gezien. In werkelijkheid werken miljoenen mensen mee aan de verschillende artikels en honderden redacteurs aan elk artikel afzonderlijk. De mate waarin bepaalde artikels opgevolgd worden bepaald hoe nauwkeurig het is. Een onderzoek van het vakblad Nature uit 2005 toont daarnaast aan dat Wikipedia even betrouwbaar zou zijn als de prestigieuze Encyclopaedia Britannica, voor sommige onderwerpen alleszins. Het komt er dus op aan leerlingen te trainen om ‘goeie’ artikels te onderscheiden van artikels waar duidelijk een reukje aan zit.
Kritisch denken
Gelooft deze Google-Wikipedia generatie van jongeren ook alles wat ze op internet leest? Dit was de tweede vraag die de scriptie wou beantwoorden. Om dit te testen werd een proef opgesteld van 80 controversiële onderwerpen, waarvan vervolgens de Engelse en Nederlandse wikipedia-artikels werden opgevraagd en geanalyseerd op kwaliteit. De artikels gingen over onderwerpen zoals bijvoorbeeld de ‘Bermudadriehoek’, ‘pendelen’ en ‘graancirkels’. Uiteindelijk werden drie onderwerpen geselecteerd die respectievelijk van hoge kwaliteit, lage kwaliteit of een soort buitenbeentje waren. Deze onderwerpen waren: ‘Maanlandingscomplot’, ‘Materialisatie’ (= het verschijnen van geesten en voorwerpen) en ‘Astrologie’.
Vervolgens werd aan leerlingen gevraagd over elk onderwerp informatie te gaan opzoeken op internet, alsof ze hierover een spreekbeurt zouden geven. Vervolgens werd aan de hand van een aantal stellingen gepeild hoe kritisch deze informatie leerlingen had gemaakt tegenover het onderwerp.
Weinig verrassend bleken de meningen van leerlingen verdeeld. De meesten twijfelden. Wat echter opviel, was dat bij het hoogkwalitatieve onderwerp ‘maanlandingscomplot’ (en enkel hierbij) leerlingen overtuigd die mogelijkheid afwezen. Dit bleek zo te zijn voor zowel de twaalfjarigen als de zestienjarigen en voor elk van de vier onderwijsstromen. Hoewel ze niet in staat leken de ‘slechte’ informatie te herkennen, herkenden leerlingen unaniem wel de hoogkwalitatieve informatie. Opvallend genoeg deden ook twaalfjarigen dit al, een groep die vaak als ‘te jong’ wordt gezien voor kritisch denken.
De studie ging ook de effecten na van geslacht, leeftijd en scholing. De resultaten zijn eerder complex: noch geslacht, noch leeftijd op zich lijken een rol te spelen bij kritisch denken. Wanneer men echter kijkt binnen de verschillende onderwijsstromen (ASO, TSO, BSO en KSO) dan treft men richtingspecifieke denkpatronen aan die zich ondermeer vertalen in geslachts- en leeftijdsverschillen. Jongens uit ASO en TSO waren veel meer geneigd dan de meisjes om astrologie af te doen als bijgeloof bijvoorbeeld.
De studie bood ook bewijs voor het openbloeien van een prille, algemene kritische houding bij de jongeren. Twaalfjarigen gingen onderwerp per onderwerp te werk, de zestienjarigen vertoonden daarentegen de eerste tekenen van een overkoepelende kritiek. Ze werden ook consistenter in hun antwoorden.
Conclusie
Met zijn scriptie toonde Koen De Couck het belang aan van een vroege opvolging van het webgedrag bij jongeren. Niet alleen ICT-competenties zijn daarbij belangrijk, maar ook het verantwoord uitkiezen van websites en zoekmethoden. Hij pleit daarnaast voor verdere evaluaties van het kritisch denken bij jongeren. We zien het kritisch denken tijdens het secundair ook evolueren: de leerkracht verdient daarbij zeker de nodige lof. Toch zou er meer moeite moeten gedaan worden om de verschillende onderwijsstromen op één lijn te krijgen. Kritisch denken is als doelstelling dezelfde voor al deze leerlingen. Er moet daarom voldoende en doordacht geïnvesteerd worden in het volledige secundair, zodat elke leerling dezelfde kansen krijgt. Feedback over de mate waarin ook deze eindterm gerealiseerd wordt, is daarvoor cruciaal.
Bibliografie
· Boeken
BAUDRILLARD, J., 2001. Simulacra and Simulation. GLASER, S.F. (trans), 8ste ed. Ann Arbor (Mich.): University of Michigan Press.
BOONE, M., 2005. Historici en hun métier. Een inleiding tot de historische kritiek, Gent: Academia Press.
CARROLL, R.T., 2004. Becoming a Critical Thinker – A Guide for the New Millenium, 2de ed. Boston: Pearson Custom Publishing.
DE GROOFF, D., 2004. Goochelen met Google: Efficient leren zoeken met de grootste internetzoekmachine, 3de ed. Leuven: Uitgeverij: Davidfonds.
DE MUL, J., 2002. Cyberspace Odyssee, 4de ed. Kampen: Uitgeverij Klement.
HOFSTEDE, M., 2001. Het zoekboek voor het web, Rijswijk: Elmar B.V.
GOLDMAN, A., 1999. Knowledge in a Social World, Oxford: Clarendon Press.
GRAHAM, G., 2001. Internet: een filosofisch onderzoek. UMMELEN, L. & VAN GORP, P. (trans), Rotterdam: Lemniscaat.
HUIBERT, T. & WIELAARD, N., 2006. Wakker worden! Hoe je dagelijks wordt gemanipuleerd en belazerd, Amsterdam: Otto Cramwinckel.
KEEN, A., 2007. The Cult of the Amateur: How Today’s Internet is Killing Our Culture, London: Brealey.
KITCHER, P., 1993. The Advancement of Science, Oxford University Press.
MINTZ, A.P., 2002. Web of Deception. Misinformation on the Internet, 2de ed. Medford: Information Today.
O’HARA, K., 2002. Plato and the Internet, Duxford Cambridge: Icon Books Ltd.
POPPELMONDE, W., VAN ROSSEM, K., DE SWAEF, G., FRANSOO, P., 2001. Filosoferen met jongeren (Handboek leerlingenbegeleiding 33). Diegem: Kluwer Uitgevers.
SHERMAN, C. & PRICE, G., 2001. The Invisible Web: Uncovering Information Sources Search Engines Can’t See, Medford: Information Today.
SCHMITT F.F., 1994. Socialising Epistemology: the social dimensions of knowledge, Lanham: MD Rowman and Littlefield.
SIMONS, J., 2002. Interface en cyberspace: inleiding in de nieuwe media, Amsterdam University Press.
SUROWIECKI, J., 2006. Twee weten meer dan één : waarom het beter is groepsbeslissingen te nemen, Amsterdam: Contact.
VAN DEN BERGHE, G., 2008. De mens voorbij, Antwerpen: Manteau.
· Bijdragen aan verzamelwerken
DEAR, P., 2006. ‘The Meanings of Experience’, in: K. PARK & L. DASTON, eds. The Cambridge History of Science, Volume 3, Early Modern Science. Cambridge University Press, 106-131.
FOLEY, R., 1994. Egoism in Epistemology, in: F. SCHMITT, ed, Socializing Epistemology. Lanhom: MD Rowman and Littlefield, 53-74.
LYOTARD, J.F., 1987. Judiciousness in Dispute, or Kant after Marx, in: M. KRIEGER & C. LINDSAY, trans. The Aims of Representation: Subject, Text, History. New York: Colombia University Press, 23-67.
SPAINK, K., 2008. Georganiseerd vertrouwen, in: K. SPAINK, ed. Beter internet – Welgeleerde buitenstaanders over web 2.0. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 7-25.
· Artikels
DE SWAEF, G., 2004. Socrates in de beroepsklas. Klasse voor leerkrachten, 144, 44-45.
DE VREESE, L., 2006. Causal Pluralism and Scientific Knowledge: An Underexposed Problem. Philosophica, 77, 125-150.
GILES, J., 2005. Internet Encyclopedias go Head to Head. Nature, 43, 900-1.
GOLDMAN, A., 2001. Experts: Which Ones Should You Trust?. Philosophy and Phenomenological Research, 63, 85-110.
KOPPL, R., 2005. Epistemic Systems. Episteme: A Journal of Social Epistemology, 2 (2), 91-106.
LANHAM, R.A., 1994. The Implications of Electronic Information for the Sociology of Knowledge. Leonardo, 27 (2), 155-163.
LIST, C., 2005. Group Knowledge and Group Rationality: A Judgment Aggregation Perspective. Episteme: A Journal of Social Epistemology, 2 (1), 25-38.
MAGNUS, P.D., 2009. On Trusting Wikipedia. Episteme: A Journal of Social Epistemology, 6 (1), 74-90.
MALAVAIS, A. & LACKAFF, D., 2008. An Analysis of Topical Coverage of Wikipedia. Journal of Computer-Mediated Communication, 13 (2), 429-440.
NATURE, 2006. Britannica Attacks…and We Respond. Nature, 440, 582.
POSNER, R., 2005. Bad News. New York Times Book Review, 1, 8-11.
RUBEL, S., 2007, The Next Google? Wikipedia. Advertising Age, 78 (4), 17.
STVILIA, B., GASSER L., TWIDALE M.B. & SMITH, L.C., 2007. A Framework for Information Quality Assessment. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58 (12), 1720-1733.
STVILIA, B., AL-FARAJ, A. & YI, Y.J., 2009. Issues of cross-contextual information quality information – the case of Arabic, English and Korean Wikipedias. Library & Information Science Research, 31 (4), 232-239.
WEST. J., 2002. Information for Sale: My Experience With Google Answers. Searcher - The Magazine for Database Professionals, 10 (9), 14-22.
· Krantenartikels
DECORTE, J., MORTIER, F., POPPELMONDE, W., VAN BENDEGEM, P., VANHEESWIJCK, G., VAN ROOY, W., 2000a. Een kans voor filosofieonderwijs, ook in Vlaanderen?. De Standaard, 13 juni 2000.
DECORTE, J., MORTIER, F., POPPELMONDE, W., VAN BENDEGEM, P., VANHEESWIJCK, G., VAN ROOY, W., 2000b. Een kans voor filosofieonderwijs, ook in Vlaanderen?. De Financieel Economische Tijd, 20 juni 2000.
DECORTE, J., MORTIER, F., POPPELMONDE, W., VAN BENDEGEM, P., VANHEESWIJCK, G., VAN ROOY, W., 2000c. Filosofie verrijkt je leven. De Morgen, 6 juli 2000.
VEFO, 2004a. Ik zit op school, dus ik ben. De Standaard, 1 juni 2004, p.20b.
VEFO, 2004b. Kant versus Dewinter. De Standaard, 22 november 2004, p.46a.
· Conferentie-artikel in een databank
BLUMENSTOCK, J.E., 2008. Size Matters: Word Count as a Measure of Quality in Wikipedia, in: International World Wide Web Conference - Proceeding of the 17th international conference on World Wide Web, 21-25 april 2008 Beijing [online]. New York: ACM, 1095-1096. Beschikbaar vanaf: http://portal.acm.org/citation.cfm?id=1367673 [Verkregen op 19 juli 2010].
HALPIN, H., 2009, Social Meaning on the Web: From Wittgenstein to Search Engines. In: Proceedings of the WebSci'09: Society On-Line, 18-20 maart 2009 Athene [online]. Beschikbaar vanaf: http://journal.webscience.org/190/3/halpin-websci09.pdf [Verkregen op 14 juli 2010].
HU, M. LIM, E., SUN, A. LAUW, H.W. & VUONG, B., 2007. Measuring Article Quality in Wikipedia: Models and Evaluation. In: Proceedings of the sixteenth ACM conference on Conference on information and knowledge management, 6-10 november 2007 Lissabon [online]. New York: ACM, 243-254. Beschikbaar vanaf: http://portal.acm.org/citation.cfm?id=1321476 [Verkregen op 14 juli 2010].
JAVANMARDI, S.,GANJISAFFAR, Y., LOPES, C. & BALDI, P., 2009. User Contribution and Trust in Wikipedia. In: Proceedings of the 5th International Conference on Collaborative computing: Networking, Applications and Worksharing, 11-14 november 2009 Washington DC [online]. Beschikbaar vanaf: http://www.ics.uci.edu/~sjavanma/CollabCom [Verkregen op 14 juli 2010].
KITTUR, A. & KRAUT, E., 2008. Harnessing the Wisdom of Crowds in Wikipedia: Quality through coordination. In: Proceedings of the 2008 ACM conference on Computer supported cooperative work, 8-12 november 2007 San Diego [online]. New York: ACM, 37-46. Beschikbaar vanaf: http://portal.acm.org/citation.cfm?id=1460563.1460572 [Verkregen op 14 juli 2010].
KITTUR, A., SUH, B., PENDLETON, B.A. & CHI, E.H., 2007. He Says, She Says: Conflict and Coordination in Wikipedia. In: Proceedings of the SIGCHI conference on Human factors in computing systems, 28 april-3 mei 2007 San Jose [online]. New York: ACM, 453-462. Beschikbaar vanaf: http://portal.acm.org/citation.cfm?id=1240698 [Verkregen op 14 juli 2010].
LIH, A., Wikipedia as Participatory Journalism: Reliable Sources? Metrics for evaluating collaborative media as a news resource. In: Proceedings of Fifth International
Symposium on Online Journalism, 16-17 april 2004 Austin [online]. Beschikbaar vanaf: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.117.9104&rep=r… [Verkregen op 14 juli 2010].
MAGNUS, P.D., 2001. Reliability on the crowded net - Finding the Truth in a Web of Deceit. In: Proceedings of MacHack 16, 23-26 juni 2001 Dearborn (MI) [online]. Beschikbaar vanaf: http://adl.handle.net/1951/42589 [Verkregen op 2 februari 2010].
MAGNUS, P.D., 2006. Epistemology and the Wikipedia. In: New York: North American computing and philosophy conference, 10-12 augustus 2006 Troy (NY) [online]. Beschikbaar vanaf: http://adl.handle.net/1951/42589 [Verkregen op 2 februari 2010].
MILSON, A.J., 2001. Engaging Students in Historical Inquiry Using Internet Resources. In: 81st Annual Meeting of the National Council for the Social Studies, 15-18 november 2001 Washington (DC) [online]. Beschikbaar vanaf: http://eric.ed.gov/ERICWebPortal/recordDetail?accno=ED462360 [Verkregen op 22 juli 2010].
NAKATONI, M., JATOWT, A., OHSHIMA, H. & TANAKA, K., 2009. Quality Evaluation of Search Results by Typicality and Speciality of Terms extracted from Wikipedia. In: Proceedings of the
14th International Conference on Database Systems for Advanced Applications, 21-23 april 2009 Brisbane. 570–584 [online]. Beschikbaar vanaf: http://www.dl.kuis.kyoto-u.ac.jp/~nakatani/paper/DASFAA09_conference_19… [Verkregen op 2 februari 2010].
STVILIA, B., TWIDALE, M.B., GASSER, L. & SMITH, L.C., 2005. Information Quality Discussions in Wikipedia. In: Proceedings of the 2005 International Conference on Information Quality, 4-6 november 2005 Cambridge (MA) [online]. Beschikbaar vanaf: http://www.isrl.illinois.edu/~stvilia/papers/qualWiki.pdf [Verkregen op 14 juli 2010].
VIEGAS, B., WATTENBERG M. & DAVE, K., 2004. Studying cooperation and conflict between authors with history flow visualisations. In: Proceedings of the SIGCHI conference on Human factors in computing systems, 24-29 april 2004 Wenen [online]. New York: ACM, 575-582. Beschikbaar vanaf: http://portal.acm.org/citation.cfm?id=1240698 [Verkregen op 14 juli 2010].
· Websites
ABLAN, J., 2007. Wikipedia page the latest status symbol [online]. London, Reuters. Beschikbaar vanaf: http://www.reuters.com/article/idUSN2232893820071022 [Verkregen op 11 maart 2010].
ANON, 2004a. ADL Praises Google for Responding to Concerns About Rankings of Hate Sites [online]. New York, ADL. Beschikbaar vanaf: http://www.adl.org/PresRele/Internet_75/4482_75.htm [Verkregen op 26 juni 2009].
ANON, 2007. 100 Best Companies to work for [online]. New York, Fortune Magazine. Beschikbaar vanaf: http://money.cnn.com/magazines/fortune/bestcompanies/2007/ [Verkregen op 24 juni 2010].
ANON, 2009a. Zoekmachine Microsoft wint marktaandeel [online]. Brussel, De Tijd. Beschikbaar vanaf: http://www.tijd.be/nieuws/ondernemingen_technologie/Zoekmachine_Microso… [Verkregen op 8 mei 2010].
ANON, 2009b. Marktaandeel Google stijgt weer [online]. Amsterdam, Marketing Online. Beschikbaar vanaf: http://www.marketingonline.nl/nieuws/bericht/marktaandeel-google-stijgt… [Verkregen op 6 mei 2010].
ANON, 2009c. Intellipedia Celebrates Third Anniversary with a Succesful Challenge [online]. Langley (Va), CIA. Beschikbaar vanaf: https://www.cia.org/news-information/featured-story-archive/intellipedi… [Verkregen op 18 april 2010].
ANON, 2009d. Zoekmachine Microsoft wint marktaandeel [online]. Brussel, De Tijd. Beschikbaar vanaf: http://www.tijd.be/nieuws/ondernemingen_technologie/Zoekmachine_Microso… [Verkregen op 8 mei 2010].
ANON, 2009e. Marktaandeel Google stijgt weer [online]. Amsterdam, Marketing Online. Beschikbaar vanaf: http://www.marketingonline.nl/nieuws/bericht/marktaandeel-google-stijgt… [Verkregen op 6 mei 2010].
ANON, 2010a. 100 Best Companies to work for [online]. New York, Fortune Magazine. Beschikbaar vanaf: http://money.cnn.com/magazines/fortune/bestcompanies/2010/ [Verkregen op 24 juni 2010].
BARBARO, M., ZELLER, T., 2006. A Face Is Exposed for AOL Searcher No. 4417749 [online]. The New York Times, 9 augustus 2006. Beschikbaar vanaf: http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E0CE3DD1F3FF93AA3575BC0… [Verkregen op 27 juni 2010].
BEATON, J., 2010. Google pins China hopes on an extra click [online]. Shanghai, CNNGo. Beschikbaar vanaf: http://www.cnngo.com/shanghai/life/googlecn-end-redirect-google-hong-ko… [Verkregen op 2 juli 2010].
BECKER, D., 2004. Google caught in anti-Semitism flap [online]. New York, CNET News. Beschikbaar vanaf: http://news.cnet.com/2100-1038-5186012.html [Verkregen op 27 juni 2010].
BRANDON, J., 2004. Dropping the Bomb on Google [online]. New York, Wired. Beschikbaar vanaf: http://www.wired.com/culture/lifestyle/news/2004/05/63380 [Verkregen op 22 juni 2010].
BRANDT, D., 2002a. Pagerank: Googles Original Sin [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/pagerank.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2002b. We asked Google about privacy [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/krone.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2003a. How Bloggers game Google [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/gaming.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2003b. How Bloggers game Google [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/gaming.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2003c. Should Google index telephone numbers? [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/valerie.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2004. It’s time for opt-in at search engines [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/optin.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2005a. Personalized search: Holy Grail or a crock? [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/crock.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2005b. Google Search Term Demonstration [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/cgi-bin/urldemo.htm [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2006. And then there were four [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/bigbro.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2007. Google distorts reality, Austrian study says [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.google-watch.org/gpower.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2009a. Help warn about AdSense [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.scroogle.org/adsense.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BRANDT, D., 2009b. Google and its ‘safe browsing’ database [online]. Googlewatch. Beschikbaar vanaf: http://www.scroogle.org/malware.html [Verkregen op 6 mei 2010].
BUJUE, T., 2010. Google “don’t be evil”? [online]. Beijing, China Daily. Beschikbaar vanaf: http://www.chinadaily.com.cn/opinion/2010-03/23/content_9629721.htm [Verkregen op 13 mei 2009].
CARTHY, R., 2009. Who’s Scored Up comScore in September, You Ask? [online]. Tech Crunch. Beschikbaar vanaf: http://techcrunch.com/2009/10/15/whos-scorched-up-comscore-in-september… [Verkregen op 23 juni 2010].
CLARK, A., 2010. Google faces anti-monopoly probe by European Commission [online]. London, The Guardian. Beschikbaar vanaf: http://www.guardian.co.uk/technology/2010/feb/24/google-monopoly-probe-… [Verkregen op 25 juni 2010].
COHEN, N., 2007. A History Department Bans citing Wikipedia as a Research Source [online]. New York Times. Beschikbaar vanaf: http://www.nytimes.com/2007/02/21/education/21wikipedia.html [Verkregen op 1 april 2010].
COHEN, M., 2009. Font of all Wisdom, or not? [online]. London, Times Higher Education. Beschikbaar vanaf: http://www.timeshighereducation.co.uk/story.asp?storycode=406100 [Verkregen op 15 mei 2010].
ENCYCLOPæDIA BRITANNICA, 2006. Fatally Flawed: Refuting the recent study on Encyclopedic Accuracy by the Journal Nature [online]. Chicago (IL), Encyclopædia Britannica. Beschikbaar vanaf: http://corporate.britannica.com/britannica_nature_response.pdf [Verkregen op 1 april 2010].
FRIEDMAN, T.L., 2003. Is Google God? [online]. New York Times. Beschikbaar vanaf: http://www.nytimes.com/2003/06/29/opinion/29FRIE.html [Verkregen op 7 mei 2010].
GOLDMAN, A., 2010. Social Epistemology [online]. The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2010 Edition), Edward N. Zalta (ed.). Beschikbaar vanaf: http://plato.stanford.edu/archives/sum2010/entries/epistemology-social/ [Verkregen op 07 juli 2010].
GOOGLE, 2004. Google: An explanation of our search results [online]. Mountain View (CA), Google. Beschikbaar vanaf: http://www.google.com/explanation.html [Verkregen op 22 juni 2010].
GOOGLE, 2009. Code of Conduct [online]. Mountain View (CA), Google Investor Relations. Beschikbaar vanaf: http://investor.google.com/corporate/code-of-conduct.html [Verkregen op 9 mei 2010].
HART, M.S., 2004. Gutenberg Mission Statement by Michael Hart [online]. Salt Lake City (UT), Project Gutenberg. Beschikbaar vanaf: http://www.gutenberg.org/wiki/Gutenberg:Project_Gutenberg_Mission_State… [Verkregen op 25 juni 2010].
HENDERSON , J.R., 2009. ICYouSee: T is for Thinking – A Guide to Critical Thinking About What You See on the Web [online]. Ithaca Library. Beschikbaar vanaf: http://www.ithaca.edu/library/training/think.html [Verkregen op 25 april 2010].
HON, 1997. The HON Code of Conduct for medical and health Web sites (HONcode) [online]. Genève, Health on the Net Foundation. Beschikbaar vanaf: http://www.hon.ch/HONcode/Conduct.html [Verkregen op 13 mei 2010].
INGRAM, M., 2010. Mary Meeker: Mobile Internet Will Soon Overtake Fixed Internet [online]. San Francisco, Giga Omni Media. Beschikbaar vanaf: http://gigaom.com/2010/04/12/mary-meeker-mobile-internet-will-soon-over… [Verkregen op 26 juni 2010].
IRISH TIMES, 2009. Student's Wikipedia hoax quote used worldwide in newspaper obituaries [online]. Dublin, Irish Times. Beschikbaar vanaf: http://www.irishtimes.com/newspaper/ireland/2009/0506/1224245992919.html [Verkregen op 18 september 2009].
KARCH, M., 2008. Google Bombs Explained – What in the World is a Google Bomb? [online]. New York, About.com. Beschikbaar vanaf: http://google.about.com/od/socialtoolsfromgoogle/a/googlebombatcl.htm [Verkregen op 10 oktober 2009].
KLEIJN, K., 1997a, Definities van Hypertekst [online]. Rotterdam, Erasmus Universiteit. Beschikbaar vanaf: http://www2.eur.nl/fw/hyper/colleges/ontologiehyper/bijdragen/kleijn/hy… [Verkregen op 30 maart 2010].
KLEIJN, K., 1997b, Het kennisdebat: een traditionele blik op een radicale omwenteling [online]. Rotterdam, Erasmus Universiteit. Beschikbaar vanaf: http://www2.eur.nl/fw/hyper/colleges/ontologiehyper/bijdragen/kleijn/ke… [Verkregen op 30 maart 2010].
LITTERICK, D., 2005. Chirac backs eurocentric search engine [online]. London, The Telegraph. Beschikbaar vanaf: http://www.telegraph.co.uk/finance/2921407/Chirac-backs-eurocentric-sea… [Verkregen op 23 juni 2010].
LETZING, J., 2010. Google Wins search share as rivals decline: report [online]. New York, Dow Jones & Company. Beschikbaar vanaf: http://www.marketwatch.com/story/google-wins-search-share-as-rivals-dec… [Verkregen op 8 mei 2010].
MAURER, H., BALKE, T., KAPPE, F., KULATHURAMAIYER, N., WEBER, S. & ZAKA, B., 2007. Report on dangers and opportunities posed by large search engines, particularly Google [online]. Graz, Institute for Information Systems and Computer Media. Beschikbaar vanaf: http://www.tcmp.ch/media/google.pdf [Verkregen op 7 mei 2010].
MCGEE, M., 2010. By The Numbers: Twitter Vs. Facebook Vs. Google Buzz [online]. Redding (CT), Third Door Media. Beschikbaar vanaf: http://searchengineland.com/by-the-numbers-twitter-vs-facebook-vs-googl… [Verkregen op 20 juni 2010].
PAGE, S., 2005. Author apologizes for fake Wikipedia biography [online]. McLean (VA), USA Today, 12 november 2005. Beschikbaar vanaf: http://www.usatoday.com/tech/news/2005-12-11-wikipedia-apology_x.htm [Verkregen op 29 juli 2010].
PALMER, M., 2007. EU probes Google grip on data [online]. London, Financial Times. Beschikbaar vanaf: http://www.ft.com/cms/s/2/dc89ec96-0a24-11dc-93ae-000b5df10621.html [Verkregen op 27 juni 2010].
POGATCHNIK, S., 2009. Irish student hoaxes world’s media with fake quote [online]. New York, ABC News. Beschikbaar vanaf: http://abcnews.go.com/Technology/AheadoftheCurve/wireStory?id=75566738 [Verkregen op 25 april 2010].
RAPOZA, J., 2004. Needed: Semantic Web [online]. New York, Ziff Davis Enterprise. Beschikbaar vanaf: http://www.eweek.com/c/a/Web-Services-Web20-and-SOA/Needed-Semantic-Web [Verkregen op 1 mei 2010].
REITH, M., 1999. Intertekstualiteit [online]. Rotterdam, Erasmus Universiteit. Beschikbaar vanaf: http://www2.eur.nl/fw/hyper/colleges/ontologiehyper/bijdragen/Reith/int… [Verkregen op 30 maart 2010].
SALISBURY, B., 2010. Soon, Your Search History to Linger on Servers for Six Months [online]. San Francisco, Future US. Beschikbaar vanaf: http://www.maximumpc.com/article/news/soon_your_search_history_linger_s… [Verkregen op 25 juni 2010].
SEELYE, K.Q., 2005. Snared in the Web of a Wikipedia Liar [online]. The New York Times, 4 december 2005. Beschikbaar vanaf: http://www.nytimes.com/2005/12/04/weekinreview/04seelye.html [Verkregen op 14 juli 2010].
SEIGENTHALER, J., 2005. A False Wikipedia ‘Biography’ [online]. McLean (VA), USA Today, 29 november 2005. Beschikbaar vanaf: http://www.usatoday.com/news/opinion/editorials/2005-11-29-wikipedia-ed… [Verkregen op 14 juli 2010].
SHEPPARD, R.S., 1971. Rock Candy [online]. New York, Time Magazine. Beschikbaar vanaf: http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,905004,00.html [Verkregen op 25 april 2010].
SHOR, S.B., 2005. Google offers to host Wikipedia [online]. Encino (CA), ECT News Network. Beschikbaar vanaf: http://www.technewsworld.com/story/tech/google-wikipedia-hosting-40554… [Verkregen op 6 mei 2010].
STROSS, R., 2006. Anonymous Source Is Not the Same as Open Source [online]. The New York Times, 12 maart 2006. Beschikbaar vanaf: http://www.nytimes.com/2006/03/12/business/yourmoney/12digi.html [Verkregen op 16 maart 2010].
SUTCLIFFE, T., 2010. The Weekend's Television: Mo, Sun, Channel 4; The Virtual Revolution, Sat, BBC2 [online]. London, The Independent. Beschikbaar vanaf: http://www.independent.co.uk/arts-entertainment/tv/reviews/the-weekends… [Verkregen op 5 februari 2010].
VAN BINSBERGEN, L., 2009. Marktaandeel zoekmachines stabiliseert [online]. Antwerpen, iSide Internet Marketing. Beschikbaar vanaf: http://www.i-side.be/seo-tips/google-analytics/marktaandeel-zoekmachine… [Verkregen op 8 mei 2010].
VAN PETEGEM, S., 2007. Press Release – Google and Ghent University Library to make hundreds of thousands of Dutch and French books available online [online]. Universiteit Gent. Beschikbaar vanaf: http://lib.ugent.be/info/en/20070523-persnota-en.pdf [Verkregen op 8 mei 2010].
VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING, 2009. Leerlingenaantallen basis- en secundair onderwijs op registratiedatum 1 oktober 2009 [online]. Brussel, Vlaams ministerie van onderwijs en vorming. Beschikbaar vanaf: http://www.ond.vlaanderen.be/onderwijsstatistieken/ [Verkregen op 2 februari 2010].
WEST, S., 2001. John Willis Clark and The Care of Books [online]. Cambridge, Fitzwilliam Museum. Beschikbaar vanaf: http://www.fitzmuseum.cam.ac.uk/gallery/clarke/intro.htm [Verkregen op 18 september 2009].
WIKIMEDIA CONTRIBUTORS, Google Hosting [online]. San Francisco, Wikimedia. Beschikbaar vanaf: http://meta.wikimedia.org/wiki/Google_hosting [Verkregen op 6 mei 2010].
WIKIMEDIA CONTRIBUTORS, Wikimedia partners and hosts [online]. San Francisco, Wikimedia. Beschikbaar vanaf: http://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_partners_and_hosts [Verkregen op 6 mei 2010].
WIKIPEDIA CONTRIBUTORS. List of topics characterized as pseudoscience [online]. Wikipedia. Beschikbaar vanaf: http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_topics_characterized_as_pseudoscie… [Verkregen op 06 november 2009].
WIKIPEDIA CONTRIBUTORS, Wikipedia [online]. Wikipedia. Beschikbaar vanaf: http://en.wikipedia.org/wiki/wikipedia [Verkregen op 29 oktober 2009].
· E-journal
BRAGUES, G., 2009. Wiki-philosophizing in a marketplace of ideas: Evaluating Wikipedia's entries on seven great minds, MediaTropes eJournal [online]. 2 (1). Beschikbaar vanaf: http://www.mediatropes.com/index.php/Mediatropes/article/viewFile/5348/… [Verkregen 14 juli 2010].
CIFFOLILLI, A., 2003. Phantom authority, self-selective recruitment and retention of members in virtual communities: the case of Wikipedia, First Monday [online]. 8 (12). Beschikbaar vanaf: http://firstmonday.org/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/view/… [Verkregen op 2 juli 2010].
TANG, H., NG, J.H.K., 2006. Googling for a diagnosis—use of Google as a diagnostic aid: internet based study, British Medical Journal [online], 333. Beschikbaar vanaf: http://bmj.com/cgi/doi/10.1136/bmj.39003.640567.AE [Verkregen op 29 juni 2010].
· Blog
CARR, N., 23 januari 2009. All Hail the Information Triumvirate! (The Web, Google, and Wikipedia). Encyclopedia Britannica Blog [online]. Beschikbaar vanaf: http://www.britannica.com/blogs/2009/01/all-hail-the-information-triumv… [Verkregen op 22 juni 2010].
CHI, E., 15 mei 2007. Long Tail of user participation in Wikipedia. Augmented Social Cognition Blog from PARC [online]. Beschikbaar vanaf: http://asc-parc.blogspot.com/2007/05/long-tail-and-power-law-graphs-of-… [Verkregen op 13 mei 2010].
DRUMMOND, D., 12 januari 2010a. A new approach to China. Official Google Blog [online]. Beschikbaar vanaf: http://googleblog.blogspot.com/2010/01/new-approach-to-china.html [Verkregen op 25 juni 2010].
DRUMMOND, D., 28 juni 2010b. An update on China. Official Google Blog [online]. Beschikbaar vanaf: http://googleblog.blogspot.com/2010/06/update-on-china.html [Verkregen op 2 juli 2010].
KINSELLA, P.R., 29 maart 2007. Google announces motto change… . Google Blogoscoped [online]. Beschikbaar vanaf: http://blogoscoped.com/forum/90353.html [Verkregen op 24 juni 2010].
WEIL, K., 25 juni 2010. Another Big Record: Part Deux. Twitter Offical Blog [online]. Beschikbaar vanaf: http://blog.twitter.com/2010/06/another-big-record-part-deux.html [Verkregen op 2 juli 2010].
WICKRE, K., 15 februari 2006. Testimony: The Internet in China. Official Google Blog [online]. Beschikbaar vanaf: http://googleblog.blogspot.com/2006/02/testimony-internet-in-china.html [Verkregen op 27 juni 2010].
· Video
HOLLAND, L., 2009. Internet Used to beat Iran’s Censorship [online]. Sky News. Beschikbaar vanaf: http://news.sky.com/skynews/Home/video/Iran-Amateur-Footage-Emerges-Fro… [Verkregen op 25 april 2010].
The Virtual Revolution, Episode 1, The Great Levelling?, 2009a. TV, BBC. 2010 jan 30.
The Virtual Revolution, Episode 2, Enemy of the State?, 2009b. TV, BBC. 2010 feb 06.
The Virtual Revolution, Episode 3, The Cost of Free, 2009c. TV, BBC. 2010 feb 13.
The Virtual Revolution, Episode 4, Homo Interneticus?, 2009d. TV, BBC. 2010 feb 20.
VAN VEELEN, I., 2006. Tegenlicht, Google: achter het scherm, VPRO. 2006 mei 07.
VAN VEELEN, I., 2008. Tegenlicht, Wiki’s waarheid, VPRO. 2008 april 07.
WOLFRAM, S., 2010. Computing a theory of everything [online]. TED Talks. Beschikbaar vanaf: http://www.ted.com/talks/stephen_wolfram_computing_a_theory_of_everythi… [Verkregen op 9 juni 2010].
· Thesis
VUONG, V., 2008. Mobile Telecommunication Impact on Developing Countries’ Growth. Bachelor Thesis. Universiteit van Tilburg.
· Mailinglijsten
BERNERS-LEE, T., 16 juli 2003. Re: New issue - Meaning of URIs in RDF documents. www-tag@w3.org Mail Archives [online]. Beschikbaar vanaf: http://lists.w3.org/Archives/Public/www-tag/2003Jul/0158.html [Verkregen op 26 juni 2010].
· Conferentieverslagen
DECORTE, J., MORTIER, F., POPPELMONDE, W., VAN BENDEGEM, J.P. & VANHEESWIJCK, G., 1998. Voor eigentijds filosofieonderwijs. In: 1ste vergadering naar aanleiding van het wereldwijde UNESCO-programma Filosofie en democratie in de wereld en de Verklaring van Parijs voor de filosofie, 8 oktober 1998 Brussel. 1-4.
VANDERPOORTEN, M., 2000. Antwoord van Marleen Vanderpoorten, Vlaams minister van Onderwijs en Vorming, op parlementaire vraag van Kris Van Dijck . In: VLAAMS PARLEMENT., 2000., Commissievergadering – Nr. 41, 7 december 2000 Brussel. Brussel: Vlaams parlement (C41 – OND6).
· Overheidspublicaties
VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING – AGENTSCHAP VOOR KWALITEITSZORG IN ONDERWIJS EN VORMING (AKOV), 2009. Nieuwe vakoverschrijdende eindtermen voor het secundair onderwijs. Brussel: Ludy Van Buyten, (D/2009/3241/481).
VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING – AGENTSCHAP VOOR ONDERWIJSCOMMUNICATIE, 2009. Vakoverschrijdende eindtermen in het secundair onderwijs. Brussel: Micheline Scheys (Strategische Beleidsondersteuning), (D/2009/3241/447).
VLAAMS MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING – DIENST VOOR ONDERWIJSONTWIKKELING (DVO), 2004. ICT-competenties in het basisonderwijs - Via ICT-integratie naar ICT-competentie. Brussel: Roger Standaert (Dienst voor Onderwijsontwikkeling), (D/2004/3241/020).
