De invloed van mijnbouw op metaalconcentraties in aquatische ecosystemen in Bolivia.

Karolien Van den Nouweland
Persbericht

Mijnbouw in Bolivia: de één zijn dood, de ander zijn brood.

Mijnbouw in Bolivia: de één zijn dood, de ander zijn brood.

image-20191006175921-1

Don Felix is visser op het Uru Urumeer gelegen in Oruro, te Bolivia. Hij vindt het moeilijk zichzelf nog zo te noemen, nu hij nog maar 8 vissen per dag vangt op goede dagen. Zijn buren, die leven van agricultuur en veeteelt klagen over hun dieren die sterven door het vervuilde mijnwater of de oogst die erdoor achteruit gaat. Felix’ vrouw is bang voor de toekomst. Hoe moet dit verder? Waar moeten ze in godsnaam van leven?

Ecologisch rampgebied

De San José-mijn is een zilvertinmijn,  op 1,5 km van het centrum van Oruro op de Boliviaanse Altiplano. Al jarenlang onttrekken de mijnwerkers er grote hoeveelheden water uit de Desaguadero rivier en lozen ze vervolgens het vervuild afvalwater in de Tagarete. Via de Tagarete komt het sterk vervuilde water in het Uru Urumeer terecht. Dat meer speelt een cruciale rol in het dagelijkse leven van de bevolking. 

Bolivianen zijn afhankelijk van het water voor dagdagelijkse activiteiten, zoals visvangst en groenteteelt. De vervuiling van het meer is zo ernstig, dat in 2009 het gebied officieel werd bestempeld als ecologisch rampgebied.  Boeren zien hun vee sterven na het drinken van het vervuilde water, ze zien hun oogst achteruit gaan en hun gronden eroderen door de massale hoeveelheid water die de mijnconcessies consumeren. Er leven nog amper vissen, watervogels blijven weg, mensen zien hun waterputten uitdrogen en dorpen ontvolken wegens de toenemende stadsvlucht. Met deze stadsvlucht is helaas ook niet alles opgelost. Wegens zijn ligging midden in verstedelijkt gebied, heeft de mijn namelijk een onoverkomelijke en schadelijke impact op de volledige stad. Helaas heeft deze problematiek tot geen enkele concrete actie geleid om het gebied te beschermen tegen verdere vervuiling.

Nodeloze normen

image-20191006175921-2Dat de situatie ernstig is, blijkt na recente analyse van water- en bodemstalen. De metaalconcentraties, die we vonden in de rivier en het meer, overtroffen onze verwachtingen, die al niet erg optimistisch waren. Zo werd er gemiddeld 11 500 keer meer cadmium gevonden in het water dan in België toegelaten zou zijn. Cadmium is een toxisch metaal met een giftige werking op de nieren en kan o.a. longkanker veroorzaken. Ook andere metalen zoals lood waren in alarmerende hoeveelheden aanwezig, met als mogelijke gevolgen lagere intellectuele prestaties bij kinderen, een verminderde fysieke ontwikkeling en een stijging van de bloeddruk en van hart -en vaatziekten bij volwassenen. Dit zijn fenomenen die in realiteit al plaatsvinden.  Een reactie van Evo Morales, de president van Bolivia, blijft uit.

De Boliviaanse normen zijn heel wat minder streng dan de Belgische, maar ook daar overschrijdt lood 171 keer de maximaal toegestane concentratie. Er bestaat dus wel wetgeving, maar de controlesystemen laten te wensen over, waardoor men zich automatisch vragen gaat stellen bij de prioriteit die de Boliviaanse overheid toebedeelt aan de economische belangen bij mijnbouwoperaties. Het feit dat de San Jose mijn in handen is van een staatsbedrijf spreekt niet meteen in hun voordeel.

Daarnaast is er een bezorgdheid rond de kanalisatie van de Tagarete rivier, die ondertussen reeds van start is gegaan. Kanalisatie van de rivier via cementen buizen zou de vervuiling erger maken. Doordat het water door buizen loopt, kan metaal dat zich in het water bevindt, niet meer bezinken. Hierdoor komt er meer metaal, met een hogere concentratie, in het meer terecht. In dit onderzoek zagen we namelijk dat er over de jaren heen en nu nog steeds zeer veel metalen gebonden zijn aan bodemdeeltjes in het sediment. Bij opgravingen die logischerwijs komen kijken bij de kanalisatie, kunnen deze metalen opnieuw vrijkomen en oplossen in het water. Dit zou gaan over enorme hoeveelheden. Bovendien is de zuurtegraad van het water zo hoog dat het cement zeer snel zou aangetast worden en zijn stevigheid binnen enkele weken zou beginnen te verliezen. Helaas zijn de graafmachines al boven gehaald.

(Re)actie gevraagd

Het reinigen van een met metalen verontreinigde bodem is vaak erg duur. Het gebruik van planten voor zogenaamde phytoremediatie kan daarom perspectief bieden in een ontwikkelingsland als Bolivia. Men noemt dit een constructed wetland of moerasfilter. Constructed wetlands zijn ontworpen om te profiteren van een aantal processen die zich van nature voordoen in wetlands, maar doen dit in een meer gecontroleerde omgeving. Bacteriën gebruiken de afvalstoffen uit het water om die vervolgens om te zetten in voedingsstoffen voor zichzelf en voor de planten. Dit zou een begin kunnen zijn wat betreft ‘actie’, maar er is veel meer nodig om het hoofd te bieden aan deze alarmerende toestand.

Voor Don Felix en zijn buren. Voor onze pachamama, onze moeder aarde.

 

image-20191006175921-3

Onderzoek door Karolien Van den Nouweland in samenwerking met de NGO’s CEPA en Catapa en met de universiteit Antwerpen (speciale dank naar Johnny Teuchies).

Bibliografie

Aantasting door zuren [Website]. (2014a). Geraadpleegd op 12/6/2019 via file:///C:/Users/gebruiker/Downloads/Aantasting%20door%20zuren%202014%20(2).pdf

 

Autoridad Autónoma del Sistema hídrico del TDPS, (ALT), 1999. Macrozonificacion Ambiental del Sistema TDPS, La Paz, Bolivia, 59pp.

 

Banks, D., Holden, W., Aguilar, E., Mendez, C., Koller, D., Andia, Z., . . . Veneros, R. J. G. S., London, Special Publications. (2002). Contaminant source characterization of the San Jose Mine, Oruro, Bolivia. 198(1), 215-239.

 

Bellaloui, A., Chtaini, A., Ballivy, G., Narasiah, S. J. W., Air,, & Pollution, S. (1999). Laboratory investigation of the control of acid mine drainage using alkaline paper mill waste. 111(1-4), 57-73.

 

Blowes, D., Ptacek, C., Jambor, J., & Weisener, C. J. T. o. g. (2003). The geochemistry of acid mine drainage. 9, 612.

 

Briefing, W. P. (2006). Recycling realities: Managing health risks to make wastewater an asset. In: IWMI.

 

Burton, G. Allen, Jr. (2002). “Sediment Quality in Use Around the World.”  Institute for Environmental Quality, Wright State University

 

Centro Cultural de la Feria del Desempolvado (2016 ). Cuando el Tagarete tuvo su muelle y botes para diversión de los Orureños. Historias de Oruro. Edición Abril de 2016.

 

Chemische aantasting [Website]. (2014b). Geraadpleegd op 12/6/2019 via file:///C:/Users/gebruiker/Downloads/Chemische%20aantasting%202014%20(1).pdf

 

Clark, M., Walsh, S., & Smith, J. J. E. G. (2001). The distribution of heavy metals in an abandoned mining area; a case study of Strauss Pit, the Drake mining area, Australia: implications for the environmental management of mine sites. 40(6), 655-663.

 

Cross, S. L., Baker, P. A., Seltzer, G. O., Fritz, S. C., & Dunbar, R. B. J. Q. R. (2001). Late Quaternary climate and hydrology of tropical South America inferred from an isotopic and chemical model of Lake Titicaca, Bolivia and Peru. 56(1), 1-9.

 

Eriksson, J. (1989). The influence of pH, soil type and time on adsorbtion and uptake by plants of Cd added to the soil. 48(3-4), 317-335.

 

García, M., Bundschuh, J., Ramos, O., Quintanilla, J., Persson, K., Bengtsson, L., & Berndtsson, R. (2004). Heavy Metal Distribution in a Mining Region. A case Study of Lake Poopó, Bolivia. Paper presented at the Proceedings of the 8th Workshop on Physical Processes in Natural Waters, Department of Water Resources Engineering, Lund, Sweden.

 

Geo Engineer (2015). Sediment Quality Guidelines (SQGs): A Review and Their Use in Practice.

Hellier, W. W., Giovannitti, E. F., & Slack, P. T. (1994). Best professional judgment analysis for constructed wetlands as a best available technology for the treatment of post-mining groundwater seeps. Paper presented at the Proceedings, International Land Reclamation and Mine Drainage Conference, US Bureau of Mines SP 06A-94.

 

Ingersoll, Christopher G., Wenning, Richard J. (2002). “Use of Sediment Quality Guidelines and Related Tools for the Assessment of Contaminated Sediments: Executive Summary of a SETAC Pellston Workshop”. Society of Environmental Toxicology and Chemistry.

 

Jaynes, D., Rogowski, A., & Pionke, H. J. W. R. R. (1984). Acid mine drainage from reclaimed coal strip mines 1. Model description. 20(2), 233-242.

 

Jhenny Coca Rios.(2013). La contaminacion del lago Uru Uru [Video]. Geraadpleegd op 4/2019 via Universidad Tecnica de Oruro.

 

Leonard, E. N., Cotter, A. M., Ankley, G. T. J. E. T., & Journal, C. A. I. (1996). Modified diffusion method for analysis of acid volatile sulfides and simultaneously extracted metals in freshwater sediment. 15(9), 1479-1481.

 

Luoma, S. N., & Rainbow, P. S. (2008). Metal contamination in aquatic environments: Science and lateral management: Cambridge university press.

 

Montoya Choque, J. C., Cárdenas, M., & Silver, R. (2006). Salinización y metales pesados, evaluación ambiental de la mina" Kori Kollo"(EMIRSA) en el área de influencia con aplicación de la teledetección SIG. Retrieved from

 

Nieto, J. M., Sarmiento, A. M., Olías, M., Canovas, C. R., Riba, I., Kalman, J., & Delvalls, T. A. J. E. I. (2007). Acid mine drainage pollution in the Tinto and Odiel rivers (Iberian Pyrite Belt, SW Spain) and bioavailability of the transported metals to the Huelva Estuary. 33(4), 445-455.

 

Pastor, M., Agustí Pastor, C., Torró Abat, L., Martínez, Á., Artiaga, D., Torres, B., Arce, O. (2015). The San José-Itos mines, Oruro, Bolivia: structure and Ag-Sn mineralization. Paper presented at the Mineral resources in a sustainable world: 13th Biennial SGA Meeting 24-27 August 2015, Nancy, France: proceedings.

 

Pérez Preciado, A., Revollo, M., & Bermejo, A. Macrozonificación ambiental del sistema TDPS.

 

Plan Piloto Oruro – 003, (PPO-3), Ministerio de Desarrollo Sostenible y Medio Ambiente, Swidish Geological, 1996, Hidrologia del área del PPO, La Paz, Bolivia, 35pp.

 

Plan Piloto Oruro – 006, (PPO-6), Ministerio de Desarrollo Sostenible y Medio Ambiente, Swidish Geological, 1992, Evaluación de los recursos minerales y su utilización, La Paz, Bolivia, 128pp

 

Qadir, M., Sharma, B. R., Bruggeman, A., Choukr-Allah, R., & Karajeh, F. J. A. w. m. (2007). Non-conventional water resources and opportunities for water augmentation to achieve food security in water scarce countries. 87(1), 2-22.

 

Rawlings, D., Tributsch, H., & Hansford, G. J. M. (1999). Reasons why ‘Leptospirillum’-like species rather than Thiobacillus ferrooxidans are the dominant iron-oxidizing bacteria in many commercial processes for the biooxidation of pyrite and related ores. 145(1), 5-13.

 

Risacher, F., & Fritz, B. J. C. G. (2000). Bromine geochemistry of salar de Uyuni and deeper salt crusts, Central Altiplano, Bolivia. 167(3-4), 373-392.

 

Salvarredy-Aranguren, M. M., Probst, A., Roulet, M., & Isaure, M.-P. J. A. G. (2008). Contamination of surface waters by mining wastes in the Milluni Valley (Cordillera Real, Bolivia): Mineralogical and hydrological influences. 23(5), 1299-1324.

 

Silva, L. F., Wollenschlager, M., Oliveira, M. L. J. E. g., & health. (2011). A preliminary study of coal mining drainage and environmental health in the Santa Catarina region, Brazil. 33(1), 55-65.

 

Singer, P. C., & Stumm, W. J. S. (1970). Acidic mine drainage: the rate-determining step. 167(3921), 1121-1123.

 

Skousen, J., Rose, A., Geidel, G., Foreman, J., Evans, R., & Hellier, W. J. N. M. L. R. C., Morgantown. (1998). Handbook of technologies for avoidance and remediation of acid mine drainage. 131.

 

Sistema Nacional de Información Ambiental [Website]. (z.j). Geraadpleegd op 20/7/2019 via http://snia.mmaya.gob.bo/web/main.php?opini=4

 

Talbi A., Coudrain A., Ribstein P., Poyaund B., Calcul de la pluie sour le basin versant du lac Titicaca pendant l´ Holocene. Computation of the rainfall on Lake Titicaca catchment during the Holocene, C.R. Acad. Sci. Paris, Sciences de la terre et des planets/ Earth & Planetary Sciences, 329, 197-203.

 

Verbruggen, A. (2008). Economische benadering van milieu en milieubehoud: Garant.

 

Vlaeminck, S. (2018). Inleiding tot de milieutechnologie [Cursus]. Antwerpen: UAntwerpen Master in de milieuwetenschap.

 

VLAREM II – bijlagen [Website]. (2019). Geraadpleegd op 20/7/2019 via https://navigator.emis.vito.be/mijn-navigator?woId=10071

 

VMM (2013). Zware metalen in het grondwater in Vlaanderen. Vlaamse Milieumaatschappij. Aalst.

 

Vymazal, J. J. W. (2010). Constructed wetlands for wastewater treatment. 2(3), 530-549.

 

Wentworth, C. K. J. T. j. o. g. (1922). A scale of grade and class terms for clastic sediments. 30(5), 377-392.

 

World Health Organization (2006). Guidelines for the safe use of wastewater, excreta and greywater (Vol. 1): World Health Organization.

 

Yong, R. N., Mohamed, A.-M. O., & Warkentin, B. P. (1992). Principles of contaminant transport in soils: Elsevier Science Publishers.

 

Zumdahl, S., & DeCoste, D. J. (2012). Chemical principles: Nelson Education.

Zware metalen [Website]. (z.j.). Geraadpleegd op 5/7/2019 via https://www.lenntech.nl/schadelijke-stoffen/zware-metalen.htm

Zware metalen [Website]. (z.j). Geraadpleegd op 7/7/2019 via http://www.afsca.be/levensmiddelen/contaminanten/zwaremetalen/

 

.

Universiteit of Hogeschool
Milieuwetenschappen
Publicatiejaar
2019
Promotor(en)
Johannes Teuchies
Kernwoorden
Share this on: