Scriptiebank overzicht

De Vlaamse Scriptiebank is een vrij toegankelijke online databank. Deze bevat alle artikels en full text scripties van deelnemende bachelors en masters aan de

Literaire reisverslagen over koloniaal Congo: de interactie tussen jacht, mensen en natuur

Universiteit Gent
2024
Cyril
Ducheyne
De masterscriptie legt een volledig nieuwe focus op koloniale reisverslagen over Congo. Door deze werken niet louter als historische bronnen te bekijken, maar als koloniale wapens van propaganda, worden ze het eigenlijke studieobject van de thesis. Uitgaande van het belang van de koloniale jacht in de narratieven, werden zes belangrijke reizigers/jagers geselecteerd, die zowel tijdens de Congo-Vrijstaat als Belgisch Congo verslagen over hun ervaringen hebben opgesteld. Op basis hiervan werd een uitgebreide analyse opgezet, waarbij een verscheidenheid aan literaire en visuele strategieën werd onthuld en gedeconstrueerd, die de koloniale aanwezigheid in Congo en het imperialisme in het algemeen verdedigen.
Meer lezen

THE REPARATION OF COLONIAL HARM: A Study of European State Practice

KU Leuven
2024
Nel
Christie
Deze thesis onderzoekt de complexiteit van de schade die Afrikaanse naties en hun volkeren is berokkend onder Europese koloniale regimes en het streven naar herstel voor dit historische onrecht en de voortdurende gevolgen ervan. Het doel is om te evalueren in hoeverre Europese initiatieven voor herstelmaatregelen een staatspraktijk zijn volgens de definitie van het internationaal recht. Drie essentiële vragen vormen de rode draad van dit onderzoek: 'Wat is koloniale schade? Welke vormen van herstel kunnen deze schade aanpakken? En welke initiatieven hebben Europese staten genomen? De bevindingen onthullen een gefragmenteerde respons die wordt ondersteund door morele erkenning, maar inconsistente actie. Hoewel er een groeiende erkenning is van de morele plicht om de koloniale erfenis aan te pakken, belemmert een gebrek aan consistentie de vorming van een echte staatspraktijk. Desalniettemin laat de voortschrijdende ethiek rond herstelmaatregelen een betekenisvolle verschuiving zien in de houding van Europese staten.
Meer lezen

Memories of congo: An autoethnographic exploration of how my grandparents’ generation in my Belgian family negotiate colonial memories using photo-elicitation

Universiteit Antwerpen
2022
Luka
Vandebroek
Een auto-etnografische verkenning van hoe mijn grootouders' generatie in mijn Belgische familie koloniale herinneringen onderhandelen met behulp van foto's.
Meer lezen

DE APOLOGIE VAN ‘EMPIRE’ IN DE ACTUELE BRITSE CULTUURSTRIJD EEN RETORISCH-EPISTEMOLOGISCHE ANALYSE VAN DE CAMPAGNE HISTORY RECLAIMED

Universiteit Gent
2022
Louis
Debersaques
Deze scriptie gaat over de invloed van historische trots en retrospectie ten aanzien van de hedendaagse mentaliteit inzake cultuur en politiek.
Meer lezen

Het Belgisch bosbeleid in Koloniaal Congo : de bescherming van bossen in het Nationaal Albert Park (Virunga Nationaal Park) in de jaren 1930

Universiteit Gent
2022
Seppe
Dewulf
In mijn masterproef heb ik me verdiept in het koloniaal natuurbeleid dat in Belgisch Congo werd gevoerd. Specifiek kijk ik naar de motieven voor en de werking van het bosbeschermingsbeleid dat in de jaren 1930 in het Nationaal Albert Park (Virunga Nationaal Park) werd gevoerd. Speciale aandacht gaat naar de sociale - en waar mogelijk ecologische - implicaties van dit beleid.
Meer lezen

‘Souls as dark as their skin’ or ‘bright black gentlemen’?: The ambivalent discourse about Congolese ‘petits boys’ in Belgium (1885- 1914)

KU Leuven
2022
Thomas
Dirven
Analyse van het discours in de Belgische pers tussen 1885 en 1914 over de aanwezigheid van Congolese 'petits boys' in België.
Meer lezen

Leopold II, het ultieme taboe? De lessen over de Belgische koloniale geschiedenis in GO!-scholen in Brussel en de Vlaamse Rand

Vrije Universiteit Brussel
2021
Julie
Hardy
Een onderzoek naar de inhoudelijke en didactische keuzes die geschiedenisleerkrachten maken rond de lessen over de Belgische koloniale geschiedenis in GO!-scholen in Brussel en de Vlaamse Rand.
Meer lezen

Verstilde sentimenten. Een onderzoek naar de juwelen van Louise-Marie d'Orléans

LUCA School of Arts
2020
Charlotte
Vanhoubroeck
Dit onderzoek in de kunsten gaat uit van de Inventaris na Overlijden van eerste Belgische koningin Louise-Marie d’Orléans, waarin meer dan honderd sentimentele juwelen worden beschreven. Hoe deze juwelen als objects of memory meespeelden in de mythevorming rond Louise, wordt vanuit het perspectief van onder andere (material) memory studies onderzocht. Dit theoretisch luik staat daarbij in wisselwerking met een artistiek luik. Omdat zo goed als al Louises juwelen verloren gingen, worden deze vanuit contemporain oogpunt artistiek gereactiveerd met behulp van de methodiek van het confabuleren. Uitgaande van materiële sporen en artefacten wordt zo in woord, beeld en object een alternatieve versie van de mythe Louise geconstrueerd.
Meer lezen

Le rêve d'un roi: Congo Free State and Its Unlikely Existence in 19th-Century International Law

KU Leuven
2020
Maxim
Smets
Onderzoek naar de status van Kongo-Vrijstaat in het negentiende-eeuwse internationaal recht. De thesis beschrijft ook hoe de kolonisatie op juridische wijze werd gerealiseerd.
Meer lezen

Borgen van immaterieel cultureel erfgoed door formeel leren in Vlaanderen

Vrije Universiteit Brussel
2020
Joris
Doorsselaere
Een onderzoek naar de UNESCO Conventie uit 2003 over het borgen van immaterieel cultureel erfgoed. In welke mate is deze geïmplementeerd in het onderwijs in Vlaanderen?
Meer lezen

Het Koloniaal Monument als 'Ongehoorzame' Readymade - Demonumentalisering en Remythologisering van Intentioneel Memorerende Beeldhouwkunst

Universiteit Gent
2020
Adam
Van Den Berghe
Een nieuw iconoclasme doet zijn intrede. Als zelfverklaarde mijlpalen in de geschiedenis en de
publieke ruimte worden symbolen van een geromantiseerde en eurocentrische visie op het
koloniaal verleden steeds meer onderhevig aan aantasting, bevraging en verwijdering. Als het
ware houden deze controversiële objecten een spiegel voor de ogen van de dagelijkse slenteraar.
In dit onderzoek is er gepoogd antwoord te krijgen op de hedendaagse relevantie van koloniale
monumenten in de openbare ruimte. Als centraal voorbeeld voor deze intentionele
memorerende monumenten worden de beeltenissen van Leopold II onder de loep genomen.
Hoewel deze objecten het tegenovergestelde van dekolonisatie symboliseren vormt deze
verhandeling geen betoog voor de aantasting of verwijdering van dergelijke monumenten.
Integendeel, het beheer en behoud van dergelijke monumenten in functie van
demonumentalisering en remythologisering geniet de voorkeur. Door herdefiniëring wordt
getracht een gemeenschappelijk koloniaal erfgoed en verleden na te streven.
De controversiële objecten omvatten, als voorbeelden van traditionele canonieke kunst, actuele
problematiek en hedendaagse relevantie. Als communicatiemiddel en metonymie van protest
stelt het koloniaal monument zichzelf aan de kaak. Dusdanig capteert het, als geval van
hedendaagse kunst, twee tegengestelde waarheden. Het object zelf als monument en pure vorm
van kolonialisme en het subject als strijd om de zuivere waarheid tussen de onderdrukker en de
onderdrukte. In dit onderzoek wordt getracht na te gaan of deze tegenstrijdige uitingen elkaar
in het object kunnen opheffen. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen twee
verschijningen die de standbeelden van Leopold II aannemen. Met name dat van een
intentioneel memorerend monument en dat van een koloniaal monument als readymade. Deze
nemen respectievelijk een amplische en een ciselante of beitelende fase aan.
De toestand van de mens verpersoonlijkt zich in het koloniaal monument als ongehoorzame
readymade. Het ziet zichzelf vervat in de terugkerende object-subject dialectiek die het beleeft.
De conclusie is dat de classificatie en criteria van een readymade ondersteuning biedt voor de
uitlijning van de maatschappelijke en politieke dilemma’s die de objecten meedragen. De inzet
is nog steeds de macht over tijd en ruimte. Het biedt een alternatieve werkwijze voor de
spektakeldemocratie waarin politiekers voor figuranten spelen en politieke correctheid als
illusie voor gelijkheid wordt gehanteerd. Als tweede verschijning nemen kunstenaars in dit
schouwtoneel de rol van burger-betoger op. Doormiddel van additivisme wordt er gemedieerd
tussen de verschillende actoren. Dit moet voldoen aan het erfgoedbeleid maar mag niet meer
als crimineel worden aanzien.
Meer lezen

King Leopold's Soliloquy and its Dutch translation: on translation delay and history

KU Leuven
2018
Marnik
Sarens
Mark Twain schreef in 1905 het pamflet King Leopold’s Soliloquy als protest tegen het gruwelijke Congobeleid van koning Leopold II. Het werk verscheen in Nederlandse vertaling pas tientallen jaren later, in 1961, bij de communistische Nederlandse uitgeverij Pegasus. Deze uitzonderlijke vorm van plotse, vertraagde vertaling vertelt veel meer over de mogelijke geheimen die onze samenlevingen kunnen dragen dan op het eerste gezicht misschien lijkt.
Meer lezen

New Museology in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika: van een koloniale lieu de mémoire naar een postkoloniale lieu de rencontre

Universiteit Gent
2017
Raf
Schuljin
Het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika sloot in het jaar 2013 voor een langdurige renovatie van haar infrastructuur en inhoud. Deze renovatie bleek een lang en moeizaam parcours te worden, waarbij rekening moest worden gehouden met tal van maatschappelijke uitdagingen. Een museum uit de twintigste eeuw laat zich niet zomaar de binnenloodsen in de volgende.
Meer lezen

Het Koloniale Mo(nu)ment. Richting een hedendaags alternatief voor het Belgische koloniale erfgoed.

Universiteit Gent
2017
Marte
Van Hassel
Dit onderzoek gaat via performance en beeldtheorieën na wat mogelijke alternatieven zijn voor het Belgische koloniale erfgoed. De drie hoofdstukken onderzoeken de drie alternatieven die in het huidige debat naar voren komen: activisme rondom het standbeeld, een contextueel infobord, en een plek in het museum.
Meer lezen

Congokinderen op zoek naar hun wortels - ervaringen en herinneringen van kinderen van Vlaamse oud-kolonialen

Universiteit Gent
2017
Emma
Verschraegen
Dit onderzoek peilt naar de ervaring en herinnering van kinderen die zijn opgegroeid in de voormalige Belgische kolonie. Hun visie was tot voor kort onderbelicht.
Meer lezen

Maurice Joostens en het Bokserprotocol. Marionet op het diplomatieke theater?

KU Leuven
2016
Gert
Huskens
In dit onderzoek staat centraal in welke mate en op welke manier Belgisch diplomaat Maurice Joostens een invloed uitoefende op het Belgische buitenlandse beleid tijdens de Conferentie van Peking die plaatsvond na afloop van de Bokseropstand.
Meer lezen

Georges Lorand (1860-1918): Een transnationale progressieve liberaal.

Vrije Universiteit Brussel
2016
Nathan
Lauwers
Deze 'intellectuele biografie' bestudeert het leven van Georges Lorand, een figuur die iets of wat in de vergetelheid is geraakt. Deze scriptie bestudeert het liberaal progressieve netwerk van Georges Lorand alsook de transnationale netwerken op het einde van de 19de eeuw.
Meer lezen

Belgisch Congo Ontmaskerd

KU Leuven
2015
Dagmar
Dirkx
EEN KOLONIALE CATHARSIS IN DE BELGISCHE KUNST? Dagmar Dirkx Kom maar binnen zonder knecht! schreeuwden strakke letters op de protestborden van Annette Krauss en Petra Bauer. In 2008 plaatsten die twee Duitse kunstenaressen met hun performance Read the Masks, Tradition is not given de koloniale herkomst van de figuur van Zwarte Piet in de spotlight en sleurden zo bruusk het postkoloniale debat terug de publieke ruimte in. Daar volgde al gauw een orkaan van protest: Zwarte Piet is immers zwart door het schoorsteenroet, racisme een ver van ieders bed show.
Meer lezen

De Kronacker-missies (1944-1947): staatshandel in de heropbouw van België na de Tweede Wereldoorlog

Vrije Universiteit Brussel
2015
Reinout
Vander Hulst
Paul Kronacker: een vergeten staatshandelaarLa Belgique respirait à pleins poumons un grand vent de liberté, et cependant, il ne manquait pas d’ombres à ce tableau. Op deze manier beschreef Paul Kronacker de sfeer van september 1944. De Tweede Wereldoorlog had België met heel wat problemen opgezadeld. Het was in het kader van de voedselproblematiek dat men op de diensten van Kronacker beroep zou doen. Wie was Paul Kronacker? Welke opdracht kreeg hij? En wat was zijn invloed op de naoorlogse economie?
Meer lezen

"Vrijheid of Dood!" De herinnering aan de Geuzen in negentiende-eeuws België

Universiteit Gent
2015
Jolien
Dekoninck
“Vrijheid of Dood!” De herinnering aan de Geuzen in negentiende-eeuws BelgiëNa de onafhankelijkheid van 1830 voelde de nieuwe natiestaat België de nood zichzelf ten opzichte van zowel inwoners als buitenwereld te legitimeren. Toneel vormde het ideale medium, terwijl de toegeëigende vaderlandse geschiedenis de stof leverde.In de ogen van Vlaamse letterkundigen was België een samenvoeging van twee taalkundige en culturele sferen. Door het Vlaamse element extra in de verf te zetten, onderscheidde het Belgenland zich van het “Hollandse” Nederland en Franse invloed.
Meer lezen

'Eigen kunst is eigen leven' Vernieuwing en traditie in en rond de Koninklijke Vlaamse Schouwburg (1956-1977)

KU Leuven
2013
Jolien
Gijbels
De Koninklijke Vlaamse Schouwburg te Brussel: het failliet van het 'Vlaamse' profielNog niet zo lang geleden profileerde de Koninklijke Vlaamse Schouwburg zich net als de gevestigde theaters in Antwerpen en Gent als een cultuurdrager bij uitstek. Vanuit hun didactische functie moesten de schouwburgen in de jaren 1950 en 1960 cultureel verantwoord toneel brengen voor een grote gemeenschap. Toch was de KVS enigszins een buitenbeentje.
Meer lezen

One difference is enough: Een historisch pedagogisch onderzoek naar de zorg voor Congolezen met een handicap in Belgisch-Congo

KU Leuven
2012
Evelyne
Verhaegen
One difference is enough:Een historisch-pedagogisch onderzoek naar personen met een handicap tijdens de Belgische kolonisatie (1908-1960)De Belgische kolonisatie, zo’n twee jaar geleden weer ten volle onder de aandacht gebracht door  de vijftig jaar onafhankelijkheid van Congo, staat nog vers in ons geheugen gegrift. Hierbij denken we meestal aan de meest sensationele delen van de kolonisatie; de overname van België omwille van de gruwelen die Leopold II aanrichtte in zijn Kongo-Vrijstaat en de plotse onafhankelijkheid die het land in ravage achterliet.
Meer lezen

“Ah! le métier de donneur de concerts!” Adrien François Servais (1807-1866) als rondreizend cellovirtuoos

KU Leuven
2006
Peter
François
De evenknie van Paganini en Liszt: Adrien François ServaisWat hebben keizer Franz Joseph, sultan Abd-ul-Mejid en tsaar Nicolas I met elkaar gemeen? Ze hebben alledrie een optreden bijgewoond van de Belgische cellovirtuoos Adrien François Servais (1807-1866). Rossini en Berlioz vergeleken hem met Paganini; collega-virtuozen stonden in de rij om een compositie aan hem op te dragen. Servais was een Europese ster, bekend van Bordeaux tot Sint-Petersburg en van Londen tot Istanbul. Recent wetenschappelijk onderzoek brengt heel wat gegevens aan het licht.
Meer lezen

De onafhankelijkheid van Congo. Het begin van een geschiedenis.

Universiteit Gent
2011
Davy
Verbeke
 Het woelige leven van het Belgisch koloniaal verledenVergeven en vergeten: gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het verleden wordt niet zo makkelijk verleden. Zo hing in mei 2011 het ontslag van onze federale minister van justitie, Stefaan De Clerck, even in de lucht omdat hij het gewaagd had om het woord ‘vergeten’ in de mond te nemen wanneer hij sprak over de Belgische collaboratie met de Duitse bezetter in Wereldoorlog II.
Meer lezen

Het Office des Cites Africaines in Lubumbashi. Ruashi: architecturale analyse en studie van de toe-eigening van een Congolese woonwijk uit de jaren 1950.

Universiteit Gent
2010
Celine
Fenaux
 
Het Office des Cités Africaines in Lubumbashi: een geschiedenis.
De historische studie van Afrikaanse regio’s kent sinds enkele jaren een hernieuwde aandacht.
Meer lezen

De Koninklijke Bibliotheek van België: vier decennia van nationale representatie in architectuur, stedenbouw en interieurinrichting

Universiteit Gent
2009
Hannes
Pieters
Winnaar Scriptieprijs
Op 17 februari 2009 was het exact veertig jaar geleden dat de officiële inhuldiging van de Koning Albert I-Bibliotheek te Brussel plaatsvond. Een ideale gelegenheid dus om net dit academiejaar de boeiende ontstaansgeschiedenis, de invloed en de betekenis van dit architecturale en stedenbouwkundige geheel van naderbij te onderzoeken.
Meer lezen

A bas le Sexe-Cobourg? Een mentaliteitshistorische en politieke benadering van de seksschandalen van het Belgisch koningshuis in de lange 19e eeuw

Universiteit Gent
2009
Bram
Bombeek
Het Huis van Seksen-Coburg
In het najaar van 1999 maakte het grote publiek kennis met de Delphine Boël. Ze verwierf enige faam met het boetseren van beeldjes uit papier maché, maar deed liters inkt vloeien omdat haar vader de huidige Belgische koning Albert II was. De Vlaamse pers vulde ontelbare katernen met de kleinste details over de affaire. Het Laatste Nieuws schreef: “Burgers willen over de paleismuren meekijken.
Meer lezen

Oriëntaties in Midden Afrika: cultuurhistorische studie rondbeeldvorming van equatoriaal Afrika en de Arabische kwestie, via Belgische dagbladen en exploratieliteratuur. Ca. 1880-1900.

Universiteit Antwerpen
2008
Laurent
Poschet
 
 
Oriëntaties in Midden-Afrika
Cultuurhistorische studie rond beeldvorming van equatoriaal Afrika en de Arabische kwestie, via Belgische dagbladen en exploratieliteratuur. Ca. 1880-1900.
 
 
 
“This crusade, this war on terrorism is going to take a while.”Aan de vooravond van de Amerikaanse militaire invasie in Afghanistan drukt president G.W. Bush zich uit in middeleeuwse termen. Een kruistocht duidt op een missie, een onderneming met een hoger doel. Maar het roept eveneens beelden van blind fanatisme op.
Meer lezen

Over dompers, mouchards en papen. Constructie van identiteit, via humor. Casus: de Gentse socialistische Strijdpenning in Vooruit (1886-1900)

Universiteit Gent
2008
Bart
De Sutter
Over dompers, mouchards en papen
De scriptie Over dompers, mouchards en papen laat zien hoe Gentse, socialistische arbeiders hun leefwereld op het einde van de 19de eeuw interpreteerden. Het gaat om antwoorden op vragen als: Wie was volgens deze arbeiders ‘vriend’ en wie ‘vijand’? Hoe moest een vriend zich gedragen? En wat waren de opvattingen over de vijand? De manier waarop de identiteit van deze arbeiders geanalyseerd wordt, is zonder weerga. De scriptie combineert een aantal elementen die elk op zich nauwelijks onderzocht werden.
Meer lezen

Tot de kroon ons scheidt' De enscenering van koninklijke huwelijken binnen de Belgische monarchie, Albert & Elisabeth (1900) - Leopold & Astrid (1926)

Universiteit Gent
2008
Alexander
Verstraete
TOT DE KROON ONS SCHEIDT
DE ENSCENERING VAN KONINKLIJKE HUWELIJKEN BINNEN DE BELGISCHE MONARCHIE
ALBERT & ELISABETH (1900) – IEOPOLD EN ASTRID (1926)

Deze scriptie heb ik opgevat als een onderzoek naar de enscenering van koninklijke huwelijken binnen de Belgische monarchie. Meerbepaald heb ik een kritische analyse gemaakt van het huwelijk van prins Albert en Elisabeth, hertogin in Beieren (1900) en dat van hun zoon, prins Leopold met prinses Astrid van Zweden (1926).
Meer lezen