Scriptiebank overzicht

Urine: een goudmijn?PIPI!Zo, de aandacht is getrokken. Pipi, of iets beschaafder urine, geeft vaak aanleiding tot gegniffel en flauwe moppen, maar is ook het onderwerp van serieus wetenschappelijk onderzoek. Urine bevat namelijk allerlei nuttige elementen zoals fosfor en stikstof, die als meststof in de landbouw zouden kunnen dienen. Er worden veel inspanningen gedaan om methodes te ontwikkelen die de recyclage van deze stoffen mogelijk maken zonder te hoge kosten.

Akoestiek in vliegtuigmotoren – een controletechniek om aan geluidsnormen te voldoenChiara De TimmermanMaster in de Werktuigkunde, optie Lucht- en RuimtevaarttechnologieGeldende geluidsnormen vormen een steeds grotere beperking voor het Belgisch luchtverkeer. Zoals beschreven staat in een artikel in De Standaard van 9 juli 2013 [1], nam het vrachtverkeer op de luchthaven van Zaventem  met 12,8% af tijdens het eerste halfjaar van 2013. Strenge geluidsnormen nekken de aantrekkelijkheid van het Belgische luchtruim omdat luchtvaartmaatschappijen zich steeds minder risico’s kunnen veroorloven.

Koolstof nanobuizen, het zwarte koperKleine schaal, grote uitdagingenWelkom in de wereld van de nanotechnologie. Een wereld zo verschillend van de onze dat het haast fictie lijkt. Toch ontsnapt ook zij niet aan actuele thema’s als de mobiliteitsproblematiek. Net zoals snelwegen die steden verbinden, het verkeer niet meer aankunnen, krijgen steeds kleiner wordende koperen interconnects die transistors in microchips verbinden, het moeilijk de elektronenstroom te verwerken. Maar de oplossing is misschien wel dichterbij dan gedacht door het gebruik van koolstof nanobuizen i.p.v.

Bij het horen van de term Renaissance wordt vaak gedacht aan waardige Italiaanse meesters, als Rafael en Michelangelo, die zich mateloos laten inspireren door de teruggevonden tradities van de Klassieke Oudheid. Maar ook in onze regio’s deed de Antieke traditie haar intrede en was haar invloed voelbaar tot ver buiten de grenzen van de beeldende kunst en architectuur.

Kijken we wel juist naar fijn stof? Studies die verschillende ernstige gezondheidseffecten van fijn stof rapporteren, steden die stil liggen omwille van extreme luchtvervuiling, politieke debatten over de aanpak van de fijnstofproblematiek,... Het zijn zaken die vandaag de dag geen uitzonderlijk nieuws zijn. Vele stemmen gaan dan ook op om nu actie te ondernemen om het probleem van luchtvervuiling aan te pakken. Maar weten we eigenlijk wel genoeg over fijn stof om doelgericht en efficiënt aan een oplossing te werken?

Een reflectie-studie met betrekking tot de ontwikkeling van duurzame humanitaire tentenWereldwijd leven er ongeveer 35 miljoen vluchtelingen als gevolg van een natuurramp of politiek conflict. Mensen slaan noodgedwongen op de vlucht en noodhulporganisaties dienen snel in te grijpen. Duizenden mensen voorzien van opvang, voeding en medische hulp in een mum van tijd is een hele klus. Er echter voor zorgen dat de opstart van een vluchtelingenkamp ook op lange termijn leefbaar blijft is een uitdaging.Het verlenen van onderdak gebeurt in de vorm van tentenkampen.

Theater van de zintuigen: een leven pellen als een artisjok“Of ik een persoonlijke vraag heb verzonnen?” vroeg een Spaanse señora me aan de ingang van een halve ruïne op de heuvel van de Montjuíc. Binnen de muren van Teatro de los Sentidos, een theatergezelschap onder leiding van de Colombiaanse antropoloog Enrique Vargas, was het geen vreemde vraag. Naar aanleiding van de herneming van hun stuk Oraculos zakte ik twee jaar geleden af naar Barcelona om een nieuwe kunstvorm te onderzoeken: sensitief theater. Deze stroming leerde ik kennen in het Europees theaterproject Between Us.

Zeldzame aarden: van drone tot smartphoneHet begrip zeldzame aarden (Eng.: Rare Earth Elements, REE) klinkt waarschijnlijk niet echt bekend in de oren, maar iedereen maakt dagelijks gebruik van toepassingen waarin deze chemische stoffen in zitten verwerkt. Namen als europium, yttrium, dysprosium of praseodymium klinken exotisch en doen allicht geen belletje rinkelen, maar onze huidige samenleving zou ineenstorten zonder het gebruik van deze chemische elementen in tal van toepassingen.Wat zijn zeldzame aarden?De zeldzame aarden zijn, zoals hun naam reeds doet vermoeden, zeer schaars.

Op weg naar een auto zonder krassenPer ongeluk met je sleutels of een ander scherp voorwerp tegen je auto gebotst? Het overkomt de beste wel eens. Het resultaat is meestal een fraai ogende collectie aan krassen in je autolak. Hoewel deze krassen zeer lelijk zijn, is dit niet het voornaamste probleem van een kras. De deklaag op de auto zorgt namelijk naast de kleur en enkele andere eigenschappen zoals reflectie ook voor de bescherming van het onderliggende metaal tegen corrosie. Bij het optreden van een diepe kras gaat deze bescherming dus verloren.

Wat hebben een microscopische spons en een nano-honingraat met elkaar gemeen?Je lichaam is een ongelofelijk complex netwerk van chemische reacties dat werd ontwikkeld door de natuur. Het bestaat uit biljoenen cellen, waarin constant talloze biochemische reacties plaatsvinden. Chemisten laten zich graag inspireren door de natuur om nieuwe reacties en materialen te ontwikkelen. Ik zal in dit artikel dan ook regelmatig verwijzen naar de inspiratie van de natuur.Deze thesis gaat over de synthese en toepassingen van poreuze materialen.

 De hoeveelheid e-waste neemt elk jaar toe terwijl de recyclage van groot socio-economisch en ecologisch belang is. In ontwikkelingslanden wordt het merendeel nog volgens milieuvervuilende technieken gerecycleerd onder barre omstandigheden. Nieuwe strategieën bieden echter oplossingen die beter scoren dan mechanische recyclage in geïndustrialiseerde landen.

De bacteriële vingerafdruk van luchtvervuilingBacteriën zijn onzichtbaar voor het blote oog, maar de effecten van hun acties zijn dat allerminst. Deze microscopische organismen staan namelijk in voor verschillende processen die voor ons van enorme betekenis zijn, zoals de productie van voedsel en medicijnen (bijvoorbeeld kaas en insuline), de afbraak van vervuilende stoffen in de bodem, het verbeteren van ons verteringssysteem en het recycleren van dode planten en dieren tot nieuwe voedingsstoffen.

Sandwichpanelen, of hoe een innovatief materiaal vliegtuigen tot 50 % minder kan laten wegenLode DaelemansAlsmaar vaker zullen de metalen onderdelen van voertuigen worden vervangen door lichtere materialen zoals sandwichpanelen. Hierdoor worden voertuigen lichter, waardoor ze minder brandstof nodig hebben. Bijgevolg worden ook minder broeikasgassen uitgestoten. Hoewel sandwichpanelen erg licht zijn, zijn ze zeer sterk dankzij hun specifieke opbouw. Net zoals een echte sandwich, bestaat een sandwichpaneel uit een buitenkant (het broodje), en een kern (het broodbeleg).

Endotoxines: de vergeten component van fijn stofAbbas Alloul, Sophie Van Oevelen, Stijn WittouckVandaag de dag worden we steeds meer geconfronteerd met luchtvervuiling. De socio-economische gevolgen ervan zijn enorm: in een rapport gepubliceerd op 11 juli 2013 schattenonderzoekers dat er jaarlijks 2,1 miljoen mensen sterven door het inademen van fijneroetachtige deeltjes die men groepeert onder de naam “fijn stof ” [1]. Deze deeltjes ontstaanvaak door toedoen van de mens; dieselmotoren, energiecentrales en verbranding van steenkoolzijn belangrijke bronnen.

Manipulatie van wortelgroei: de sleutel tot landbouw op vervuilde grondIn 2011 overschreed de wereldpopulatie 7 miljard en met de huidige groeisnelheid van ongeveer 1,10% per jaar zal 8 miljard overschreden worden in 2025. Deze groeiende populatie brengt een stijging in industrie en vervuiling met zich mee. De vraag naar plantproductie voor voedsel, veevoeder en biomassa (bv. voor biobrandstof productie) neemt toe. Het aantal bruikbare landbouwgronden daalt echter doordat vele gronden vervuild worden.

De positiebepaling van - een klein aantal - onzuiverheden in germaniumDe dag van vandaag wil iedereen graag snelle en betere computers. Hiervoor is een steeds betere chiptechnologie nodig. De vraag is hoe we zo goed mogelijk aan deze vraag kunnen voldoen. Een mogelijke oplossing is de horizon verruimen door onderzoek te doen naar andere elementen die als basismateriaal kunnen dienen voor de productie van chips. Germanium zou een mogelijkheid kunnen zijn in plaats van het tot nu toe veelvuldig gebruikte element silicium. In germanium kunnen ook onzuiverheden ingevoegd worden.

Research and Development van een laadstation voor een Autonomous Indoor Vehicle of AIV-robotManuel Serrao en Carlo Schalley, twee laatstejaarsstudenten professionele bachelor in de energietechnologie, wilden tijdens hun stage de kans grijpen om niet alleen praktijk- en bedrijfservaring, maar ook een verrijkende levenservaring op te doen. Daarom kozen ze via Erasmus voor een stage in het buitenland.Beide studenten kwamen terecht bij de University of Southern Denmark (SDU).

Het reinigen van de bodem met behulp van plantenVeel gebieden zijn vervuild met toxische metalen en oude saneringsmethoden, zoals het afgraven van de vervuilde grond, zijn duur en destructief. Hierdoor is er een nieuwe remediatietechniek ontwikkeld. Fytoextractie maakt gebruik van planten en hun geassocieerde micro-organismen om elementen uit de bodem te extraheren en te transloceren naar de bovengrondse delen van de plant. Dit goedkope proces is vaak traag, maar het toedienen van bepaalde bacteriën kan het proces versnellen.

Op de Philipssite in Turnhout worden reeds decennia lang hogedrukgasontladingslampen geproduceerd. Deze lampen worden gekenmerkt door een uitstekende lichtopbrengst en kleurweergave. Deze kenmerken worden mogelijk gemaakt door de toevoeging van verschillende typen metaalhalogeniden. Binnen deze halegoniden zijn de metaaljodiden, en dan met name de zeldzameaardjodiden (bv. DyI3) een zeer onmisbare grondstof.Zeldzameaardmetalen (de zogenaamde rare earths) worden op dit moment voor 95% ontgonnen in China.

Coatings die zichzelf herstellen met meervoudige functiesIn het huidig tijdperk dat steunt op de technologische vooruitgang is een wereld zonder het gebruik van metalen ondenkbaar geworden. Een brede waaier van toepassingen rust op het gebruik van deze groep materialen. Denk hierbij maar aan alles wat met transport te maken heeft van personenwagens, industrieel transport tot lucht- en ruimtevaart, maar ook in de bouw worden metalen extensief gebruikt. Metalen zijn echter ook onderhevig aan corrosie, het proces dat verantwoordelijk is voor de degradatie van het materiaal.

Opwarming aarde beschermt populier tegen bodemverontreiniging De opwarming van de aarde blijkt niet enkel negatieve effecten te hebben.

Synthesis of tetrahydrocarbazoles        In search of new anti-TB chemotherapyDe epidemie raast verderTuberculose (tbc) is terug van nooit weggeweest; in 1993 werd het door de World Health Organisation uitgeroepen tot een globaal noodgeval. Het is nog steeds de op één na dodelijkste infectieziekte (na AIDS), waarbij vooral de jonge laag van de maatschappij getroffen wordt. De bacterie in kwestie, Mycobacterium tuberculosis, is moeilijk uit te roeien wegens het enorme reservoir van mensen met een volhardende, latente tbc infectie (ongeveer 1/3 van de wereldbevolking).

Blauwe bananen
Genetisch gemodificeerde aardappelen worden in ‘t rond gegooid, Frankenstein-maïs spookt doorheen de velden en nu zou je geliefkoosde vrucht ook nog eens de kleur van een smurf krijgen! Waar gaat het toch naartoe met de wetenschap!  Of hebben deze ‘monsterlijke’ organismen een andere kant die we nog niet kennen?
 
De mogelijkheden van de plantenbiotechnologie
Het begon allemaal rond 1980, niet in het grote Amerika, maar dichter bij huis in ons klein België. Bent je verrast?

Communicatie in de ruimtevaart klaar voor de toekomstIn de ruimtevaartsector wordt een breed scala aan ruimtetuigen ontwikkeld, zoals satellieten, ruimteveren, marswagentjes, enz. Al deze ruimtetuigen hebben een gemeenschappelijk kenmerk: ze bezitten een boordcomputer die communiceert met alle elektronische onderdelen van het ruimtetuig, bijvoorbeeld een temperatuursensor of een zuurstofklep. Deze interne communicatie verliep de afgelopen decennia volgens gespecialiseerde militaire protocols.

‘Op het snijvlak van geschiedenis, natuurwetenschappen en ambachtelijke metaalbewerking.’Deze scriptie van Klaas Remmen, student conservatie en restauratie van metalen, heeft een merkwaardig onderwerp. Boeken zijn er al vol over geschreven, mythes zijn over ontstaan, wetenschappers trekken zich al eeuwen de haren uit het hoofd en toch zijn er nog altijd veel onduidelijkheden. We hebben het hier niet over zwarte gaten of levende dinosaurusvissen, maar over een soort staal. Meer bepaald gaat de scriptie over het beroemde kroezenstaal, ook wel Wootz, Bulat of Damascusstaal genoemd.

 Supergeleiding: de toekomst?In een belangrijk deel van de geïndustrialiseerde wereld wordt de elektriciteitopwekking momenteel ingenomen door kerncentrales. De controversiële discussie omtrent kernafval en milieuvervuiling voor de volgende generaties zijn alom bekend. Mede na de ramp in Fukushima wordt daarom zeer intensief op zoek gegaan naar methoden die elektriciteit op een groene en duurzame manier produceren. Hierbij hebben zonnecellen een goede opmars gemaakt, maar deze alleen voldoen niet aan de grote vraag naar efficiënte en milieuvriendelijke elektriciteit.

 Nabootsen van hersentaal herstelt functieverlies na letselDe hersenen zijn het hoofdkwartier van ons lichaam. Miljarden hersencellen -de neuronen- werken er samen om belangrijke taken, zoals beweging, ademhaling en gedrag, te coördineren. Ze praten met elkaar via kleine elektrische stroompulsen. Soms loopt het ook mis, bij een hersenletsel bijvoorbeeld. Een wonde onderbreekt dan de informatiestroom tussen de neuronen en naargelang de plaats kunnen verschillende functies in het gedrang komen.

Wie oplossingen zoekt voor milieu- en energieproblemen komt snel uit bij zonnecellen. Maar wist u dat deze eigenlijk niet zo’n hoog rendement hebben? Nanotechnologie kan zonnecellen nu rendabeler maken.
Je ziet ze meer en meer in het straatbeeld: zonnecellen op het dak van een huis of bedrijf. Nochtans halen commerciële zonnecellen slechts een rendement van 16%, zodat een investering in zonne-energie zich traag terugbetaalt.

 
COMPUTERZOEKTOCHT NAAR EEN WAARDIG ALTERNATIEF VOOR STAAL
 
De Burj Khalifa is sinds 21 juli 2007 het hoogste gebouw ter wereld. Voor de constructie van de 828 meter hoge wolkenkrabber uit Dubai was maar liefst 31 400 ton staal nodig. Daarmee lijkt de limiet van het materiaal echter bereikt te zijn. Doordat zo'n groot volume nodig is, is de bouw van nog hogere torens niet meer rendabel. De plaats die door het staal ingenomen wordt, kan immers niet benut worden voor andere doeleinden.

 
HEEFT ONZE OMGEVING EEN INVLOED OP ONS ERFELIJK MATERIAAL?
De laatste paar jaren werd iedereen om de oren geslagen met het broeikaseffect. De aarde warmt op en de mens heeft daar de schuld aan. Behalve dat er op dit gebied dringend doortastende maatregelen genomen moeten worden, heeft het er ook voor gezorgd dat we ons meer bewust werden van het ons overal omgevende milieu. We zijn gaan inzien dat we er voorzichtiger met moeten omspringen, dat het ook grenzen heeft die we beter niet overschrijden. Tot daar het voor de meeste onder ons bekende deel.