“Lambik, van nu af spreken wij beschaafd Nederlands en daarom wil ik voortaan Sidonia heten” Een analyse van intralinguale vertalingen van Suske en Wiske-albums (1958-1998)

Liesbeth Vicca
Persbericht

Suske en Wiske, vernederlandst Vlaams erfgoed

“Lambik, van nu af spreken wij beschaafd Nederlands en daarom wil ik voortaan Sidonia heten.” Tot 1953 spraken Suske en Wiske en hun vrienden Vlaams. Vanaf 1953 worden de stripfiguren ‘tweetalig’; de strips worden zowel in het Vlaams als in het Nederlands uitgegeven. Uiteindelijk krijgt de strip vanaf 1964 één uitgave, de Standaardnederlandse. Maar hoe Vlaams zijn de stripfiguurtjes gebleven?

Het Nederlands wordt dan wel als een pluricentrische taal beschouwd, toch heeft het Belgisch-Nederlands nog niet dezelfde waarde als het Nederlands-Nederlands. Bij intralinguale vertalingen krijgt het Nederlands-Nederlands voorrang op het Belgisch-Nederlands. Zelfs bij vertalingen die van oorsprong Vlaams zijn.

Strips die in het hele Nederlandse taalgebied verkocht worden, laten Standaardnederlandse woorden en Nederlands-Nederlandse woorden toe. Belgisch-Nederlandse woorden worden wel geweerd. Ook realia voldoen aan de Noord-Nederlandse norm en hebben geen voeling meer met Vlaanderen. De oorspronkelijke Vlaamse strip is dus erg vernederlandst.

Bibliografie

Primaire bronnen

Vandersteen, W. (z.j.). De duistere diamant. Antwerpen: N.V. Scriptoria. [Vlaams]

Vandersteen, W. (z.j.). De geverniste zeerovers. Antwerpen: N.V. Scriptoria. [Vlaams]

Vandersteen, W. (1967). De Texas-rakkers. Antwerpen: N.V. Scriptoria. [Vlaams]

Vandersteen, W. (1971). De duistere diamant. Antwerpen: NV. Scriptoria. [Noord-Nederlands]

Vandersteen, W. (1985). De geverniste zeerovers. Antwerpen: N.V. Scriptoria. [Standaardnederlands]

Vandersteen, W. (1997). De Texasrakkers. Antwerpen: Standaard Uitgeverij. [Standaardnederlands]

Vandersteen, W. (1998). De duistere diamant. Antwerpen: Standaard Uitgeverij. [Standaardnederlands]

 

Secundaire bronnen

Absillis, K. (2012). Taal tussen tuin en wildernis. Een aanzet tot een historisch-discursieve analyse van het Vlaamse tussentaaldebat. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.67-99).

Absillis, K., Jaspers, J., & Van Hoof, S. (2012). Inleiding. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.3-38).

Bogaerts, K. (2003). Vlaams versus Nederlands (Masterproef). Lessius Hogeschool, Antwerpen, België.

Boonen, U. K., & Harmes, I. (2012). Welk Nederlands voor Duitstaligen? Nederlandse taalverwerving en Nederlandse taalkunde vanuit Duits perspectief. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.349-370). Gent: Academia Press.

Brems, E. (2013). Road Block in the Streets of Brussels. The Translator, 19(1), 105-124. doi:10.1080/13556509.2013.10799521

Cajot, J. (2012). Waarom het Verkavelingsvlaams onvermijdelijk was. De ontwikkeling van een informele omgangstaal in Vlaanderen. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.39-66).

Caluwé, D., & Verreycken, V. (2012). Standaardtaal en tussentaal in de taaladvisering. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.167-187).

De Caluwe, J. (2013). Nederland en Vlaanderen: (a)symmetrisch pluricentrisme in taal en cultuur. Internationale Neerlandistiek, 51(1), 45-59.

De Jonge, W. (2010). Zijn Suske en Wiske nu Vlamingen of Nederlanders? Taalschrift, 74. Geraadpleegd via taalschrift.org

Delarue, S. (2014). Contrasterende (standaard)taalideologieën bij Vlaamse leerkrachten: een Gentse casestudy. Handelingen: Koninklijke Zuidnederlandse Maatschappij voor Taal-en Letterkunde en Geschiedenis, 67, 219-248.

Deprez, K. (2012). De taal van de Vlamingen. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.401-417). Gent: Academia Press.

De Schryver, J. (2012). Het einde van de tussentaal en de Vlaamse standaardtaaldiscussie. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.141-165).

De Schryver, J., & De Saedeleer, H. (2014). Vlaamse volksvertegenwoordigers kiezen voor meer Belgisch-Nederlands. Over taal, 2(maart-april), 34-36, 45-47.

Göpferich, S. (2010). Transfer and Transfer Studies. Handbook of Translation Studies, 1, 374-377. doi:10.1075/hts.1.tra1

Jakobson, R. (1959). On linguistic aspects of translation. In R.A. Brouwer (red.), On Translation (pp.232-239).

Jans, E. (2012). Vlaams geblaf op de planken. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.247-259). Gent: Academia Press.

Kaindl, K. (1999). Thump, Whizz, Poom: A Framework for the Study of Comics under Translation. Target, 11(2), 263-288.

Karas, H. (2016). Intralingual intertemporal translation as a relevant category in translation studies. Target, 28(3), 445-466. doi:10.1075/target.28.3.05kar

Kloots, H., & Gillis, S. (2012). Bang voor Babel. De verstaanbaarheid van tussentaal. In K. Absillis, J. Jaspers, & S. Van Hoof (red.), De manke usurpator: over Verkavelingsvlaams (pp.225-246). Gent: Academia Press.

Koskinen, K., & Paloposki, O. (2003). Retranslations in the Age of Digital Reproduction. Cadernos de Tradução, 1(11), 19-38.

Koskinen, K., & Paloposki, O. (2010).Retranslation. Handbook of Translation Studies, 1, 294-298. doi:10.1075/hts.1.ret1

Leppihalme, R. (2011). Realia. Handbook of Translation Studies, 2, 126-130. doi:10.1075/hts.2.rea1

Meesters, G. (2000). Convergentie en divergentie in de standaardtaal: het stripverhaal Suske en Wiske als casus. Nederlandse taalkunde, 5, 164-176.

Meesters, G. (2010). Het Nederlands van Suske en Wiske. De taal is half het volk. Knack special, pp. 86-89.

Munday, J. (2012). Introducing Translation Studies. Theories and Applications (3e ed.). Londen/NY: Routledge.

Plevoets, K. (2008). Tussen spreek- en standaardtaal (Proefschrift). Katholieke Universiteit Leuven, België.

Remael, A., De Houwer, A., & Vandekerckhove, R. (2008). Intralingual open subtitling in Flanders: audiovisual translation, linguistic variation and audience needs. JoSTrans: The journal of specialised translation, 10, 76-105.

Strowe, A. (2013). Power and translation. Handbook of Translation Studies, 4, 134-141. doi:10.1075/hts.4.pow.1

Van Bork, G.J., Delabastita, D., Van Gorp, H., Verkruijsse, P.J., & Vis, G.J. (2012). Vertaling. Algemeen letterkundig lexicon (2012-…).

Vandekerckhove, R. (2005). Belgian Dutch versus Netherlandic Dutch: New patterns of divergence? On pronouns of address and diminutives. Multilingua, 24, 379-397.

Van De Mieroop, D. (2015). Nederlandse taalbeheersing I. Achtergronden (3e druk). Leuven: Acco.

Van der Horst, J.M. (1996-1997). A Brief History of the Dutch Language. The Low Countries, 4, 163-172.

Van der Horst, J. (2013). Het einde van de standaardtaal. Een wisseling van Europese taalcultuur (5e druk). Meulenhoff: Amsterdam.

Van de Velde, F. (2016). Geschiedenis van het Nederlands. Leuven: Acco.

Van de Velde, H., Kissine, M., Tops, E., Van der Harst, S., & Van Hout, R. (2010). Will Dutch become Flemish? Autonomous developments in Belgian Dutch. Multilingua - Journal of Cross-Cultural and Interlanguage Communication, 29(3-4), 385-416. doi:10.1515/mult.2010.019

Waem, D. (2017, 16 februari). ‘De nerveuze Nerviërs’ te veil. Metro, p. 6.

Zanettin, F. (2015). Comics in Translation: An Overview. In F. Zanettin, Comics in Translation (pp.1-32). Londen/NY: Routledge.

Zethsen, K.K. (2009). Intralingual Translation: An Attempt at Description. Meta: Translators' Journal, 54(4), 795-812. doi:10.7202/038904ar

Universiteit of Hogeschool
Master in het Vertalen (Duits - Spaans)
Publicatiejaar
2017
Promotor(en)
Prof. dr. Elke Brems
Kernwoorden
Share this on: