Scriptiebank overzicht

Deze paper onderzoekt de epicuristische visie op de relatie tussen mens en dier, de invloed van de presocraat Democritus hierop en de vraag in hoeverre deze visie wenslijk geacht moet worden. Het onderzoek behandelt twee thema’s die betrekking hebben op deze relatie. Ten eerste komt (in hoofdstuk 1) de vraag hoe de epicuristen dachten over rechtvaardigheid in relatie tot dieren aan bod. Deze vraag wordt in twee sub-vragen opgesplitst: (1) de vraag of dieren volgens de epicuristen (1) subject van moraliteit en/of (2) object van moraliteit zijn. Die laatste vraag (2) wordt nog verder in twee sub-vragen onderverdeeld: (a) de vraag of men de negatieve plicht heeft om af te zien van bepaalde onrechtvaardige handelingen tegenover dieren en (b) de vraag of men ook de positieve plicht heeft om bepaalde handelingen te stellen opdat dieren zouden kunnen deelhebben aan rechtvaardigheid. Het epicuristische antwoord op zowel vraag (1) als vraag (2) is negatief. Het belangrijkste epicuristische argument hiervoor is dat dieren niet voldoen aan de noodzakelijke voorwaarde voor rechtvaardigheid: het (kunnen) sluiten van een contract met het oog op nut en een verbod op wederzijdse schade. Enkel Lucretius en Epicurus staan een uitzondering toe voor gedomesticeerde dieren, die wel degelijk in staat zijn tot een impliciet contract met de mens en daarom zowel (1) subject als (2) object van moraliteit zijn. Beide antwoorden verschillen van de visie van Democritus, die zowel vraag (1) als vraag (2b) positief beantwoordde, maar van wie geen antwoord op vraag (2a) is overgeleverd. Toch heeft het epicuristische antwoord wellicht wortels bij de presocraat. Een tweede thema dat aan bod komt in (hoofdstuk 2 van) deze paper is de vraag in hoeverre de epicuristen er bepaalde levensvoorschriften op nahielden in relatie tot dieren. Concreet gaat het om de vraag of de epicuristen vegetariërs waren. Binnen het epicurisme bestaan twee grondhoudingen ten opzichte van vleesconsumptie: de houding van Epicurus en die van Hermarchus. Epicurus matigde zijn vleesconsumptie of onthield zich zelfs volledig van vlees als onderdeel van een ascetisch dieet. Hermarchus zag vleesconsumptie dan weer als een noodzakelijke vorm van populatiecontrole van gedomesticeerde dieren. Enkel die eerste visie lijkt wortels bij Democritus te hebben. In een laatste hoofdstuk evalueren we de plausibiliteit van de epicuristische opvattingen. Wat betreft het tweede thema van deze paper opperen we dat Epicurus’ matiging of onthouding van vleesconsumptie te verkiezen is, maar dat beide epicuristen teleurstellen in het feit dat zij nalaten hun beoordeling van de wenselijkheid van vleeseten te funderen in een bekommernis om dierenwelzijn. Wat betreft het eerste thema miskenden de epicuristen het onderscheid tussen (1) subjecten en (2) objecten van moraliteit door ten onrechte te claimen dat beide groepen aan elkaar gelijk zijn. De epicuristen Epicurus en Lucretius hadden wellicht minstens ten dele gelijk in hun claim dat gedomesticeerde dieren tot op zekere hoogte subject van moraliteit zijn. Maar de groep van objecten van moraliteit is veel groter en kan naar mijn mening adequaat worden afgebakend aan de hand van Plutarchus’ criterium dat stelt dat alle wezens met waarnemingsvermogen object van moraliteit zijn. Dat criterium impliceert dat alle dieren, alsook planten object van moraliteit zijn – hoewel Plutarchus ten onrechte niet geloofde dat planten over waarnemingsvermogen beschikken.

Een historisch onderzoek naar de inbedding van de islamitische rituele slacht in Antwerpen tussen 1974 en 1998. Tot welke spanningen, maar ook vormen van mediatie heeft dit geleid? Is er aan het einde van de twintigste eeuw een nieuwe status-quo bereikt met betrekking tot deze religieuze praktijk in de publieke ruimte?

Er is een duidelijke opmars bezig naar een gezonder en duurzamer dieet. Daarnaast raken we er ook meer van overtuigd dat er in de toekomst vaker plantaardig gegeten gaat worden. Deze transitie moet echter verder gestimuleerd worden, want er zijn meerdere voordelen verbonden aan een lagere vleesconsumptie. In deze masterproef wordt onderzocht of empathie naar dieren toe een positieve impact heeft op deze verandering, en dus een stimulans kan vormen.

Deze masterproef onderzocht hoe een religieuze inspiratie een impact had op de betekenisgeving van duurzaamheid in het ontwikkelingsdiscours van de Vlaamse ngo Broederlijk Delen (1968-1994). Verschillende betekenissen van duurzaamheid werden onderscheiden en telkens werd gereflecteerd in welke mate de christelijke religie een struikel- of startblok vormde om die duurzaamheid na te streven.

De scriptie onderzoekt de voorstelling van vleesconsumptie en vegetarisme in de hedendaagse Franse literatuur (aangevuld met voorbeelden uit de Engelstalige literatuur.

Met een sociologische invalshoek wordt vleesconsumptie onderzocht in tijden van groeiende aandacht om minder tot geen vlees te eten. Daarnaast kijken we ook naar vegafobie, de denigrerende houding van vleeseters tegenover niet-vleeseters.

Hoewel er tegenwoordig een ruim assortiment is aan nieuwe en duurzame alternatieven voor vleesconsumptie, blijkt dit bij de consument (nog) niet altijd aan te slaan. Deze scriptie gaat dieper in op onderliggende motieven voor het voorzichtig zijn met onbekend voedsel: food neophobia en onze drijfveer om ziektes te vermijden.

Onze vleesconsumptie is niet duurzaamEen hoge vleesconsumptie zit ingebakken in onze westerse eetcultuur. Velen beschouwen het als een belangrijke bron van culinair genot en een vanzelfsprekend onderdeel van de maaltijd. Steeds meer mensen zijn zich echter bewust van de talrijke duurzaamheidsproblemen die vlees met zich meebrengt. Benjamin De Groeve, masterstudent in de Milieusanering en het Milieubeheer aan de Universiteit Gent, stelde in zijn masterproef de vanzelfsprekendheid van vlees in vraag.Een felbegeerd goedDe centrale positie van vlees in ons westerse dieet is vrij recent.