VirBal – de nieuwe training voor ouderen

VirBal – de nieuwe training voor ouderen

1 op 3 senioren valt elk jaar. Dit heeft grote gevolgen voor de persoon in kwestie en legt daarnaast ook druk op de sociale gezondheidszorg. Om dit cijfer te doen dalen zijn er reeds verschillende trainingsprogramma’s voor senioren ontwikkeld. Het effect blijft echter uit wegens grote drop-out cijfers. Trainingen worden als saai, repetitief en niet relevant beschouwd. Met deze scriptie willen we aantonen dat het ook anders kan.     

Trainen is saai

Iedereen zal ooit in zijn of haar leven met een val geconfronteerd worden, bij zichzelf of in de familie. Een val kan fysieke, sociale en psychologische gevolgen hebben. Om het risico op vallen te verminderen, zijn er reeds verschillende trainingsprogramma’s ontwikkeld. Het nut van deze programma’s is al bewezen bij senioren die trouw het schema en de oefeningen voor een lange tijd volgen. Daar wringt echter het schoentje. De gemiddelde senior beschouwt de trainingen als saai, repetitief en zinloos. Hij of zij zal de trainingen dan ook vroegtijdig stoppen, met alle gevolgen van dien.

Of toch niet?

Met de opkomst van Wii, Xbox, Kinect en andere exergames, spellen waarbij het lichaam gebruikt wordt om het spel te spelen, is er meer interesse ontstaan in het opstellen van trainingen die gebruik maken van deze technologie. Uit voorgaand onderzoek is gebleken dat deze trainingen gekenmerkt worden door een hogere intrinsieke motivatie en meer enthousiasme bij de senioren in vergelijking met klassieke evenwichtstraining. Aangezien deze spellen in de eerste plaats werden ontwikkeld voor het plezier, is het noodzakelijk om na te gaan of ze ook werkelijk het evenwicht kunnen verbeteren.

VirBal is de naam

Een belangrijke component van evenwichtstraining is het verplaatsen van het lichaamszwaartepunt. Voorafgaand aan deze scriptie heeft er een vergelijkende studie plaatsgevonden tussen actuele exergames om na te gaan welk spel de meeste lichaamszwaartepunt verplaatsingen kon induceren.  Het meest efficiënte spel, het Kinect Ski game, werd gebruikt als referentie voor het testen van een eigen ontwikkeld exergame, VirBal genaamd. In dit nieuw ontwikkelde spel werden noodzakelijke componenten voor evenwichtstraining bij senioren verwerkt. Het VirBal spel bestaat uit verschillende sub-spelen, die elk een andere component trainen.

Het Wespenspel, onderdeel van VriBal, focust op het oefenen van snelle lichaamszwaartepunt verplaatsingen.

Concreet werden 16 senioren uitgenodigd voor het spelen van de twee exergames waarbij hun lichaamsbewegingen werden geregistreerd aan de hand van reflecterende markers op hun lichaam. Een Kinect camera registreert deze bewegingen en laat toe om de avatar, een figuurtje dat de speler representeert, in real life te besturen. Om een duidelijk beeld te krijgen van de uitdaging per persoon werd er ook een test afgenomen voor de functionele limieten van evenwicht te bepalen. Deze test kan gezien worden als een spel waarbij er wordt gekeken naar hoe ver een speler zijn lichaam kan bewegen in een bepaalde richting zonder zijn voeten te verplaatsen.

De resultaten

Resultaten toonden aan dat het VirBal spel meer lichaamszwaartepunt verplaatsingen, relatief ten opzichte van de individuele limieten, induceert dan het Kinect Ski spel en dit voor acht verschillende bewegingsrichtingen waardoor het spel een efficiënte vorm van evenwichtstraining kan zijn. Daarnaast kan het VirBal spel ingesteld worden op de individuele capaciteiten van de deelnemer zodat er op verschillende moeilijkheidsniveaus gewerkt kan worden. Bovendien wordt het spel als leuk en aangenaam om te spelen ervaren. In een volgende stap zal het spel getest worden tijdens een interventiestudie bij een grote populatie senioren om de effectiviteit van het spel als valpreventie na te gaan.

Lichaamszwaartepunt verplaatsingen tijdens het Katapult spel, onderdeel van het VirBal spel, uitgedrukt ten opzichte van de individuele limieten van een deelnemer.

Cadeautip?

Het VirBal spel toont veelbelovende resultaten als valpreventie tool bij senioren. Het daagt het evenwicht van senioren uit in verschillende bewegingsrichtingen, is aangepast aan het niveau van de speler, werkt motiverend en is relatief goedkoop. Klinkt dit niet als een ideaal verjaardagscadeau voor je oma en opa?