Wat hindert transpersonen in het dagelijkse leven en hoe kan de omgeving hierop adequaat reageren?
“Iemands genderidentiteit heeft geen plaats in boodschappen doen. Je bent daar ook maar allemaal om je champignons te kopen”. Deze uitspraak van een deelnemer aan dit onderzoek vat het doel van deze bachelorproef samen: de bewustmaking dat iemands genderidentiteit geen belang heeft in dagelijkse situaties als boodschappen doen.
Je kent dat wel, inkopen gaan doen op het drukste moment van de dag. Je zit in de auto, zucht al bij het idee dat je straks twintig minuten zal moeten aanschuiven aan de kassa nadat je al tijd verloor door je een weg te banen langs alle karretjes die de gang blokkeerden. Een dagelijkse, zelfs oninteressante situatie voor de meesten onder ons. Wat je niet weet is dat transgenderpersonen, mensen van wie het geboortegeslacht niet overeenstemt met het gender waarmee ze zich identificeren, deze situatie niet allemaal als vanzelfsprekend ervaren. Wanneer jij je op voorhand al ergert over de lange wachtrijen, maken zij zich zorgen over de negatieve reacties en starende blikken die ze deze keer weer zullen ontvangen.
Uit onderzoek blijkt dat de sociale omgeving een grote impact heeft op het welzijn van transpersonen. Deze impact gaat zelfs zo ver dat het ervaren van sociale steun als een ondersteunende factor gezien wordt bij iemand die suïcidale gedachten ervaart, waardoor de kans dat deze persoon deze gedachten zal omzetten in daden daalt. De grote impact die de sociale omgeving heeft op het welzijn van transpersonen werd de inspiratie voor dit onderzoek.
De bachelorproef ‘ZHIJ- wat hindert transpersonen in het dagelijkse leven en hoe kan de omgeving hierop adequaat reageren?’ gaat over situaties die cisgenders, mensen van wie het geboortegeslacht wel overeenstemt met hun genderidentiteit, als vanzelfsprekend ervaren. Deze situaties zijn voor transpersonen niet altijd even vanzelfsprekend. In elk van deze situaties speelt de sociale omgeving een rol. Er zijn altijd vormen van interactie tussen een persoon en diens omgeving. Het is niet uitzonderlijk dat net deze interacties het moeilijker maken voor transpersonen om deze situaties als probleemloos te ervaren.
In dit onderzoek werd een sterke nadruk gelegd op het belang van het voeren van het onderzoek met én voor transpersonen. Om een antwoord te krijgen op de onderzoeksvraag werden er dus gesprekken met hen georganiseerd om enkele van deze situaties te bespreken en te evalueren op relevantie, herkenbaarheid en de gewenste reactie van hun omgeving in kaart te brengen.
Bij het bestuderen van de resultaten van deze gesprekken viel op dat de aard van de moeilijkheden die achter deze situaties schuilen vaak diep zitten. Angst en een zekere obsessie met hun uiterlijk bij het begin van de transitie zijn hier twee voorbeelden van.
De uitkomst en bevindingen van dit onderzoek is een sensibiliserende website waarop deze situaties terug te vinden zijn, aangevuld met hoe jij als omstaander ook een rol kan spelen in deze situaties. De website kreeg de naam gendervonk en kan bezocht worden via volgende link: www.bit.ly/gendervonk.
Iemands genderidentiteit zou geen verschil mogen maken in de manier waarop je met deze persoon omgaat. Deze boodschap wordt doorheen de website ook meegegeven aan de lezers.
“Vandaag was er iemand die een aantal seconden keek, bevragend. Dan kwam er een vriendelijke, lieve glimlach. Zo van ‘Oké, ik begrijp het’. Dat is al veel leuker.”
