IN WELKE MATE IS VERMOGENSPLANNING VOOR KINDERLOZE ECHTGENOTEN NOG MOGELIJK? EEN STAND VAN ZAKEN NA DE INVOERING VAN DE VCF EN NA 4 JAAR ANTIMISBRUIKBEPALING

Gerlinde Vanbeckevoort
Persbericht

"Kinderloze koppels en vermogensplanning anno 2016: wishful thinking?"

Inleiding

Een citaat van Mignon McLaughlin vat mijn masterscriptie eigenlijk goed samen:

"De filosofie leert je dat je ze niet kunt meenemen. De belastingen leren je dat je ze ook niet kunt achterlaten."

"Ze", dat zijn je bezittingen, zoals je huis of je geld. Dat je ze niet kunt meenemen geldt natuurlijk voor elk mens. Maar dat je ze ook niet kunt achterlaten wordt heel pijnlijk duidelijk wanneer koppels zonder kinderen bij een notaris langsgaan voor advies in verband met vermogensplanning.

 

Onderzoeksvragen

Mijn masterscriptie is de bekroning van mijn studies Notariaat aan de KU Leuven, die ik als werkstudent gedaan heb in combinatie met mijn job in een notariskantoor. Om na te gaan in welke mate vermogensplanning voor Vlaamse kinderloze echtgenoten anno 2016 nog mogelijk is, ben ik vertrokken vanuit een concreet gesprek dat ik op het kantoor gehad heb.

Marc en Greet zijn een koppel zonder kinderen dat al 40 jaar gehuwd is. Ze wilden weten op welke manier ze de langstlevende van hen beiden zo veel mogelijk konden beschermen bij het eerste overlijden, en dit zo goedkoop mogelijk, want zeiden ze: "we hebben al genoeg belastingen betaald op ons vermogen".

Een tweede vraag die ze mij stelden, was dat de langstlevende echtgenoot zo lang mogelijk van het vermogen kon genieten, en de overgang van het vermogen aan het einde van zijn of haar leven kon regelen, zonder dat de erfgenamen zich blauw zouden betalen.

Beide bekommernissen van Marc en Greet zijn meteen ook mijn twee onderzoeksvragen geworden.

 

Schets van het probleem

Het grote probleem is dat de erfbelasting - dit is sinds 2015 de nieuwe term voor "successierechten" - die "niet-kinderen" moeten betalen, onvoorstelbaar hoog is in Vlaanderen. Het laagste tarief is 45%, het hoogste 65%.

Als Greet als langstlevende echtgenote haar ganse vermogen van bijvoorbeeld € 150.000 via een algemeen legaat in haar testament zou willen nalaten aan haar nichtje, moet dat nichtje maar liefst € 97.500 aan erfbelasting betalen!

 

Onderzoek naar de adviespraktijk in Vlaanderen en Nederland

Omdat het altijd verrijkend is om een blik over de landsgrenzen heen te werpen, heb de geldende rechtsregels in Vlaanderen vergeleken met die in Nederland.

Ik heb een tiental Vlaamse en Nederlandse notarissen geïnterviewd om te peilen naar wat zij adviseren aan kinderloze echtgenoten. De Vlaamse notarissen bevestigden dat er zich toch wel een aantal problemen stellen. De Nederlandse notarissen daarentegen verstonden aanvankelijk niet wat ik bedoelde, omdat er bij hen veel minder nood is aan vermogensplanning voor kinderloze echtgenoten. Hierover zo dadelijk meer.

 

Verschillende planningstechnieken onder de loep

Dat verschillende van de planningstechnieken die ik bespreek brandend actueel zijn bewijzen de recente standpunten van Vlabel (de Vlaamse Belastingdienst) en de vele parlementaire vragen die de laatste jaren over de tarieven van erfbelasting gesteld worden.

Voor kinderloze echtgenoten zijn de civielrechtelijke aspecten, zoals bijvoorbeeld de langstlevende echtgenoot verzorgd achterlaten, minstens zo belangrijk als de fiscale gevolgen van een bepaalde planningstechniek. Daarom heb ik elke techniek zowel civielrechtelijk als fiscaal getoetst.

 

Horizontale planning

Het eerste deel van mijn masterscriptie gaat over "horizontale planning". Hierin vergelijk ik echtgenoten die gehuwd zijn onder een stelsel van scheiding van goederen (waarbij elke echtgenoot enkel zijn eigen vermogen heeft) met echtgenoten die gehuwd zijn onder een gemeenschapsstelsel (beide echtgenoten hebben een eigen vermogen en ook samen een gemeenschappelijk vermogen).

Ik heb vastgesteld dat Vlaamse echtgenoten die onder een gemeenschapsstelsel getrouwd zijn, veel minder mogelijkheden hebben dan zij die gekozen hebben voor een stelsel van scheiding van goederen.

In mijn scriptie toon ik bijvoorbeeld aan dat twee clausules die in een huwelijkscontract kunnen opgenomen worden en die tot een economisch vergelijkbaar resultaat leiden, toch volledig tegengesteld belast worden in Vlaanderen. In Nederland worden deze twee bedingen op dezelfde manier belast.

Ik ben van mening dat economisch gelijke situaties ook gelijk zouden moeten belast of niet belast worden, zoals dit het geval is in Nederland.

Een ander verschil qua fiscale behandeling in Vlaanderen heeft te maken met de soort van goederen die kinderloze echtgenoten hebben: zij die vooral roerende goederen hebben, betalen bij het eerste overlijden veel meer erfbelasting dan echtgenoten bij wie de gezinswoning het voornaamste vermogensbestanddeel is; de verklaring hiervoor is de vrijstelling van erfbelasting op de gezinswoning, die sinds 2007 in voege is in Vlaanderen.

In Nederland geldt er een ruime partervrijstelling in waarde van meer dan € 600.000. Op dit bedrag dient er dus sowieso geen erfbelasting betaald te worden. Ik ben voorstander van een vrijstelling in waarde, omdat dan alle echtgenoten gelijk behandeld worden, ongeacht de samenstelling van hun vermogen.

 

Verticaal luik

Wat het "verticaal luik" van mijn onderzoek betreft, stel ik vast dat bepaalde clausules in een testament de zware erfbelasting voor erfgenamen in niet-rechte lijn wel een beetje kunnen temperen, maar dat er toch nog altijd een hoog bedrag aan erfbelasting dient betaald te worden.

Het enorme verschil dat in Vlaanderen bestaat tussen de tarieven van de schenkbelasting (7% voor een schenking aan iemand in "niet-rechte lijn") en de hierboven reeds genoemde tarieven van de erfbelasting (45% tot 65%), zorgt ervoor dat er een druk om te schenken ontstaat. Naar mijn mening zouden kinderloze echtgenoten niet onder druk mogen gezet worden om hun vermogen reeds bij leven over te dragen, omdat ze meer nog dan echtgenoten met kinderen kwetsbaar zijn, en moeten stilstaan bij de civielrechtelijke gevolgen van een schenking.

 

De oplossing bij onze noorderburen

In Nederland stellen er zich in verband met vermogensplanning voor kinderloze echtgenoten weinig problemen.  Na het bestuderen van het Nederlands fiscaal recht begrijp ik ook waarom: de tarieven van schenk- en erfbelasting zijn daar volledig gelijk. Het maakt dus niet uit of je je vermogen schenkt of laat vererven. Die volledige gelijkschakeling vind ik persoonlijk heel interessant.

Het verschil in Vlaanderen tussen de tarieven van schenk- en erfbelasting lijkt mij niet verantwoord. Minister Turtelboom heeft eens gezegd dat aanvaardbare tarieven ontwijkingsmechanismen overbodig maken. Ik pleit dan ook voor een drastische verlaging van de tarieven van de erfbelasting in zijlijn, naar het voorbeeld van vele Europese landen.

 

 

 

 

 

Bibliografie

  

Bibliografie

 

A. België

 

  1. Wetgeving

 

* Artikelen 894, 1096, 1097, 1445, 745 bis, 1461, 1595 BW

 

* Artikel 1176 Ger.W.

 

* Artikelen 2.7.4.1.1,  2.7.3.1.1,  2.7.1.0.2,  2.7.1.0.4, 2.7.1.0.5, 2.7.1.0.10, 2.7.3.2.5,  2.7.3.2.13,  2.7.4.2.1,  2.7.4.1.4,  2.7.4.1.5,   2.8.4.1.1 §2,  2.8.4.1.2,  3.17.0.0.2  VCF

 

* Parlementaire Vragen en Antwoorden:

  •  

- Vr. en Antw. Vl. Parl. 2011-12, vraag nr. 572 van 28 juli 2011 van mevrouw Katrien Schryvers

- Vr. en Antw. Vl. Parl. 2014-15, vraag nr. 45 van 27 oktober 2014 van mevrouw Katrien Schryvers

- Vr. en Antw. Vl. Parl. 2014-15, vraag nr. 51 van 3 november 2014 van mevrouw Katrien Schryvers

- Vr. en Antw. Vl. Parl. 2014-15, vraag nr. 285 van 21 april 2015 van mevrouw Katrien Schryvers

 

  1. Rechtspraak

 

GwH 7 maart 2013, T. Not. 2013, 415, noot J. Verstraete.

Cass. 10 december 2010, T. Not. 2011, 11.

Gent 18 december 2003, RABG 2006, 2.

Antwerpen 5 oktober 2004, Not. Fisc. M. 2004, 268.

Antwerpen 24 juni 2008, T. Not. 2008, afl. 10, 486.

Antwerpen 8 april 2015, Limb. Rechtsl. 2015, afl. 3, 226-234.

Antwerpen 19 mei 2015, Fisc. Koer. 2015, afl. 13, 739.

 

Rb. Turnhout 7 januari 2005, RABG 2006, 60.

Rb. Nijvel 6 januari 2012, JT 2012, 219.

Rb. Mons 6 september 2012, FJF 2013/296, 2013, 1050.

Rb. Luik 10 januari 2013, Rec. gén. enr. not. nr. 26.481, 2013, 112.

Rb. Hasselt 19 september 2013, Not. Fisc. M. 2014, afl. 5-6, 147.

Rb. Antwerpen 23 januari 2014, Fisc. Act. 2014/2/1.

Rb. Gent 30 juni 2014, Not. Fisc. M. 2015, afl. 1, 25, noot N. Geelhand de Merxem.

Rb. Antwerpen 22 oktober 2014, www.fisconetplus.be

 

 

 

 

  1. Rechtsleer

 

Aanschrijving nr. 17 dd. 22 oktober 1992 (randnummer 12), nr. E.E. 93.225, T. Not. 1994, 94-101, noot J. Grillet.

 

Aerts, E., "Sterfhuisclausule decretaal gekortwiekt", Nieuwsbrief Successierechten 2015/6, 10.

 

Barbaix, R. en Verbeke, A.-L., "Finaal verrekenbeding: civielrechtelijk en fiscaalrechtelijk performant bevonden!", Not. Fisc. M. 2012/6, 209-215.

 

Boele-Woelki, K. en Swennen, F., Vergelijkenderwijs - Actuele ontwikkelingen in het Belgische en Nederlandse familierecht, Boom Juridische Uitgevers, Den Haag, 2012, 273 p.

 

Buyssens, F., "Scheiding van goederen: een goed of een slecht huwelijksvermogensstelsel?", T. Fam. 2015, 45-52.

 

Buyssens, F., "Schenkbelasting in het Vlaamse Gewest: alleen maar een kortetermijnvisie?", in Pintens, W. en Declerck, C. (eds.), Patrimonium 2015, Antwerpen, Intersentia, 429-433.

Cardoen, B., "Slechts hoogste recht op wederzijdse schenking tussen echtgenoten", Fiscoloog 2009, nr. 1171, p. 3-4.

Cardoen, B., "Kruis over verschillende optimalisatieconstructies", Fiscoloog 2012, nr. 1304, 5-9.

 

Cardoen, B.,  'Omgekeerd' duo-legaat : wat als het legaat slechts 'bepaalbaar' is ?, Fiscoloog 2015, afl. 1432, 7-9.

 

Cardoen, B., "Wederzijdse schenking: overschrijving binnen dezelfde bank", Fiscoloog 2010, nr. 1205, 10-11.

 

Cardoen, B., "Het fideïcommis de residuo toegepast op een schenking van actuele goederen", Not. Fisc. M. 2004, 223-233.

 

Casier, H., "De niet-belastbaarheid van de sterfhuisclausule: op weg naar vaste (lagere) rechtspraak?", TEP 2013.2, 68-101.

 

Casier, H., "Wederzijdse schenking tussen echtgenoten als afhankelijke beschikkingen - vier maal is scheepsrecht?", Nieuwsbrief Registratierechten 2012, 1-5.

 

Casman, H., Het begrip huwelijksvoordelen, Antwerpen, Maklu, 1976, 284 p.

 

Casman, H. en A. Verbeke, "Belastbaarheid van huwelijksvermogensrechtelijke verkrijgingen", Not. Fisc. M. 2007, 32-35.

Casman, H., "Conventions entre titulaires de droits actuels", in De notaris met U, nu en morgen, Notariële dagen Louvain-la-Neuve, Bruylant & Academia, 1992, 234-244.

 

Casman, H. en Verbeke, A., "Wat is een huwelijksvoordeel?", Not. Fisc. M. 2005, 292-297.

Casman, H., "Actualia huwelijksvermogensrecht", Not. Fisc. M. 2015, 238-270.

 

Coopman, B., "Het aanwas- en tontinebeding ter vermijding van schenkings- en successierechten", Not. Fisc. M. 1999, 135-145.

Culot, A., "De sterfhuisclausule bijna dood? - Noot bij Cassatie 10 december 2010", Not. Fisc. M. 2011, 199-200.

Deblauwe, R., "Een verkeerd gelopen duolegaat", Successierechten 2014, afl. 5, 5-8.

 

Deblauwe, R., "Bepaalbare duolegaten: stand 2 – 1", Successierechten 2015, afl. 6, 7-10.

 

Deblauwe, R., Inleiding tot de Vlaamse Erfbelasting, Herentals, KnopsPublishing, 2015, 1117 p.

 

Deblauwe, R., "Het duolegaat nader bekeken", AFT 2009, afl. 2, 3-14 en http://www.monkey.be (24 februari 2009).

 

Deckers, Ch., De Herdt, J. en Geelhand, N., "(Fiscale) Successieplanning 'in extremis' in Vlaanderen", Handboek Estate Planning, Bijzonder deel III, Gent, Larcier, 2008, 467 p.

 

Declerck, C., "Secundair huwelijksvermogensstelsel. Hoofdstuk II. Conventionele stelsels" in W. Pintens en J. Du Mongh (eds.), Patrimonium 2006, Antwerpen, Intersentia, 2006, 27-139.

 

Deknudt, G. en Dhaene, E., "Antimisbruikbepaling vereist nieuwe handleiding voor vermogensplanning", In: X., Notariële valkuilen. Wie betaalt de rekening? VLN-Congres 15 december 2012, Mechelen, Kluwer, 2012, p 109-142.

 

De Wulf, C., Notarieel familierecht en familiaal vermogensrecht. Het opstellen van notariële akten - Deel 1, Mechelen, Kluwer, 2010, 956 p.

 

De Wulf, C., "Eén zwaluw maakt nog geen zomer", T. Not. 2007, 522-524;

 

De Wulf, C., "De nieuwe theorie van de huwelijksvoordelen - recht of wishful thinking?", T. Not. 2009, 523-532.

 

De Wulf, C., "Het recente Cassatiearrest in verband met de sterfhuisclausule. Duidelijkheid op fiscaal gebied - cruciale vragen van burgerlijk recht blijven buiten beschouwing", T. Not. 2011, 3-10.

 

Dhaene, E. en Deknudt, G., "(Optioneel) finaal verrekenbeding: is de verrekenschuld aannemelijk passief?", Nieuwsbrief successierechten 2016, 1/3.

 

Geelhand De Merxem, N., "Vlaamse registratie- en erfbelasting - Over de witte lijst die plots verdween en daarna opnieuw opdook", TvRF 2015/1, 15-19.

 

Geelhand De Merxem, N. en Barbaix, R.,  "Planningstechnieken tussen echtgenoten", in Notariële actualiteit 2011 - Verslagboek van de vormingsdagen van de studiekring Provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, die Keure, 2012, 199-253.

 

Geelhand de Merxem, N., "Vlaamse registratie- en erfbelasting - Over de witte lijst die plots verdween en daarna opnieuw opdook", TvRF 2015/1, 15-19.

 

Geelhand, N., "Een finaal verrekenbeding is geen (verboden) erfovereenkomst", TEP 2012, 43-47.

 

Geelhand, N., "De wijzigende circulaire inzake antimisbruik in de registratie- en successierechten", TEP 2013, 33-48.

 

Geelhand de Merxem, N. en Barbaix, R., "Planningstechnieken tussen echtgenoten", in Notariële actualiteit 2011 - Verslagboek van de vormingsdagen van de studiekring Provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, die Keure, 2012, 197-253.

 

Geelhand de Merxem, N., "Het finaal verrekenbeding. Weerlegging van een onterechte kritiek", Not. Fisc. M. 2009, 103-147.

 

Geelhand de Merxem, N.,  "Het duolegaat: er is goed en slecht nieuws", Notariaat 2013, afl. 11, 1-5.

 

Geelhand, N., "De wijzigende circulaire inzake antimisbruik in de registratie- en successierechten", TEP 2013, 33-48.

 

Geelhand de Merxem, N., "Het omgekeerde duolegaat met bepaalbaar bedrag: nu wel correcte beslissing", Not.Fisc.M. 2015, afl. 1, 28-29.

 

Geelhand de Merxem, N., "Het omgekeerd duo-legaat met een bepaalbaar bedrag en artikel 64, lid 2 W.Succ", Not.Fisc.M. 2014, afl. 5-6, 148-152.

 

Haelterman, A., "De doelstellingen van de fiscale bepaling bij de organisatie van privévermogen en het gebruik van de management- en patrimoniumvennootschap", TFR 2012, afl. 427, p. 757-763.

 

Hellemans, F., "De (laatste) nieuwe Omzendbrief inzake fiscaal misbruik voor het Vlaams Gewest - De Vlaamse rulingdienst - Commentaar", Registratierechten 2015, afl. 2, 13-16.

Laukens, S., "Het duolegaat: een stand van zaken", in Accountancy Actualiteit, 2015, nr. 4; p. 1-4.

Maelfait, A., "Testamentaire schikkingen burgerrechtelijk en fiscaal bekeken", in Weyts, L. en Castelein, C. (eds.), Capita selecta notarieel recht. Leuvense Notariële geschriften, Leuven, Universitaire Pers, 2006, 117-165.

 

Michiels, D., “Huwelijkscontracten als instrumenten van vermogensplanning”, Not.Fisc.M. 2005, afl. 9, 267-291.

 

Michiels, D., “Actuele ontwikkelingen inzake bedingen van tontine en aanwas”, Not.Fisc.M. 2001, 1-28.

Michiels, D., "Overzicht van rechtspraak - Tontine & Aanwas", in CABG 2006/6, 1-66.

Michiels, D., "Waarheen met aanwasbedingen?",  in W. Pintens en Ch. Declerck (eds.), Patrimonium  2015, 393-396.

 

Michiels en T. Van Sinay, Notarieel vastgoedrecht, met opstellen van notariële akten, Leuven, Koninklijk Vlaams Rechtgenootschap, 2014, 424 p.

 

Nijs, A., Van Zantbeek, A. en Verbeke, A., "Administratie aanvaardt alsof-beding", Successierechten 2005, afl. 8, 1-2.

 

Peeters, B. en Smet, R., "De Vlaamse registratie- en erfbelasting: overzicht van de ontwikkelingen sinds 1 januari 2015",  A.F.T. 2015,  afl. 12, 4-51.

 

Pignolet, D. en Vangoetsenhoven, S., "Vormen wederzijdse schenkingen tussen echtgenoten een nuttig instrument van vermogensplanning?", in Pintens, W. en Declerck, C. (eds.), Patrimonium 2011, Antwerpen, Intersentia, 2011, 225-238.

 

Pintens, W., Declerck, C., Du Mongh, J. en Vanwinckelen, K., Familiaal vermogensrecht (tweede herwerkte druk), Antwerpen-Oxford, Intersentia, 2010, 1345 p.

 

Pintens, W.  en Michiels, D., "De aanwas van een effectenportefeuille tussen echtgenoten" in Pintens, W. en Du Mongh, J. (eds.)., Patrimonium 2007, 193-206.

 

Pintens, W., “Het Belgische huwelijksgoederenrecht in rechtsvergelijkend perspectief”, TPR 2005, afl. 2, 317-364.

Plingers, S., en Peel, S., "Duolegaat", in Verbeke, A., Buyssens, F. en Derycke, H., Estate planning algemeen deel - boek 5 vermogensplanning met effect na overlijden: erfrecht en testament, Brussel, De Boeck&Larcier, 2005, 97-102.

Puelinckx-Coene, M., “De grote promotie van de langstlevende echtgenote”, TPR 1981, 593-742.

 

Puelinckx-Coene, M., "Moet men beducht zijn voor inkorting bij tontine, bedingen van aanwas of van terugvallend vruchtgebruik tussen echtgenoten of tussen samenwoners?", Not. Fisc. M. 1996, 61-72.

 

Ruysseveldt, J., Praktijkgids successieplanning editie 2013-2014, Lex Forum, Knokke-Heist, 813 p.

 

Sagaert, V., Goederenrecht, Mechelen, Wolters Kluwer Belgium, 2014, p. 375, 785 p.

 

Seyns, S., "Nieuwe wetgeving", in Pintens, W. en Declerck, C., (eds.), Patrimonium 2015, 123-132.

Snyers, J.-L., "Schenking met ontbindende voorwaarde van vooroverlijden", Fiscoloog 2008, nr. 1100, 9-10.

Snyers, J., "Rulingcommissie aanvaardt 'beding van aanwas' t.a.v. aandelen", Fiscoloog 2007, afl. 1091, 3-4 en http://www.fiscoloog.be (1 juli 2008).

 

Spruyt, E., "Tontine/Aanwas m.b.t. roerende goederen: Minister neemt standpunt in!", Nieuwsbrief Notariaat 2005, afl. 13, 1-6.

Spruyt, E., "Anti-misbruik in registratie- en successierechten. Een kritische analyse", Reeks ‘Handboek Estate Planning - Bijzonder deel’, nr. 8, Brussel, Larcier, 2013, 131 p.

Spruyt, E., "De schenking: het paradepaard van de successieplanning", A.F.T. 2008, 17-104.

Spruyt, E., "Vlaamse afschaffing van het successierecht op de gezinswoning ten voordele van de langstlevende partner. 'My home is my castle'", Not.Fisc.M. 2006, afl. 9-10, 263-283.

 

Spruyt, E., "Wederzijdse schenking tussen echtgenoten: VLABEL eist één en hetzelfde geschrift", Nieuwsbrief Notariaat 2015, 6-11.

 

Van Bree, S., "Antimisbruik in registratie- en erfbelasting. Nieuwe Omzendbrief", N.J.W. 2015, afl. 324, 426-431.

 

Vandebeek, N., "Beginselen inzake de heffing van successierechten - Successierechtelijke aspecten betreffende testamentaire beschikkingen", in N. Vandebeek, Schenkingen en legaten van onroerende goederen, Mechelen, Kluwer, 2009, 290 p.

Van de Velde, E., "Enkele topics van estate planning door de fiscale bril van de Rulingdienst", TEP 2011, afl. 3, 125-155.

 

van Doorslaer de ten Ryen, A., Wederzijdse schenkingen – Voorafgaande beslissing dd. 14 december 2010, Registratierechten 2011, afl. 3, 12-16.

 

Van Doorslaer de ten Ryen, A., "Successieplanning voor (kinderloze) echtgenoten: wederzijdse schenkingen - twee vliegen in één klap!", Not. Fisc.M. 2011, afl. 2, 38-50.

 

Van Geel, A., "Op welke wijze is vermogensplanning mogelijk na de inwerkingtreding van de nieuwe fiscale antimisbruikbepaling?", in Pintens, W. en Declerck, C. (eds.), Patrimonium 2012, 317-336.

 

Van Geel, A. en Gijbels, M., "Enkele fictiebepalingen in de Vlaamse erfbelasting: een tussentijdse balans van de (on)bedoelde wijzigingen", in Nieuwsbrief Notariaat 2015, afl. 4, 1-6.

 

Van Laere, D., "De civiel- en fiscaalrechtelijke grenzen van schenkingen met voorbehoud van quasi vruchtgebruik", Not. Fisc. M. 2002, 188-209.

 

Verbeke, A., "Schenking met voorbehoud van quasi-vruchtgebruik", in Pintens, W. en Du Mongh, J. (eds.), Patrimonium 2007, 261-278.

 

Verbeke, A., Buyssens, F., Derycke, H., Laleman, P. en Van Gerven, D., Handboek Estate Planning. Boek 1. Vermogensplanning met effect bij leven : huwelijk en samenwoning, Gent, Larcier, 2004, 135 p.

 

Verbeke, A., Buyssens, F. en Derycke, H., Estate planning - Boek 2: Vermogensplanning met effect bij Leven: Schenking, Brussel, Larcier, 2009, 612 p.

 

Verbeke, A., "Civielrechtelijke en fiscaalrechtelijke bedenkingen bij het finaal verrekenbeding en het alsof-beding in het huwelijkscontract van scheiding van goederen" in Liber amicorum Roger Dillemans, Antwerpen, Kluwer, 1997, 429-463.

 

Verbeke, A., "Spitstechnologie omtrent huwelijkse voorwaarden" in Weyts, L. en Castelein, C. (eds.), Capita selecta notarieel recht. Leuvense Notariële geschriften, Leuven, Universitaire Pers, 2006, 59-76.

 

Verbeke, A., "Het huwelijkscontract van scheiding van goederen. Pleidooi voor een 'warme' uitsluiting'", in De evolutie in de huwelijkscontracten, Antwerpen, Kluwer, 1995, p. 81-191.

 

Verbeke, A., "Contractsvrijheid in het huwelijksvermogensrecht. Opdracht voor een waakzaam notariaat", in Liber amicorum Prof. Dr. G. BAETEMAN, Antwerpen, Kluwer, 1997, p. 327-354.

Verbeke, A., "Het alsof-beding in gevaar?",  Not. Fisc. M. 2003, 199-208.

 

Verbeke, A., "Het alsof-beding gered!",  Not. Fisc. M. 2004, 272-274.

 

Verstraete, J. en Buyssens, F., Notarieel familie- en familiaal vermogensrecht met opstellen van akten en notariële praktijk, Deel 1, Leuven, Acco, 2014, 286 p.

 

Verstraete, J. en Buyssens, F., Notarieel familie- en familiaal vermogensrecht met opstellen van akten en notariële praktijk: Deel 2, Leuven, Acco, 2014, 350 p.

 

Verstraete, J. en Buyssens, F., Notarieel familie- en familiaal vermogensrecht met opstellen van akten en notariële praktijk : Deel 3, Leuven, Acco, 2014-2015, 392 p.

 

Verstraete, J., "Wederzijdse giften met bedongen terugkeer als instrument van vermogensplanning", in Buyssens, F., Geens, K., Laga, H., Tilleman, B., Verbeke, A. (eds.),  Liber amicorum Luc Weyts, Brugge, Die Keure, 2011, 3-21.

 

Verstraete, N., “Het omgekeerd duolegaat dood en begraven?”, T. Not. 2016, 3-6.

 

Weyts, L., "Over wit en zwart en vele tinten grijs: de antimisbruikbepaling bij registratie- en successierechten", T.Not. 2013, afl. 7-8, 384-405.

 

Weyts, L., "Vlucht niet naar Nederland, vlucht naar uw notaris: over schenkingen van roerend goed", T. Not. 2006, 366-376.

 

x.,Vlaamse registratie- en erfbelasting: Turtelboom publiceert tweede omzendbrief fiscaal misbruik",  Nieuwsbrief Notariaat 2015, nr. 4, 10.

 

 

            d. Online bronnen

 

Artikel in De Tijd (3 november 2015): "Prof. A. L. Verbeke: Schaf de erfbelasting tot 1 miljoen euro af." (www.tijd.be)

 

Artikel in Knack (24 september 2015), prof. M. Maus: "Erfbelastingen zijn belasting op domheid: je kan perfect je hele leven nooit één euro betalen" (www.knack.be)

 

www.bespaarbelastingen.be/algemeen/in-welk-land-betaalt-u-geen-successi…

 

www.jubel.be/erven-wordt-goedkoper

 

www.taxworld.be/taxworld/successieplanning-een-nietige-schenking-wat-nu

 

www.fisconetplus.be

 

http://belastingen.vlaanderen.be

 

Onderzoeksrapport Antwerp Tax Academy dd. 21 april 2016: http://www.steunpuntfb.ugent.be/publicatie_B_1.html

 

http://www.cazimir.be/juridisch-nieuws/item/schenkingen-met-voorbehoud-… vruchtgebruik-onder-vuur.

 

https://www.e-notariaat.be

 

 

e. Administratieve standpunten en voorafgaande beslissingen

 

FOD FINANCIËN

 

Voorafgaande Beslissing nr. 900.097 de dato 23 juni 2009

Voorafgaande Beslissing nr. 900.469 de dato 20 april 2010

Voorafgaande Beslissing nr. 2010.256 de dato 14 december 2010

Voorafgaande Beslissing nr. 2011.260 de dato 6 september 2011

Administratieve beslissing nr. E.E./98.470, Rép. R.J., nr. S2/08-01

Administratieve beslissing de dato 22 oktober 2003, nr. EE/99.731/MM

Administratieve beslissing de dato 30 augustus 2005, nr. E.E./100.998.

Administratieve beslissing de dato 6 december 2004, nr. EE/100.511

Administratieve Beslissing de dato 15 juli 2011, nr. E.E./103.490

 

 

VLABEL

 

Standpunt nr. 15050 de dato 30 maart 2015

Standpunt nr. 15093 de dato 22 juni 2015 (oorspronkelijk standpunt)

Standpunt nr. 15137 de dato 12 oktober 2015

Standpunt nr. 15093 de dato 08 februari 2016 (vervangt standpunt dd. 22 juni 2015)

Standpunt nr. 15004 de dato 21 maart 2016

Voorafgaande beslissing nr. 400.402 de dato 19 mei 2005

Voorafgaande beslissing nr. 16009 de dato 21 maart 2016

Voorafgaande beslissing nr. 16007 de dato 22 februari 2016

 

 

 

 

 

 

 

 

B. Nederland

 

  1. Wetgeving

 

Artikelen 1:142-1:143, 3:186, 3:215, 3:38, 4:10, 4:136, 4:950 BW

Artikelen 11, 21, 24, 32, 53 Successiewet (SW)

Artikel 5 Uitvoeringsbesluit SW

Artikel 5 Algemene wet Rijksbelastingen

 

  1. Rechtspraak

HR 27 juni 1990, nr. 26 596, BNB 1990, 255.

 

 

  1. Rechtsleer

 

  • , A.R., Baard, C.B., Kolkman, W.D., Compendium Estate Planning 2015, Den Haag, SDU Uitgevers, 2015, 674 p.

 

Beers, J., Estate planning in de 21e eeuw, Academie Financiële Planning, 2003, 219 p.

 

Huijgen, W.G., Kasdorp, J.E., Reinhartz, B.E. en Zwemmer, J.W., Compendium erfrecht, Deventer, Kluwer, 2005, 293 p.

 

De Bruijn, A.R., Het Nederlandse huwelijksvermogensrecht, Deventer, Gouda Quint, 1999, 593 p.

 

Kolkman, W.D., Reinhartz, B.E., Verstappen, L.C.A en van Vijfeijken, I.J.F.A., Erfrecht, Tekst en Commentaar, Deventer, Kluwer, 2006, 1217 p.

 

Luijten, E.A.A. en Meijer, W.R., in Klaassen-Eggens, Huwelijksgoederen- en erfrecht, eerste gedeelte - huwelijksgoederenrecht, Deventer, Kluwer, 2005, 471 p.

 

Luijten, E.A.A., Erfrecht; algemene inleiding en erfrecht bij versterf, (serie Monografieën BW), Deventer, Kluwer, 2006, 69 p.

 

Nieuwenhuis, J.H., Stolker, C.J.J.M. en Valk, W.L., Burgerlijk Wetboek, Tekst en commentaar, Deventer, Kluwer, 2003, 1870 p.

 

van Mourik, M.J., "De Nederlandse notaris en de vermogensplanning", TEP 2011, 200-209.

 

van Mourik, M.J.A., Huwelijksvermogensrecht, Deventer, Kluwer, 2009, 208 p.

 

van Mourik, M.J.A., Schols, B.M.E.M., Schols, F.W.J.M., Verstappen, L.C.A. en Waaijer, B.C.M., Handboek Nieuw Erfrecht, Zwolle, Tjeenk Willink, 2002, 595 p.

 

van Mourik, M.J.A., Huwelijksvermogensrecht, (serie Monografieën Privaatrecht), Deventer, Kluwer, 2009, 205 p.

 

van Vijfeijken, I.J.F.A., Successiewet - Fiscaal Commentaar, Deventer, Kluwer, 1998, 294 p.

 

van Vijfeijken, I.J.F.A., Fictieve erfrechtelijke verkrijgingen in de Successiewet 1956, Deventer, Kluwer, 2002, 470 p.

 

van Vijfeijken, I.J.F.A. en Gubbels, N.C.G., Cursus Belastingrecht. Studenteneditie 2014-2015. Schenk- en erfbelasting, Deventer, Kluwer, 2014, 368 p.

 

 

            d. Online bronnen

 

www.overheid.nl

 

www.belastingdienst.nl

 

Universiteit of Hogeschool
Master in het Notariaat
Publicatiejaar
2016
Promotor(en)
Prof. Frank Buyssens
Kernwoorden
Share this on: