Scriptiebank overzicht

De progressief: taalverandering in het Nederlands, Duits en Engels Taal verandert. Hoewel de grammatica van een taal vaak een statisch iets lijkt te zijn, iets dat vastligt, evolueren taal en taalregels met de tijd. Net zoals sommige nieuwe woorden of woorden uit de tussentaal hun weg naar de Van Dale vinden – ‘gesjost’ zal een plaatsje krijgen in de volgende editie –, kunnen ook bepaalde constructies na verloop van tijd in de grammatica van een taal worden opgenomen. Zo vormt de progressief een belangrijk onderdeel van de Engelse grammatica. De progressief?

Helaas niet in het Duits beschikbaar.België staat bekend als een meertalig land: een land waarin meerdere talen worden gesproken en een officiële status hebben. Ook al worden ze vaak vergeten, bestaan er naast Vlamingen en Franstaligen ook nog de Duitstalige Belgen. Binnen de Europese Unie is Duits de taal met de meeste moedertaalsprekers, maar in België is de taal van Goethe maar een minderheidstaal. De taalminderheid telt amper 80 000 personen, maar beschikt toch over dezelfde taalrechten als Vlamingen en Franstaligen.

 Een poëtica van de ontworteling – Nancy Huston of het auteurschap zonder moedertaal.Wat hebben de kersverse winnaar van de Duitse Goethe-prijs Adonis, de Ierse auteur Samuel Beckett en de Vlaamse NV-A voorzitter Bart de Wever met elkaar gemeen? Juist ja: ze spreken alle drie Frans. Het Bijbelse Babel mag dan een zaak van moderne exegeten en oude schilders geworden zijn, haar torens staan –voorlopig althans- nog stevig overeind.  Niet alleen in de politiek, maar ook in de literatuur laat de meertalige realiteit van onze hedendaagse samenleving haar sporen achter.

Europese teksten: een kwestie van tijd Stond je er al eens bij stil waar teksten vandaan komen en hoe ze zijn opgesteld? Hoewel we dagelijks bewust en onbewust in aanraking komen met heel wat teksten, stellen we ons deze vraag slechts zelden. Zo lezen we de krant of de ondertitels van onze favoriete film, we bladeren in reclameblaadjes, we bekijken de slagzinnen aan de kant van de weg en ga zo maar door. Ook in mijn opleiding tot vertaler zijn teksten belangrijk: ze worden als bron van informatie gebruikt, ze worden geanalyseerd en vertaald.

 Is kennis gevaarlijk?‘Alles is gevaarlijk’ is de basisstelling over kennis en macht van Michel Foucault. Instituties in onze maatschappij vormen een constant gevaar voor het individu. Organisaties zijn altijd gebaseerd op hiërarchie en zijn als gevolg een beperking van gelijkheid. Deze ongelijkheid lijkt noodzakelijk maar kan ook leiden tot gevaarlijke situaties. Dit is ook het geval in de ontwikkelingshulp, veel van deze organisatie houden de ongelijkheid in stand tussen rijke en arme landen.

Taalversies van de Europese wetgeving: niet helemaal gelijk voor de wet.De Europese Unie erkent op dit moment 23 officiële talen en na de toetreding van Kroatië tot de Unie komt daar nog eens een taal bij. Waarom erkennen de Europese instellingen zoveel talen, terwijl “iedereen toch Engels kent”? Inderdaad, in de praktijk communiceren de EU-ambtenaren het vaakst in het Engels en het Frans. Toch worden alle officiële talen als gelijkwaardig beschouwd om geen enkele Lidstaat voor de borst te stoten. Deze uiting van respect voor taal en cultuur is niet onbelangrijk.

Dansrepertoire, met uitsterven bedreigd?! Het succes van performances, kan niet geschreven worden zonder ‘U’; ‘U’ als letter, maar ook ‘U’ als publiek. Iedere keer dat iets wordt uitgevoerd, speelt het zich namelijk niet enkel af in het nu, maar wordt het ook bepaald door (het n-)u. Hoewel opvoeringen in feite reconstructies zijn van dat wat vastgelegd werd tijdens een repetitieproces, is iedere uitvoering uniek en onherhaalbaar.

 “... We hebben ongelofelijke haast!”We voelen tegenwoordig een steeds grotere tijdsdruk, het lijkt alsof we steeds minder vrije tijd hebben. Toch is dit maar valse schijn, want in vergelijking met de jaren tachtig en negentig hebben we nog steeds evenveel uren vrije tijd. Door de toegenomen tijdsdruk zijn we wel meer geneigd onze tijd planmatig in te richten. Er wordt steeds vaker gebruik gemaakt van speciaal voor de vrije tijd ingerichte arrangementen om een unieke belevenis te ervaren.

L’écume des jours van Boris Vian in een nieuw kleedje.Een gedeeltelijke vertaling van een werk van Boris Vian zou het worden, de parel van mijn studies, en dan liefst een roman waarin die typisch vianesque talige virtuositeit heel sterk aanwezig was. Zoals die man speelde met de taal, ja, zo had je er natuurlijk nog wel een paar lopen, maar geen ander prozaschrijver die me zo kon bekoren. Op 23 juni 1959 overlijdt de negenendertigjarige Boris Vian onverwacht aan een hartaanval.

 Marian Verstraeten, drager van een cultuur
Geschiedenis is een veelvoud aan paden waarop we worden geleid door ‘compagnons de route’. Deze ‘reisleiders’ zijn de historische bronnen, verhalen of figuren die ons langs gebeurtenissen loodsen en ons helpen ze in het juiste licht te zien – of alleszins in een nieuw licht. De kunstgeschiedenis, en bij uitbreiding de cultuurgeschiedenis, in Vlaanderen volgt al decennia dezelfde afgetreden paden: zij laat zich gidsen door steeds dezelfde protagonisten en ideeën om een welbekend verhaal te reproduceren. Deze historische wandeling is reducerend.

Deelvertaling naar het Nederlands van Daniel Bielensteins Duitstalige roman Max und Isabelle
 
Afgaan op vooroordelen en daar je verdere leven van laten afhangen? Wat doen de meeste mensen – en wat doen Max en Isabelle?
 
Zo maar in het wilde weg beginnen te vertalen of eerst je brontekst analyseren en een vertaalstrategie voor ogen houden? Ik koos voor de tweede optie en probeerde daarnaast mijn vertaalprincipes niet te verwaarlozen.
 
Bij Max en Isabelle gaat het net andersom. Max is 31, een beroemde tv-presentator en net niet meer samen met Jana.

 
Mijn man heeft een relatie met Aïsha Kandisha:
cultuurduiding in de geestelijke gezondheidszorg
 
“Allochtonenkliniek opent weldra de deuren.” Deze boodschap was eind september 2010 in de media te horen over een Nederlandse kliniek die zich hoofdzakelijk richt op Turkse patiënten. Reden voor de opening is dat allochtone patiënten zich vaker onbegrepen voelen: niet alleen de taal vormt een probleem, maar ook culturele verschillen raken niet overbrugt, aldus de oprichters van de Nederlandse polikliniek. In België loopt het nog niet zo’n vaart.

 Marina Verhoeven Rare jongens, die Lappen! Maar lang niet zo raar als die Fransen　In de zomer van 1681 reist Jean-François Regnard, een jonge, welgestelde Fransman, naar Lapland en hij laat ons een verslag na van die reis. Daarin beschrijft hij het land en vooral de cultuur van zijn bewoners, de Samen. Het is grof, het is racistisch, het druist volledig in tegen de politieke correctheid die vandaag het debat over multiculturaliteit beheerst.

 
Vethormoon als zelfbeschermer bij zieke lever?
Ernstige leveraandoeningen blijken uit de Belgische statistieken 7 op de 1000 mensen te treffen en vormen de 3de belangrijkste doodsoorzaak in de leeftijd 40 tot 60 jaar. Wetende dat België geen koploper is in deze aandoening en dat het overal ter wereld in een stijgende lijn zit, vormt leverlijden een grote bedreiging. Vooral levercirrose, de blijvende verharding en vernietiging van de lever, is een frequente boosdoener.

 
“Ta mère!” “Ma mère, elle t’emmerde.” Deze dialoog is misschien niet meteen wat u zou verwachten in een roman die deel uitmaakt van de Franse literatuur. Toch staat Mehdi Charef’s Le thé au harem d’Archi Ahmed bol van de grofheden en vuilbekkerij. Deze woorden en uitdrukkingen zijn ongewoon, de Franstalige lezer verwacht zich niet aan dergelijke taal. Aan de vertaler om te proberen de Nederlandstalige lezer net zo vreemd te laten opkijken.
 
Charef wordt beschouwd als de grondlegger van de beurliteratuur.

Liesbeth Janssens
Dag beste lezer! Je staat op het punt om dit artikel te lezen. Prima! Maar zal je er ook iets wijzer van worden? Ga je de volgende ogenblikken iets bijleren?  Zal je de inhoud kunnen navertellen? En zal je iets opsteken van de taal van de tekst? Of ben je alles morgen weer vergeten? Kortom: welke kennis zal je distilleren uit deze tekst? Op deze vragen proberen we een antwoord te formuleren. Blijven lezen dus!
Dag in dag uit worden we geconfronteerd met geschreven teksten. Op het werk, tijdens de les en als ontspanning: een mens leest zeer veel.

 
De verschillende levens in theater – of hoe blinden laten zien
 
Audiobeschrijving of AD (afkorting van het Engelse audio description) is een relatief nieuwe tak in het jonge en snelgroeiende domein van audiovisuele vertaling, waaronder ook ondertiteling, ondertiteling voor doven en slechthorenden en boventiteling voor theater en opera worden gerekend, waarin visuele informatie in woorden wordt omgezet voor slechtzienden. Audiobeschrijving zit in de lift. Jawel.

 
Doven horen er weer bij dankzij het internet. Of toch niet?
‘Het internet heeft deuren geopend voor iedereen.’ Als u zelf goed hoort, ziet en geen andere noemenswaardige defecten vertoont, zal u die stelling vast en zeker beamen. Maar na tien diepte-interviews met dove internetgebruikers kan ik aantonen dat die these niet voor iedereen opgaat. Doven zijn niet sterk in teksten, ze gebaren zich een weg door hun stille levens. Daarom laat het tekstgebaseerde internet hen er niet helemaal bijhoren en bekijken doven de samenleving vooral vanaf de zijlijn.

September 2008, het begin van een nieuw schooljaar, mijn laatste jaar, mijn masterjaar. Bij het woord ‘master’ hoort onlosmakelijk het woord ‘scriptie’, iets waarvan je meteen denkt: “Veel werk, hoe begin ik daar in godsnaam aan en hoe krijg ik dat af?”. Je stapt met een klein hartje naar een professor met een bepaald onderwerp voor ogen dat je wel leuk, interessant en leerrijk vindt, maar dat slechts een concept is waarvan je de inhoud gedurende het jaar zelf moet invullen.

 
Geerts Evelien
 
Luce Irigaray.

 
“Een volk zonder poëzie is een overwonnen volk”

 
In mei 2008 'vierden' de Palestijnen en Israëli's de zestigste verjaardag van hun uiterst ingewikkelde en schijnbaar onoplosbare conflict. De voortdurende wederzijdse aanslagen en regelmatig doodlopende onderhandelingen worden bijna oud nieuws voor de doorsnee Europese krantenlezer of televisiekijker. Het is maar al te gemakkelijk om het menselijk lijden achter de nieuwsberichten uit het oog te verliezen.

 
“STAF, GE ZIJT IN DE LIJM AAN ’T SCHIJTEN”
20 jaar na het verschijnen van de Duitse vertaling van Het Verdriet van België van Hugo Claus wordt in een nieuwe vertaling heel anders omgesprongen met de Vlaamse cultuur.
door Esther de Boe
 
Laat een groepje vertalers los op exact dezelfde standaardtekst. Het resultaat: geen enkel resultaat is volledig identiek. Probeer dit vervolgens met een literaire tekst. Huizenhoge verschillen springen je in het oog.

 
Communicatie en arbeidstevredenheid
Een kwantitatieve analyse van de rusthuizen regio Antwerpen Noord
 
                                                                                                                      door Daisy VANOPPEN
 
Communiceren, we doen het al ons hele leven. Toch kan er tijdens dit proces heel wat mis lopen. Misverstanden in de communicatie kunnen ontstaan in ons dagelijks leven, op de werkplek. Koeleman (2003) geeft aan dat een slechte interne communicatie oorzaak is van onvrede bij heel wat werknemers.

Het culinaire Babel in het NederlandsOp een keer, toen ik onze Nederlandse kotgenote wou uitnodigen voor ‘chicons in hesp met kaassaus’, keek ze mij onbegrijpend aan. Ook ‘chicons met ham’ kende ze niet. Ik bleek als West-Vlaamse de enige te zijn die ooit wel eens ‘chicons’ at, de anderen aten ‘witlof’ of ‘witloof.’ Maar in Nederland eten ze zelfs geen ‘witlof in hamrolletjes met kaassaus’ (onze nationale trots!).Nu ik in een andere provincie studeer, word ik steeds vaker met dergelijke verwarringen  geconfronteerd en het leek me de moeite dit te onderzoeken.

Met deze scriptie hoop ik vele ogen te openen; ogen die decennia lang gesloten bleven voor de intrigerende wereld van vertalen. Een diep ingeroeste veronderstelling suggereert dat vertalen niets meer is dan een woord omzetten van de ene taal in de andere. Maar niets is minder waar. Deze scriptie is het bewijs dat een vertaling beïnvloed wordt door een groot aantal andere, belangrijke factoren, zoals geschiedenis, politiek, internationale relaties, literatuur, enz.

 
 
 
“Beeldvorming van de Arabisch-islamitische wereld in Vlaamse leerboeken geschiedenis van 1979 tot nu: buffer tegen groeiend islamofobisme?”
 
(Master/Licenciaatsscriptie voorgelegd ter behalen van de graad Master/Licenciaat in de geschiedenis, afstudeerrichting Nieuwste Tijden, AJ 2007-2008, Ugent, Promotor: Prof. Dr. Bruno De Wever, 198p.)
 
 
Over engagement & wetenschappelijkheid.
Vanuit een weloverwogen wetenschappelijke benadering van het concept ‘engagement’ kwam deze scriptie tot stand.

Een duik in het on(der)bewustzijn van de tolk
 
In een wereld waarin de internationale communicatie alsmaar groeit en waarin volkeren zich willen verenigen zonder hun eigenheid te verliezen, groeit de vraag naar professionals die communicatie tussen mensen van verschillende achtergronden in goede banen leiden, zoals tolken. In Europa is er zelfs een Eurocommissaris die deze problematiek opvolgt.
De settings waarin tolken werken zijn legio: zo zijn er gerechtstolken, medisch tolken, sociaal tolken, conferentietolken, enz.

Darwiniaanse spraakverwarring
 
‘On the Origin of Species’ van Charles Darwin, een mijlpaal in de geschiedenis van de wetenschap, de kiem van de evolutietheorie. Maar lezen wij wel echt wat Darwin zelf bedoelde?
 
Deze scriptie is een vergelijking tussen de eerste versie van Darwins ‘On the Origin of Species’ en twee Nederlandse vertalingen van dat boek. Ik wilde te weten komen hoe trouw de vertalingen waren, hoeveel er veranderd was aan Darwins basisidee.

Het Vlaams uitgevershuis A. Manteau is zonder enige twijfel de meest prestigieuze uitgeverij van de Vlaamse letterkundige geschiedenis. De lijst met auteurs die tijdens de bezetting en in de naoorlogse periode aan het uitgevershuis waren verbonden, is op zijn minst indrukwekkend te noemen. Louis Paul Boon, Hubert Lampo, Johan Daisne, Piet van Aken en talloze andere prominente Vlaamse auteurs prijken in de fondslijst van de literaire uitgeverij.
Naast auteurs uit eigen land gaf het uitgevershuis evenzeer literaire vertalingen uit.

Dubbelzinnig, dubbel leerrijk

Hoe woordspelingen kunnen helpen bij het leren van een vreemde taal

Dat humor niet geanalyseerd dient te worden, lijkt een ongeschreven wet. Humoristen zullen dan ook ten stelligste afraden om grappen uit te leggen. Toch is juist dit een van de centrale punten in een nieuwe methode voor het vreemdetalenonderwijs.