Scriptiebank overzicht

Rouwen over culturen heen: stel je voor dat je een wereldreis maakt door het landschap van menselijke emoties, waar elke stap een ander verhaal van verlies en veerkracht onthult. Deze scriptie nodigt je uit om mee te reizen door het complexe en dynamische rouwproces van kinderen en jongeren met een migratie-achtergrond, en biedt handvaten voor ouders en hulpverleners om hen op een passende en cultuursensitieve manier te ondersteunen.

Onze reis begint in een wereld waarin migratie en culturele diversiteit toenemen, en waar kinderen en jongeren voor unieke uitdagingen komen te staan bij verlieservaringen. Door middel van een diepgaande casusanalyse van de zevenjarige Yusuf en zijn zussen die hun moeder plotseling verloren, krijgen we inzicht in hun unieke rouwbehoeften. We verkennen drie invalshoeken: de psychologische, pedagogische en levensbeschouwelijke dimensies van rouw. Onderweg zien we hoe emotionele reacties zoals boosheid, verdriet en angst zich tonen in gedragsproblemen, en ontdekken we het belang van een ondersteunende omgeving waarin deze emoties kunnen worden erkend en verwerkt.

Verder brengen de wegen ons bij cultuursensitieve benaderingen die onmisbaar blijken voor effectieve ondersteuning. De scriptie presenteert drie innovatieve veranderingsvoorstellen: vormingen voor gezinnen, preventieve lessen in scholen en de ontwikkeling van een cultuursensitief kinderboek. Elk voorstel biedt praktische richtlijnen en inspirerende voorbeelden die direct toepasbaar zijn in de praktijk. We leren hoe ouders kunnen worden betrokken bij het rouwproces van hun kinderen, hoe leerkrachten kunnen worden getraind in het herkennen en ondersteunen van rouwende leerlingen, en hoe kinderboeken kunnen worden gecreëerd die de culturele en religieuze diversiteit van rouwervaringen weerspiegelen.

Onze reis voert ons door de verschillende fasen van rouw, waarbij we uitwegen verkennen voor de uitdagingen waarmee kinderen en jongeren met een migratie-achtergrond worden geconfronteerd. De verhalen van gezinnen zoals dat van Yusuf illustreren de complexe dynamieken van rouw en de noodzaak van een empathische en geïnformeerde benadering. We ontdekken dat cultuursensitieve ondersteuning niet alleen helpt bij het verwerken van verlies, maar ook bijdraagt aan de veerkracht van rouwende kinderen en jongeren.

Aangekomen bij onze bestemming staan we stil bij een vraag die ons zal blijven bezig houden: Hoe kunnen we ervoor zorgen dat ieder kind de juiste steun krijgt bij hun unieke rouwproces in een steeds diverser wordende samenleving?

Deze masterproef onderzoekt de professionele ongelijkheden waarmee niet-witte actrices en actrices met een migratieachtergrond geconfronteerd worden in de Vlaamse film- en televisiesector, met een focus op de intersectionaliteit van ras en gender. De studie identificeert specifieke uitdagingen en barrières die deze actrices ervaren, uiteengezet in vier deelvragen die de complexe lagen van ongelijkheid binnen de sector blootleggen.

Ten eerste ervaren niet-witte actrices psychologische belasting door hun representatieve last en het gevoel van isolatie in een overwegend witte omgeving. Ze worden vaak gecast in stereotiepe rollen die hun echte identiteiten en ervaringen niet weerspiegelen, wat leidt tot professionele frustraties en psychologische stress. Daarnaast versterkt hun casting de dominantie van witte en mannelijke perspectieven, wat hun marginalisatie bevordert.

Het onderzoek toont verder aan dat discriminatie op basis van ras en gender leidt tot significante professionele, sociale en economische nadelen. Deze actrices stuiten op structurele barrières zoals beperkte en vaak stereotiepe rollen die hun carrièremogelijkheden beperken. Ze ervaren subtiele tot expliciete discriminatie, die samen met ontransparante loonstructuren hun financiële welzijn en professionele groei beïnvloeden.

Persoonlijk welbevinden van de actrices lijdt ook onder deze ongelijkheden. De cumulatieve effecten van discriminatie schaden hun geestelijke gezondheid, resulterend in symptomen van angst, onzekerheid en een verlaagd zelfvertrouwen. Ondanks deze uitdagingen ontwikkelen de actrices diverse copingstrategieën zoals het vormen van netwerken voor steun, het initiëren van eigen projecten, en het ontwikkelen van onverschilligheid om emotionele energie te bewaren.

De masterproef concludeert met aanbevelingen voor de sector, waaronder de noodzaak voor herziening van narratieve structuren en een meer inclusieve representatie in de media. Er moet een effectief diversiteitsbeleid komen met concrete, meetbare doelen voor inclusiviteit. Het Vlaams Audiovisueel Fonds kan een belangrijkere rol spelen door het bevorderen van diversiteit zowel voor de camera als in creatieve en leiderschapsposities achter de schermen. Onderwijs speelt een cruciale rol in het bevorderen van een meer inclusieve en minder Eurocentrische wereldvisie. Bovendien is dekolonisatie van het curriculum en aan toneelscholen noodzakelijk om een meer inclusieve opleiding te bieden. Ook het aanstellen van diversiteitscoördinatoren en het trainen van vertrouwenspersonen in discriminatie-herkenning zou bijdragen aan een inclusiever werkklimaat. Tot slot benadrukt deze masterproef de behoefte aan verder onderzoek naar de specifieke ervaringen van niet-witte actrices, acteurs en andere identiteitsaspecten zoals seksuele oriëntatie en disability om effectieve beleidsmaatregelen en interventies te ontwikkelen.

Deze masterproef toont aan dat het concept van “(cultureel) extractivisme” relevant is voor een dekoloniale analyse van het Vlaamse danslandschap. Het draagt bij tot het begrijpen van niet alleen de koloniale oorsprong van de materiële rijkdommen die fundamenteel waren voor het ontstaan van deze culturele scène, maar ook de hedendaagse dynamieken met betrekking tot: culturele toe-eigening en exotisering op het vlak van dans; overbrenging van mensen van het Globale Zuiden naar Vlaanderen (vooral naar de hoofdstad Brussel); en overbrenging van ideeën van het Globale Noorden naar het Globale Zuiden. Deze studie stelt dat het Vlaamse danslandschap, een dansscène gebaseerd op individualiteit waarin de overgrote meerderheid van de dansende individuen niet oorspronkelijk uit Vlaanderen komt, opereert aan de hand van een culturele extractivistische logica van fetisjisering. Het onthult ook dat deze dynamiek en logica niet gekend zijn binnen de Vlaamse context, omdat het officiële discours eromheen voornamelijk geproduceerd wordt door tribaal bevooroordeelde Vlaamse auteurs: de meeste bronnen beschrijven de internationaliteit en culturele diversiteit van de Vlaamse dansscène als haar bepalende kenmerken, maar lauweren dit feit zonder de ongelijkheden die het impliceert onder ogen te zien. Aan de basis van die ongelijkheden ligt de cultuur van witte suprematie die geregeld opduikt in Westerse organisaties. Dit onderzoek suggereert dat echte institutionele dekolonisatie echte interculturaliteit vereist, in plaats van performatieve gebaren, exotisering en tokenisme. Het vereist dat de machtsonevenwichten in besluitvormingsprocessen worden aangepakt en dat de internationaliteit het institutionele personeel bereikt.

Leerkrachten met een hoog bekwaamheidsgevoel voor diversiteitsgevoelige taken en een positieve attitude ten aanzien van diversiteit zijn onmisbaar in het creëren van een inclusief onderwijssysteem. Deze studie onderzoekt a.d.h.v. een kwantitatieve analyse de relatie tussen deze twee onmisbare competenties.

Deze masterproef onderzoekt hoe mensen zich sorteren in scenes in de superdiverse maar gesegregeerde stad Brussel door te kijken naar het belang van culturele en esthetische elementen van de wijken Matonge en Molenbeek op het aantrekken van verschillende groepen mensen, zoals etnische minderheden of mensen met een middenklasse achtergrond.

Hoewel de etnisch-culturele diversiteit in de maatschappij als een meerwaarde kan gezien worden, neemt de etnische ongelijkheid in het onderwijs toe. Deze etnische ongelijkheid leidt tot verschillen in schoolprestaties, en vervolgens tot de reproductie van ongelijkheid in het onderwijs. Om deze onderwijsongelijkheid te overbruggen zijn succesvolle leerkrachten, en bijgevolg succesvolle lerarenopleidingen nodig. In dit onderzoek wordt nagegaan hoe lerarenopleidingen leerkrachten kunnen voorbereiden op de etnisch-culturele diversiteit onder leerlingen in het lager onderwijs, met aandacht voor de culturele competenties (attitudes, kennis en vaardigheden) van de leraar. De grote uitdaging hierbij is om de theoriepraktijkkloof te overbruggen en gelijke onderwijskansen te bieden aan alle leerlingen, ongeacht hun etnisch-culturele achtergrond. In het eerste deel van de studie werd een systematische literatuurstudie uitgevoerd van 19 literatuurreviews. De meest frequente theorieën en het belang van de culturele competenties werden toegelicht. Vervolgens werden er tien praktijken geïdentificeerd die effectief zouden zijn om leraren voor te bereiden op het omgaan met etnisch-culturele diversiteit bij leerlingen: (1) Een geïntegreerd curriculum op lange termijn, (2) De selectie van toekomstige leraren, (3) Kritische zelfreflectie, (4) Mentoring & coaching tijdens en na praktijkervaringen, (5) Community-based learning, (6) Continued professional development, (7) Voortdurende ondersteuning en samenwerking in de toekomstige praktijk, (8) Ontwikkelen van een veilige omgeving, (9) Focus op specifieke soorten behoeftes en de focus op algemene theorie, en (10) Innovatie en technologie.
In het tweede deel van de studie werd een multiple case studie uitgevoerd op twee lerarenopleidingen Lager Onderwijs in Brussel. Daarbij werd onderzocht in welke mate de tien praktijken tot curriculumdesign aan bod kwamen in het curriculum. Door triangulatie van drie soorten data (documentanalyse, interviews en online enquête) werden enkele resultaten gevonden. De praktijken die het sterkst aanwezig waren in de curricula van beide opleidingen zijn ‘Kritische zelfreflectie’ en ‘Community-based learning’. De praktijken ‘Focus op specifieke soorten behoeftes en de focus op algemene theorie’, en ‘Innovatie en technologie’ waren opvallend afwezig in het curriculum van beide opleidingen. Hoewel studenten uit beide opleidingen zich goed voorbereid voelen voor etnisch-culturele diversiteit, is er enige voorzichtigheid hieromtrent nodig. Zo kan de transitie naar het lerarenberoep als een praktijkschok aanvoelen en hun doeltreffendheidsbeleving doen dalen. Dit onderzoek is slechts een kleine stap voorwaarts in het opleiden van leerkrachten voor etnisch-culturele diversiteit. De systematische literatuurstudie, gebaseerd op reviews uit eerder internationaal onderzoek, duidt wel cruciale elementen aan die noodzakelijk zijn voor lerarenopleidingen in het opleiden van studenten voor etnisch-culturele diversiteit. Alle lerarenopleidingen zouden bijgevolg hun curriculum kunnen analyseren en evalueren in functie van de elementen geïdentificeerd uit de literatuurstudie.

Dit onderzoek gaat over de inzet en het gebruik van de talige kennis van de leerlingen (translanguaging) en hun ervaringen hierbij in een onthaalklas in Brussel. In deze casestudie wordt translanguaging geobserveerd en geanalyseerd aan de hand van video-opnames en naar de ervaring van de leerlingen gepeild aan de hand van een vragenlijst. De resultaten tonen dat het gebruik van de eigen thuistalen van leerlingen bijdraagt aan de participatie en interactie tussen leerlingen en leerkracht, het leerbegrip verhoogt en de leerlingen zich veilig voelen en goed voelen in de klas.

Sociaal tolken zijn in onze multiculturele samenleving onmisbaar. Vaak wordt echter vergeten dat ze ook met emotioneel zeer belastende situaties geconfronteerd worden. Hoe gaan sociaal tolken om met de emotionele uitdagingen van hun beroep? En vooral: welke impact hebben die uitdagingen op hen?

In deze bachelorproef wordt uitgegaan van een allesomvattende definitie van diversiteit en ga ik samen met de medewerkers van Narrata vzw op zoek naar een manier om voorlezen en de kracht van verhalen in te zetten om kinderen voor te bereiden op het leven in een steeds veranderende en diverse samenleving.

In de huidige cultureel gepolariseerde maatschappij is het voor scholen geen gemakkelijke opdracht om samenleven in diversiteit vorm te geven en erkenning te geven aan de culturele identiteit van jongeren. Via een case study onderzoek werd een beeld geschetst hoe een Gentse secundaire school met deze uitdagingen omgaat en vorm geeft aan samenleven in diversiteit.

Vrijwilligerstoerisme is een fenomeen dat al jaren bestaat en twee kanten heeft: het heeft veel positieve input maar soms ook een negatieve outcome. Veel vrijwilligers gaan naar lage-inkomenslanden met de bedoeling iets goeds te doen en een verschil te maken, maar zijn zich doorgaans niet bewust van de mogelijke negatieve gevolgen. Als verpleegkundige is het belangrijk om over deze mogelijke negatieve gevolgen na te denken en ze trachten te voorkomen. Als onderzoeksvraag werd er gekozen om de wederzijdse percepties van de lokale- en de westerse gezondheidsmedewerkers te onderzoeken. De percepties die worden aangehaald zijn o.a. dat de westerse vrijwilligers hun manier werken van niet of moeilijk kunnen aanpassen aan de manier van werken ter plaatse. Veel westerse vrijwilligers lijken te lijden aan het witte redderscomplex, een term die verwijst naar de culturele praktijk van westerse mensen die naar vreemde gebieden reizen met het idee dat ze complete gemeenschappen van alle problemen redden, zelfs problemen die onbekend zijn voor de westerlingen zelf. De gastlanden zien het bezoek van de westerse vrijwilligers als een poging om hun visie op gezondheid(szorg) op te dringen aan de lokale omgeving, wat wegens beperkte middelen niet altijd realiseerbaar is. Het is daarom niet alleen belangrijk om de ‘wittereddersjas’ aan te trekken, maar ook rekening te houden met de noden van de mensen ter plaatse.
Onderzoek wijst uit dat het belangrijk is om vrijwilligers/stagiaires, alvorens ze naar het gastland vertrekken, bewust te maken van de percepties die de gastlanden hebben en van de redenen hiervoor, alsook van het feit dat de locals een andere kijk hebben op wat de westerse vrijwilligers in het gastland komen doen. Daarom werkten we in het praktijkgedeelte een educatief spel uit waarin kandidaat-vrijwilligers aan de hand van vragen (algemene kennis over vrijwilligerstoerisme en vragen die specifiek ingaan op de taal en cultuur en op verpleegkunde) en ethische stellingen, meer bewustzijn wordt bijgebracht. Het educatief spel zet in op een aantal sleutelcompetenties van de verpleegkundige, zoals rekening houden met de behoeften, gevoelens en de eigenheid van de zorgvrager en zijn culturele diversiteit, het stellen van prioritaire en haalbare doelen en zich kunnen aanpassen aan nieuwe en wisselende omstandigheden.

Deze scriptie gaat over het fenomeen orientalisme. Aan de hand van een filosofische analyse probeer ik oplossingen aan te bieden voor de wederzijdse achterdocht en vooroordelen die kunnen bestaan tussen verschillende culturen.

Deze masterproef verkent de fotografie van de Belgische avant-gardekunstenaar Jan Yoors. Naast zijn artistieke motieven, was zijn fotografie eveneens antropologisch en persoonlijk gefundeerd. Hij bracht namelijk zijn jeugd door met een groep zigeuners, wat voor de rest van zijn leven een diepgaande invloed op zijn persoonlijkheid en oeuvre zou hebben.

Een vraaggestuurd onderzoek om didactische materiaal rond Shakespeare te ontwikkelen zodat studenten uit het KSO makkelijker toegelaten worden tot kunststudies in het hoger onderwjis

Op welke wijze kan de Tree of Life ingezet worden bij kinderen in klasverband en zijn dienst bewijzen in het bevorderen van diversiteit, veerkracht en verbinding?
Doorheen mijn bachelorproef benader ik deze methodiek vanuit ontwikkelingspsychologische en sociologische invalshoek en bekijk ik de school als leer- en leefomgeving.

Voor elke individu is het belangrijk om “erbij te kunnen horen” in de samenleving, in de maatschappij. Om zich volwaardig te voelen en eenzaamheid en isolement tegen te werken is participatie belangrijk. Vandaar mijn onderzoek naar (cultuur)participatie bij de anderstalige nieuwkomers

Als (toekomstige) kleuterleid(st)er(s) staan we midden in deze multiculturele samenleving. Door het promoten van geschikte interculturele prentenboeken, willen we deze diversiteit ook zichtbaar maken in de klas. Zo kunnen kinderen zichzelf gaan identificeren en andere culturen beter leren kennen.

Constructief omgaan met diversiteit is een basiscompetentie voor elke leraar. Etnisch-culturele diversiteit blijft echter een moeilijk terrein. Leraren gaan vaak moeizaam om met allochtone jongeren, waardoor maar al te vaak misverstanden en zelfs conflicten ontstaan. Als gevolg daarvan hebben veel jongeren van allochtone afkomst weinig voeling met het huidige onderwijs en is er geen sprake van een vertrouwensband. Toch is kwalitatief onderwijs voor allochtone leerlingen absoluut noodzakelijk om hen te helpen een plaats te vinden in onze samenleving.

De scriptie gaat over de uitdagingen in het communicatieproces voor de vroedvrouwen van het Sint-Vincentiusziekenhuis in Antwerpen. Er wordt nagegaan hoe de vroedvrouwen communiceren met allochtone patiënten, of taal- en/of cultuurbarrières al dan niet een impact hebben op de zorgverlening en of de vroedvrouwen zich voldoende voorbereid voelen vanuit hun opleiding vroedkunde.

Wanneer we focussen op de sociaal-culturele diversiteit en willen werken aan de verbondenheid met deze vorm van diversiteit, lijkt dat vooral vanzelfsprekend als ze in grote mate aanwezig is op school en in de omgeving van de school. Maar wat doen we wanneer deze diversiteit niet visueel aanwezig is; wanneer de populatie van de school geen weerspiegeling is van de diverse samenleving? Want dat is het geval in Het Moleke. Ik ging dus op zoek naar een manier om de verbondenheid tussen de kleuters van Het Moleke en de samenleving te versterken ondanks deze moeilijkheid.

Waar cultuur en zorg samenkomenAl gehoord dat het in vele culturen of religies belangrijk is om met je rechterhand te eten en dingen aan te geven? Ooit in een cultureel conflict beland of in een situatie waar jij anders dacht en handelde dan de persoon met een andere etnische-culturele achtergrond dan de jouwe? Wist je hoe je om moest omgaan met die situatie of was dat eerder moeilijk? Door de groeiende diversiteit in de samenleving zijn er dagelijks veel mensen die in contact komen of werken met mensen met een andere etnische-culturele achtergrond dan die van henzelf.

Op de rand van de vulkaanVijf voor twaalf voor de Filipijnse zoetwaterkrokodil (Crocodylus Mindorensis)Het is erop of eronder voor de Filipijnse zoetwaterkrokodil, een endemische soort die op de Filipijnen ooit wijdverspreid was, maar nu nog slechts op een handvol plaatsen voorkomt. Vooral dan op Luzon, het grootste landoppervlak van de Filipijnse eilandengroep die zich bovenop de beruchte vulkanengordel, de zogenaamde Ring of Fire, bevindt. In deze paradijselijke setting woedt een onzichtbare oorlog om het behoud van de fabelachtige bioculturele diversiteit van het Zuidoost-Aziatische land.

Interculturele ervaringen van vlaamse ondernemers in het zakendoen met IndiaIntroductieDe indrukwekkende economische groei en de grootte van de Indiase arbeidsmarkt bieden zowel korte als lange termijn opportuniteiten voor buitenlandse investeerders. Toch moeten verschillende hindernissen in rekening worden gebracht.

 
Vlaamse cultuurcentra en gemeenschapsvorming
Symbiose of paradox?
Debbie Van Laere
Inleiding
 
 
De oorsprong van deze scriptie ligt in de lancering van een decreet waar de cultuur- en gemeenschapscentra in Vlaanderen een nieuwe richting inslaan. Het decreet houdende het stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid (verder het decreet lokaal cultuurbeleid genoemd) werd door het Vlaamse Parlement goedgekeurd op 13 juli 2001 en hield een aantal fundamentele wijzigingen in. De belangrijkste wijziging is de opdracht van de cultuur- en gemeenschapscentra.

 
 
 
“Beeldvorming van de Arabisch-islamitische wereld in Vlaamse leerboeken geschiedenis van 1979 tot nu: buffer tegen groeiend islamofobisme?”
 
(Master/Licenciaatsscriptie voorgelegd ter behalen van de graad Master/Licenciaat in de geschiedenis, afstudeerrichting Nieuwste Tijden, AJ 2007-2008, Ugent, Promotor: Prof. Dr. Bruno De Wever, 198p.)
 
 
Over engagement & wetenschappelijkheid.
Vanuit een weloverwogen wetenschappelijke benadering van het concept ‘engagement’ kwam deze scriptie tot stand.

Dialectica: multiculturele dialoog in de Arenbergschouwburg


“Diversiteit binnenhalen is geen kortetermijnproject of een aparte case die je tijdig uitwerkt; het is een gegeven dat integraal en organisch wordt opgenomen en verwerkt in de gehele organisatie.” An Van. Dienderen[1]
 
***
De Arenbergschouwburg is een provinciaal cultureel centrum dat reeds sinds de jaren zestig een belangrijke rol speelt in het Vlaamse culturele landschap.

Zoveel hoofden, zoveel zinnenMet de regelmaat van de klok duiken er in de managementleer nieuwe theorieën op. Sommige verworden tot scholen, anderen tot trends of gimmicks. Succesvolle ideeën worden in veelbelovende boeken gegoten, verslonden door managers wereldwijd, uitgeprobeerd en vervolgens in de boekenkast geplaatst. Sommige implementaties zijn (gedeeltelijke) successen, anderen gaan compleet de mist in. Wellicht de belangrijkste oorzaak hiervoor is de misvatting dat management een exacte wetenschap zou zijn.

Kunnen communicatiewetenschappers communiceren?
 
Communicatiewetenschappers hebben geen taal
 
Laten we hiervoor de communicatiespecialisten en –professoren eens aan het woord laten. “We komen tot het probleem of communicatiewetenschappen een wetenschap is: ze is geen wetenschap” (prof. dr. M. Campos, Canada). “Ik hou niet van het begrip communicatiewetenschappen. Ten eerste omdat dat heel beladen is en ten tweede omdat er veel mensen van andere disciplines er op neerkijken” (prof. dr. H. Verstraeten, België).

 
DE WAALSE IDENTITEIT EN HET INTEGRATIEBELEID IN WALLONIë
 
De migrantenproblematiek is één van de belangrijke sociale en politieke problemen in België. Daarvan  getuigt elk debat omtrent het migrantenstemrecht.  We leven in een samenleving die nog niet goed weet hoe ze met haar multiculturele aard moet omgaan. Intercultureel samenleven is een probleem geworden. Het wordt sinds een tweetal decennia  geproblematiseerd in de politieke arena en in de media.
Het verwezenlijken van een harmonieus samenleven van alle inwoners van een land is een belangrijke opgave voor beleidsverantwoordelijken.

Talige diffusie de norm
 
Lily Nabholz-Haidegger vindt dat Franstaligen in Vlaanderen (meer) taalrechten verdienen. Daarin wordt ze geruggensteund door (een bepaalde interpretatie) van het Europese Verdrag ter Bescherming van Nationale Minderheden. Dergelijke uitingen zetten de fundamenten van ons staatsbestel op losse schroeven en zorgen voor behoorlijk wat communautaire agitatie.