Vertraging door contemplatieve plek en pelgrimsroute

Laura
Boudewyn

Vertraging door contemplatieve plek en pelgrimsroute.

We leven in een alsmaar hectischere wereld, een wereld die niet lijkt stil te staan. Stilte en rust wordt steeds schaarser.

Vanuit het hectische bestaan rijst dan ook meer en meer de vraag naar onthaasting en traagheid, waardoor er een nood ontstaat aan ruimtes die de kwaliteiten dragen om mensen te doen stilstaan, nadenken en herdenken. Betekenisvolle plekken los van tijd, los van alle hectiek die ons leven omringt, die zorgen voor bezinning. 

De uitdaging is hoe we in de huidige maatschappij op die plaatsen een plek kunnen creëren die de kwaliteiten van contemplatie in zich hebben. Een antwoord op deze vraag van bezinning komt er op twee niveaus: een hedendaagse pelgrimstocht en een ontwerp van een contemplatieve plek in het centrum van de stad. 

De twee steden kennen hun oorsprong in de Romeinse tijd. Kortrijk ontstond op een kruising tussen twee heirbanen en haar ligging aan de Leierivier. Aken werd gesticht omwille van haar geneeskrachtige thermen, met de ‘Karlsbrunnen’ op de Grote Markt als oudste thermen. Beide steden liggen op dezelfde breedtegraad en naast de visuele verbinding zijn de twee steden ook verbonden via de Romeinse heirbanen. In de Middeleeuwen werden die heirbanen op heel wat plaatsen gebruikt als pelgrimsroute. Vanuit de geschiedenis rijst dus het idee van de route. Een hedendaagse pelgrimstocht als antwoord op ons hectische bestaan. 

Mensen volgen de route als bezinning en onthaasting, waar mensen zich even kunnen onttrekken uit het dagelijkse leven. Het repetitieve karakter van het wandelen zorgt dat vertraging mogelijk wordt. 

De heirbanen lopen langs de oorsprong van elke stad, dit is telkens waar de huidige marktplaats zich bevindt. De route, de bijzondere ervaring die het wandelen met zich meebrengt, gaat voorbij de Grote Markt in Kortrijk tot die van Aken, waar de route eindigt. 

In Kortrijk wordt een plek op de grote markt gecreëerd die zowel zijn plaats heeft in het verhaal van de route als in de stedelijke context van de markt. De auto wijkt voor de creatie van een onthaastingsplek die de oorspronkelijke markten (Botermarkt, Graanmarkt en Grote Markt) terug integreert en aandacht heeft voor herdenking door het oorlogsmonument op te nemen in de site. Een site die staat voor de waarden van stilte, rust en onthaasting. Deze interventie zal een uitspraak doen over hedendaags en vroegere layers die de markt gekend heeft. Door een interpretatie van vroegere en nieuwe lijnen komt de interventie tot stand. De hortus conclusus, het water en het monument gaan de drie primaire elementen zijn in de interventie.

In Aken, als eindpunt van de route, zal de ingreep eerder subtiel zijn. De tocht op zich, zoals een pelgrimstocht beoogt, is belangrijker dan het eindpunt van de route. Het wordt een horizontale ingreep die in relatie staat met enkele belangrijke elementen op de markt. Zo gaan hier de fontein, de trappen van het stadhuis en de hortus conclusus de drie primaire elementen zijn in de interventie. De plek biedt een belevenis zowel aan de pelgrim als aan de toevallige voorbijganger. De interventie past ook hier in het verhaal van de route en in de stedelijke context van Aken.

Download scriptie (19.36 MB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2018
Promotor(en)
Bart Van Gassen en Steven Geeraert