Macron in beeld

Macron in beeld

7 mei 2018 - Dag op dag een jaar na zijn aanstelling als president van Frankrijk, behoort Emmanuel Macron nog altijd tot de belangrijkste politici van het moment. Macron staat bekend om zijn doordachte en symbolische communicatie. Zijn veelbesproken staatsieportret en de opvallende begroetingen met andere staatshoofden zoals de Amerikaanse president Donald Trump zijn daar het bewijs van.  Naar aanleiding van één jaar Macron heeft Helena Spriet, masterstudente aan de KU Leuven, een onderzoek uitgebracht waarin ze de manier waarop Emmanuel Macron wordt afgebeeld onder de loep neemt.

Het onderzoek is gebaseerd op 290 afbeeldingen die aan de hand van vijf sleutelmomenten uit de periode net voor en net na de verkiezingen van 2017 zijn geselecteerd. De studie stelt een aantal belangrijke gelijkenissen en verschillen vast tussen vier kranten: De Standaard, De Morgen, Le Figaro en Le Monde.

Een beeld zegt meer dan duizend woorden

“De macht van afbeeldingen wordt té vaak onderschat”, benadrukt Helena Spriet. Lezers kijken vaak eerst en soms zelfs enkel naar de foto’s die in een artikel verschijnen. De manier waarop Macron afgebeeld wordt in de krant beïnvloedt de mening van de lezers over de Franse president. De gevolgen mogen dus niet onderschat worden, want onrechtstreeks kleuren afbeeldingen van een politicus ook het stemgedrag van de kiezer. Allerlei technieken van de journalist of van de afgebeelde kunnen de perceptie van de kijker manipuleren. Het camerastandpunt, de activiteit van Macron, zijn kijkrichting, de achtergrond en de machtsverhouding ten opzichte van de andere geportretteerden zijn daar maar enkele voorbeelden van. 

Jupiteriaanse president

Hoewel het eerste ambtsjaar van Macron niet altijd even rooskleurig was, heeft hij naar eigen zeggen zijn ‘jupiteriaanse’ ambities nog lang niet opgegeven. De Franse president wil met zijn daadkrachtig beleid Europa en vooral Frankrijk weer laten meetellen op wereldniveau. Helena Spriet legt uit dat Macron ook via afbeeldingen de bevolking voor zich probeert te winnen. “Wat theatraliteit en symboliek betreft, heeft Macron zich nooit ingehouden”, zegt de studente journalistiek.

Het is namelijk geen geheim dat Macron zoveel mogelijk nationale symbolen in zijn mediaoptredens verstopt. Ook zijn lichaamsbeweging en -taal zijn niet toevallig gekozen. Door te knipogen, een duim op te steken, zijn armen in de lucht te gooien of zich net heel sereen en autoritair te gedragen, slaagt Macron erin sympathie of net bewondering bij de bevolking op te wekken. 

In volle actie



De vier kranten beelden Macron vooral af als hij in actie is. In tegenstelling tot andere belangrijke politici kijkt Macron daardoor minder in de lens. De vier kranten kiezen meestal voor een middellang shot en voor ooghoogte wat het camerastandpunt betreft. Uit de machtsstrijd op de foto’s van Macron en Trump wordt duidelijk dat een politicus het liefst in een dominante positie wordt gefotografeerd. Macron is daarin niet anders en verschijnt effectief vaak als de meest dominante politicus in de vier kranten. “Emmanuel Macron kent de trucjes van het vak en past die bewust toe om zichzelf positieve publiciteit te verschaffen”, verduidelijkt Helena Spriet. 

De plaats van de foto in een artikel bepaalt ook de impact van de foto. Op dat gebied verschillen de kranten van elkaar. Le Monde plaatst bijvoorbeeld minder foto’s onderaan terwijl Le Figaro dat net opvallend meer doet. Ook wat het gebruik van nationale symbolen betreft, nemen de kranten uiteenlopende standpunten in. Zo kiest De Morgen het meest voor symbolische foto’s terwijl Le Monde dat net het minst doet. Opvallend is ook dat Le Monde beduidend meer dan de andere kranten affiches gebruikt als afbeelding.

Met haar onderzoek maakt Helena Spriet de kracht van afbeeldingen duidelijk. De verschillende keuzes van de redacties bewijzen dat een foto nog altijd bewust gekozen wordt. “En Macron maakt gretig gebruik van de opportuniteiten die de visuele media hem bieden”, besluit de onderzoekster.