Scriptiebank overzicht

De evenknie van Paganini en Liszt: Adrien François ServaisWat hebben keizer Franz Joseph, sultan Abd-ul-Mejid en tsaar Nicolas I met elkaar gemeen? Ze hebben alledrie een optreden bijgewoond van de Belgische cellovirtuoos Adrien François Servais (1807-1866). Rossini en Berlioz vergeleken hem met Paganini; collega-virtuozen stonden in de rij om een compositie aan hem op te dragen. Servais was een Europese ster, bekend van Bordeaux tot Sint-Petersburg en van Londen tot Istanbul. Recent wetenschappelijk onderzoek brengt heel wat gegevens aan het licht.

 In de ban van een ‘virus noir’. De introductie van jazz in BelgiëJazz is anno 2010 een gewaardeerd muziekgenre met eigen radioprogramma's, festivals en clubs. Terwijl de muziek wereldwijd verspreid is en er verschillende subgenres bestaan, is het doorgaans geweten dat jazz ontstaan is in de Verenigde Staten in het begin van de 20ste eeuw. Maar hoe is deze muziek ooit in België terecht gekomen? Langs welke kanalen werd de muziek verspreid in een tijd zonder iTunes of YouTube? Hoe evolueerde jazz van een rage naar een vaste waarde in onze samenleving?

 Het woelige leven van het Belgisch koloniaal verledenVergeven en vergeten: gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het verleden wordt niet zo makkelijk verleden. Zo hing in mei 2011 het ontslag van onze federale minister van justitie, Stefaan De Clerck, even in de lucht omdat hij het gewaagd had om het woord ‘vergeten’ in de mond te nemen wanneer hij sprak over de Belgische collaboratie met de Duitse bezetter in Wereldoorlog II.

Bezet België, Somalië aan de Schelde?De Eerste Wereldoorlog roept spontaan het beeld op van modderige loopgraven. Achter en naast het front leverde de Belgische burgerbevolking echter een vergeten strijd tegen de honger. Met dank aan de Verenigde Staten, die de eerste grootschalige food relief operation ooit coördineerden. Twee lokale studies illustreren nu in welk sociaal mijnenveld dit gebeurde.Dorstlessende druppels op een hete plaat.Toen België in 1914 werd bezet, reageerden de geallieerde machten met een economische blokkade.

Plaatsnamen als getuigen van het verledenWie heeft het als kind niet gedaan, zelf plaatsnamen van een verklaring voorzien en dan nog liefst met een sappig verhaaltje errond? In Houthalen zou er wel een bos zijn waar je hout kon gaan halen, in Zomergem schijnt de zon altijd en in Bierbeek zou je beslist kunnen gaan zwemmen in een beek vol bier. Zelf was ik er ooit stellig van overtuigd dat je in mijn woonplaats, Evergem, wel eens oog in oog zou kunnen komen te staan met een troep everzwijnen.

 Levende in groote miserie ende verdriet tsamen met zyne huyswyf ende kinderkens: hoe gratiebrieven ons iets meer kunnen vertellen over het dagelijkse leven in de Nieuwe Tijd   Bij de woorden ‘misdaadvervolging in de zestiende en zeventiende eeuw’ denken de meesten meteen aan wrede folterpraktijken, heksenverbrandingen of bloederige executies. Dit beeld bevat zeker een grond van waarheid, maar moet toch enigszins bijgesteld worden. Hoewel het rechtssysteem in de Nieuwe Tijd criminelen streng vervolgde, werden sommigen onder hen ook op een zachtere manier tot een beter leven aangemoedigd.

‘Op het snijvlak van geschiedenis, natuurwetenschappen en ambachtelijke metaalbewerking.’Deze scriptie van Klaas Remmen, student conservatie en restauratie van metalen, heeft een merkwaardig onderwerp. Boeken zijn er al vol over geschreven, mythes zijn over ontstaan, wetenschappers trekken zich al eeuwen de haren uit het hoofd en toch zijn er nog altijd veel onduidelijkheden. We hebben het hier niet over zwarte gaten of levende dinosaurusvissen, maar over een soort staal. Meer bepaald gaat de scriptie over het beroemde kroezenstaal, ook wel Wootz, Bulat of Damascusstaal genoemd.

 
De Pest in middeleeuws Vlaanderen
 
De eerste pestepidemie of ‘Zwarte Dood’ die Europa teisterde in het midden van de 14e eeuw had een nooit geziene bevolkingssterfte tot gevolg. Gemiddeld één derde van de toenmalige Europese bevolking bezweek aan de ziekte die werd voorafgegaan door aanhoudende hongersnoden met een verminderde weerstand onder de bevolking tot gevolg. In sommige regio’s in Engeland en Italië stierf meer dan de helft van de bevolking en volledig uitgeroeide spookdorpen waren er schering en inslag.

 
MY ONLY FRIEND, THE END
 
 
Dit jaar bestaat de NAVO precies 60 jaar. Sinds de oprichting in 1949 heeft het militair bondgenootschap een rol gespeeld in verschillende internationale conflicten. De belangrijkste pijler binnen de alliantie zijn altijd al de Verenigde Staten van Amerika geweest. De overige lidstaten hebben de Amerikaanse beslissingen echter zelden blindelings gevolgd. Dat was ook zo tijdens de rakettenkwestie van de jaren 1980.

 
Stoere generaals, machtige tirannen en rechtvaardige koningen
 
            Hoe slaagt een leerkracht erin zijn gezag te vestigen? Hoe kunnen kleine, oude vrouwtjes een groep viriele pubers onder de knot houden? Dat lukt omdat ze duidelijk maken dat ze geen lawaai zullen tolereren in hun les, en wie niet luistert, zal hun toorn moeten trotseren.

 
 
 
“Beeldvorming van de Arabisch-islamitische wereld in Vlaamse leerboeken geschiedenis van 1979 tot nu: buffer tegen groeiend islamofobisme?”
 
(Master/Licenciaatsscriptie voorgelegd ter behalen van de graad Master/Licenciaat in de geschiedenis, afstudeerrichting Nieuwste Tijden, AJ 2007-2008, Ugent, Promotor: Prof. Dr. Bruno De Wever, 198p.)
 
 
Over engagement & wetenschappelijkheid.
Vanuit een weloverwogen wetenschappelijke benadering van het concept ‘engagement’ kwam deze scriptie tot stand.

Over dompers, mouchards en papen
De scriptie Over dompers, mouchards en papen laat zien hoe Gentse, socialistische arbeiders hun leefwereld op het einde van de 19de eeuw interpreteerden. Het gaat om antwoorden op vragen als: Wie was volgens deze arbeiders ‘vriend’ en wie ‘vijand’? Hoe moest een vriend zich gedragen? En wat waren de opvattingen over de vijand? De manier waarop de identiteit van deze arbeiders geanalyseerd wordt, is zonder weerga. De scriptie combineert een aantal elementen die elk op zich nauwelijks onderzocht werden.

Kloosters herbestemmen: een maatschappelijke en architecturale uitdaging

De mens is van nature een existentieel wezen. Op belangrijke momenten in zijn leven stelt hij zich vragen over de zin van zijn bestaan. Binnen de joods-christelijke traditie van West-Europa was er één collectief antwoord op die vraag en dat antwoord werd vertegenwoordigd door de Kerk.
Vandaag de dag heeft de katholieke Kerk in België steeds minder aanhang. De traditionele geloofsbeleving van de godsdienst is er sterk op achteruit gegaan.

EMMERY (Rien), Un carlisme à la belge? De rol van Prins-Regent Karel en zijn entourage in het verloop van de Koningskwestie (1940-1950), Gent, UGent, 2005, 402 p.
 
Synopsis
 
Weet je, er is in ons land een lange literatuurlijst over de koningskwestie. En wat stellen we vast? De naslagwerken die bij een groot publiek de basis vormen voor hun kennis over de kwestie zijn doorgaans die waarin de grootste bullshit staat. Exact twee jaar geleden liet professor emeritus Herman Balthazar in een kranteninteriew dit provocerende citaat optekenen.

In september 2005 verscheen een zwaarlijvig boek dat in intellectueel en therapeutisch Frankrijk een storm van protest ontketende: Le Livre Noir de la Psychanalyse. Meer dan veertig historici, filosofen, psychologen en gedupeerde patiënten maken er een kritische balans op van een eeuw psychoanalyse.In la douce France was dit zwartboek een donderslag bij relatief heldere hemel, maar in Angelsaksische contreien pakten zich al langer donkere wolken samen boven de psychoanalyse.

“Dit is niet alleen de waarheid”
 
Leo Tindemans (82), Minister van Staat, is altijd al een buitenbeentje geweest. Hij was een politicus die dicht bij het volk stond. Hij sprak de taal van gewone mensen, wat niet gebruikelijk was in de tijd van zijn politieke carrière (jaren ‘70, ‘80 en ‘90). In augustus 2002 deed hij weer iets opmerkelijks: hij zette een punt achter zijn politiek levensverhaal. Zijn memoires waren een feit. In de hoedanigheid van student, echtgenoot en politicus geeft hij daarin een beeld van zijn eigen leven, en dan vooral zijn politieke carrière.

 
Martin Schongauer was een van de belangrijkste figuren in de laatmiddeleeuwse kunst ten noorden van de Alpen. Van zijn hand bleven 116 gravures en enkele schilderijen bewaard waarvan de toeschrijving zelden betwist wordt.
 
Schongauer was een enigmatisch figuur over wiens leven weinig vaststaande feiten gekend zijn. Over zijn geboortedatum noch over zijn opleiding bestaat een consensus. Dit totale ontbreken van informatie over zijn scholing heeft een belangrijke invloed gehad op het verdere onderzoek naar zijn werk.

- IN HET NIEUWE EUROPA -
Het voorbije halfjaar hebben we al tien Europese referenda achter de rug, negen over de
toetreding tot de Unie (kandidaat-lidstaat Cyprus houdt geen referendum) en één over de
invoering van de euro. In alle kandidaat-lidstaten koos een meerderheid van de burgers voor
de toetreding, en de Zweden bleven, het schokeffect van de moord op Anna Lindh ten spijt,
tegen de Euro gekant. In elk Europees referendum, waar we van de VLD in 2004 ook mogen
van genieten, staan de pro’s lijnrecht tegenover de eurosceptici.

Heeft er ooit een België bestaan ?
 
Steeds meer twijfel rijst er bij de onderdanen van dit kleine koninkrijk over de houdbaarheid van de Belgische constructie. Het bouwwerk wordt kaler met de jaren. Sinds 1993 heeft de ontmanteling een point of no return bereikt. De Sint-Michielsakkoorden bezegelden de verregaande federalisering van België, terwijl het Verdrag van Maastricht een aantal cruciale Belgische bevoegdheden naar het Europese niveau overhevelde. Met enige overdrijving: België lijkt sindsdien nauwelijks nog meer dan een koningshuis te omvatten.

De visitatie-ijver van een middeleeuws kerkvorst: Eudes Rigaud. Een kwalitatieve en kwantitatieve analyse van het Regestrum Visitationum Rhotomagensis [1248-1269]
 
Gedurende de laatste decennia is er een duidelijke trend waar te nemen naar een kritische en negativistische houding tegenover de katholieke kerk. Pedofiele paters of homoseksuele pastoors haalden recentelijk frequent de media.

Naast de kracht van de verbeelding verwijst de befaamde historicus Johan Huizinga naar wat hij noemt de historische sensatie. “Een of ander historisch detail uit een schilderij, een prent of zelfs een fragment uit een geschreven bron, kan plots, zegt hij, een gevoel van onmiddellijk contact met het verleden geven, een sensatie even diep als het zuiverste kunstgenot, een (lach niet) bijna extatische gewaarwording van niet meer mijzelf te wezen, van over te vloeien in de wereld buiten mij, de aanraking met het wezen der dingen, het beleven der Waarheid door de Historie”.

Historici jagen op mythen
Corluy Lander
 
Er bestaat weinig twijfel over: Israël is een opmerkelijke staat. Er zijn al ontelbare boeken geschreven over haar ontstaans- en recente geschiedenis. Het conflict tussen Israël en de Palestijnen is al vele jaren niet meer uit het nieuws te bannen en lijkt in een onophefbare impasse beland te zijn. Het is van wezenlijk belang je af te vragen hoe deze situatie gegroeid is en wat de voornaamste struikelblokken zijn voor vrede.