Donald Trump: de reïncarnatie van Ronald Reagan?
Donald Trump: de reïncarnatie van Ronald Reagan?
Al sinds de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 is hij niet van de beeldbuis weg te denken: Donald Trump, the elephant in the room. Zijn naam domineert de media en verstikt alles wat potentieel nieuwswaardig had kunnen zijn.
We zien Donald Trump als een nieuw fenomeen: een nooit eerder geziene mastodont in het Witte Huis die alle politieke fijnzinnigheid met de voeten treedt. Niet alleen is hij ongebruikelijk in zijn impulsieve manier van het land te besturen, ook zijn verleden als vastgoedgigant en vaste figuur op de Amerikaanse beeldbuis lijkt geen enkele Amerikaanse president hem ooit te hebben voorgedaan.
Niets lijkt echter minder waar als we de levenslopen van Donald Trump en voormalig president Ronald Reagan met elkaar vergelijken.
MAGA (Make America Great Again)
Om te beginnen delen Trump en Reagan al enkele kleine maar noemenswaardige elementen met betrekking tot hun campagne en politiek beleid. Zo was Reagans campagneslogan: ‘Let’s make America Great Again’, waarmee hij zich slechts met één woord onderscheidde van zijn latere opvolger. Waar Reagan echter het volk betrekt door het woord “Let’s” te gebruiken, heeft de slogan bij Trump eerder een autoritair karakter. Of deze frappante gelijkenis op toeval berust, is nog maar de vraag.
Light entertainment
Zowel Trump als Reagan hebben een geschiedenis in de entertainmentwereld. Reagan, als zoon van een alcoholverslaafde vader, begon zijn carrière als sportverslaggever bij verschillende radiozenders. Hij brak later ook door in de film- en televisiewereld als acteur in verschillende B-films, waarin hij vaak de rol vertolkte van zachtaardige, heroïsche cowboy.
Zijn politieke carrière is ontsproten aan zijn werk voor de SAG (Screen Actors Guild), waar hij als voorzitter fungeerde. In zijn functie als voorzitter ontwikkelde hij tijdens de periode van het McCarthyism zijn politieke visie met een sterke anticommunistische insteek, iets wat een vaste waarde zou blijken in zijn latere presidentiële loopbaan.
Trump was de zoon van de vastgoedontwikkelaar Fred Trump, die door zijn goedkope wooncomplexen in onder andere Brooklyn een fortuin had vergaard. Donald trad in de voetsporen van zijn vader, maar beoogde een welvarender publiek. Bijgevolg trok hij naar Manhattan, dat op dat moment in een economische crisis verkeerde. Al snel ontdekte hij de waarde van naamsbekendheid en de belangrijke rol die de televisie speelde in het leven van de Amerikaan. Steeds vaker dook hij op in series en films (zo verscheen hij kort in de bekende film HOME ALONE 2) en zorgde daardoor dat zijn gezicht bekend werd bij het Amerikaanse volk. De meeste naamsbekendheid heeft hij verworven met zijn realityshow The Apprentice in 2003, waar hij de onuitwisbare reputatie van harde en steenrijke zakenman aan overhield (terwijl hij in werkelijkheid op dat moment al twee faillissementen achter de rug had, respectievelijk in 1991 en 1992. Er zouden er nog twee volgen. Geen enkel faillissement of mislukking kon die reputatie nog veranderen. Bij de Amerikanen stond Trump op het netvlies gebrand als een winnaar.
Zo hebben beide mannen hun faam en imago grotendeels te danken aan de media, of zoals de journalist Tim Stanley het ooit eens scherpzinnig verwoordde:“What saved Trump is what made Reagan rise: light entertainment.”
Alternative facts
Het neologisme fake news was ook al van toepassing in Reagans tijdperk. Beide mannen schuwden noch aandacht van de pers, noch zogenaamde “alternatieve feiten”8 om de kiezers aan hun kant te scharen. Er zijn al sites die zich engageren om de Orwelliaanse uitspraken van Trump naar waarheid te schatten. De voorbeelden zijn legio, zoals: “No administration has reached more in the first 90 days”, of: “You look at what's happening in Germany, you look at what's happening last night in Sweden. Sweden, who would believe this. Sweden. They took in large numbers. They're having problems like they never thought possible,”. De terreuraanslag waarop Trump in het laatste citaat zinspeelde, bleek echter nooit te hebben plaatsgevonden.
Hoewel het verspreiden van verkeerde informatie prominenter is bij de huidige president Trump, kan Reagan nauwelijks transparant genoemd worden. Uiteraard had hij zijn geloofwaardigheid sterk beschadigd door de Iran-Contra Affaire, maar hij sloeg de bal soms ook verkeerd met betrekking tot statistieken. Zo zei hij dat Alaska meer oliereserves bezat dan Saoedi-Arabië, en dat bomen voor 93% de oorzaak zijn van de aanwezigheid van distikstofmonoxide in de lucht.
The candidate from Disneyland
Ook met betrekking tot hun geloofwaardigheid als politieke figuur kunnen Trump en Reagan vergeleken worden. Volgens een peiling in 1976, toen Reagan volop campagne aan het voeren was, vonden 90% van de toenmalige staatsvoorzitters dat Reagan niet voldoende onderlegd, zelfs simplistisch, was in zijn aanpak en beleid. Net zoals Trump werd Reagan door al zijn tegenstanders lange tijd als een komische karikatuur beschouwd wiens kansen op overwinning verwaarloosbaar waren. Het liberale establishment verwees zelfs naar hem met de denigrerende naam Ronald Duck, “the candidate from Disneyland.”
Ronald Reagan Jr. vroeg zich in een interview voor MSNBC luidop af: “Does anyone seriously think Donald Trump is serious about running for president?” en deed Trumps campagne af als een absurditeit die de Republikeinse partij in verlegenheid brengt. “I think that man will be president of the United States right about the time spaceships come down filled with dinosaurs in red capes, take it from me,”, liet de acteur Tom Hanks nog vallen. De dinosaurussen lieten op zich wachten en de overwinning van Trump kwam voor vele Amerikanen, maar ook voor de rest van de wereld, aan als een mokerslag.
Welfare Queens and Mexican Rapists
Reagan en Trump delen ook een twijfelachtige reputatie met betrekking tot raciale voorkeur. Reagan werd vaak beticht van racisme door zijn vele verwijzingen naar ‘welfare queens’, een veelgebruikte verwijzing van Reagan die gebaseerd was op het verhaal van de Afrikaans-Amerikaanse vrouw Linda Taylor, een vrouw die gefraudeerd had om munt te slaan uit het Amerikaanse bijstandssysteem. Reagan werd er hierdoor van beschuldigd de Afrikaans-Amerikaanse populatie af te schilderen als profiteurs en parasieten. In 1980 heeft hij de Voting Rights Act van 1965, een akte die als doel had mensen van alle etniciteiten naar het stemhokje te krijgen, afgedaan als ‘een vernedering voor het Zuiden.’. Toen Reagan zich kandidaat stelde voor zijn positie als gouverneur van Californië in 1966 beloofde hij onder andere de Fair Housing Act van tafel te vegen: “If an individual wants to discriminate against negroes or others in selling or renting his house, he has a right to do so.”
De uitspraken en daden van Trump die als racistisch kunnen worden beschouwd zijn legio. Om te beginnen maakte Trump op een onvergetelijk brutale manier zijn entree als kandidaat-president, met een speech waarin hij zei dat Mexicanen criminelen en verkrachters waren. In januari 2017 introduceerde hij Executive Order 13769, dat alle moslims verbood het land binnen te komen. Na een alt-right (extreemrechts) rally in Charlottesville, waar een dode is gevallen nadat een zelfverklaard neonazi op een groep mensen is ingereden, weigerde Trump te erkennen dat de rechtse beweging alle schuld trof: “You had a group on one side that was bad. You had a group on the other side that was also very violent. Nobody wants to say that. I’ll say it right now.”
Is Trump een Reagan?
Ronald Reagan en Trump zijn zonder twijfel twee verschillende historische figuren binnen verschillende historische spectra. Geloven dat Donald Trump een ware reïncarnatie van Ronald Reagan is zou naïef zijn, maar er vallen toch enkele frappante gelijkenissen op wanneer de twee mannen met elkaar vergeleken worden.
De huidige president is op vele vlakken onvergelijkbaar met eerdere Amerikaanse presidenten, dit moeten we leren accepteren. Toch blijft het als een credo in ieders achterhoofd gonzen in een poging het fenomeen ‘Trump’ te ontrafelen: l’histoire se répète.
Geschreven op basis van bachelorproef: Dejaeghere Tess, 2018. Donald Trumps retoriek over Noord-Korea en Ronald Reagans retoriek over de Sovjetunie (VUB).
