Liefste Indonesië, ik ben meer dan mijn beperking...
Indonesië. Een exotisch land gelegen in Zuidoost-Azië, dat bestaat uit meer dan 14.000 eilanden. Volgens recente cijfers staat het op de 4de plaats voor het meest bevolkte land ter wereld. Je kent dit land waarschijnlijk het best door het eiland Bali, de orang oetans, de komodovaranen, de vele natuurgebieden en hun adembenemende uitzichten. Voor velen zou dit nog wel eens het paradijs op aarde kunnen zijn.
In het hart van dit land ligt de hoofdstad Jakarta. Een mooie, drukke en levendige stad verlicht door de vele verkeerslichten; met een mix van geuren van het straatvoedsel en CO2-uitstoot. Klinkt precies als een droom, maar als we dieper ingaan op het land zien we dat er achter deze schoonheid, een lelijke waarheid schuilt. Een waarheid die ik pas werkelijk ontdekte, toen ik er op stage ging.
Ik kreeg de kans om 5 maanden, in Jakarta, op stage te gaan. Via mijn familie, kwam ik terecht bij de Yayasan Sayap Ibu Bintaro. Een organisatie (en weeshuis) die kinderen met een meervoudige beperking helpt en begeleidt. Gedurende deze 5 maanden was ik hun leerkracht, opvoeder-begeleider en vriend. Terwijl ik met deze kinderen werkte, werd ik me ook bewuster van de waarheid rond ‘beperkingen in Indonesië’. Er heerst hier nog een gebrek aan kennis over en erkenning van mensen met een beperking. Naar aanleiding van deze situatie, ging ik dit gegeven verder onderzoeken.
In deze bachelorproef leest u mijn onderzoek naar beperkingen in Indonesië: hoe er wordt gekeken naar mensen met een beperking, hoe het is om te leven met een beperking in Indonesië en wat voor hulp ze krijgen. Want in Indonesië moeten deze mensen nog steeds strijden voor hun leven.
Hoe wordt een beperking gedefinieerd?
De definitie is met de jaren mee veranderd en verschilt van bron tot bron. De meest recente en aangepaste versie vinden we terug in Wet nummer 8, jaar 2016. Volgens deze wet is een persoon met een beperking “elke persoon met een langdurige fysieke, intellectuele, mentale en/of sensorische belemmering; die geconfronteerd wordt met bepaalde hindernissen of moeilijkheden in de interactie met zijn omgeving; om volledig, effectief en op een gelijke basis deel te nemen met andere burgers”.
De Indonesische overheid erkent nu ook 5 soorten beperkingen. Mensen met een…:
- Fysieke beperking
- Intellectuele beperking
- Mentale beperking
- Sensorische beperking
- Meervoudige beperking
Het belang van deze definities was dat het de kijk van het Indonesische volk, op mensen met een beperking, bepaalde. Voordien kregen ze beperkte toegang tot bescherming of zelfs dekking van de overheid. Medische hulp of begeleiding van professionals kregen ze pas als ze konden bewijzen dat ze ‘niet konden participeren zoals normaal’. Omdat de overheid dit allemaal bepaalde.
Ook werden er vaak degraderende termen gebruikt om deze mensen te beschrijven. Daarom werd de terminologie ook aangepast. Wat eerst Penyandang Cacat (een beperkte/gehandicapte persoon) was, werd nu Penyandang Disabilitas (persoon met een beperking/handicap).
Door het gebruik van de 1ste term, geloofden velen erin dat mensen met een beperking onbekwame mensen waren. Hierdoor kregen ze weinig toegang tot werk of zelfs plaatsen waar ze eventuele hobby’s konden uitoefenen (sport, spel, dans,…).
Wat zeggen de cijfers?
De WHO (World Health Organization, 2018) zegt dat 15% van de wereldbevolking een beperking heeft. Dit komt overeen met ongeveer een biljoen mensen. Als we enkel naar Indonesië kijken dan toont een recent rapport (2017) van Aprilina Pawestri ons aan dat momenteel 12% van de Indonesische bevolking een beperking heeft.
De provincie met het hoogste percentage personen met een beperking is West Java, met 50,9%. Gorontola heeft het laagste percentage, met 1,65%. Ongeveer 57,96% van de Indonesische mannen hebben een beperking, wat maakt dat er meer mannen zijn met een beperking dan vrouwen.
Ondanks dat er cijfers bekend zijn, blijft het grootste probleem dat er geen accurate, uitgebreide en representatieve gegevens zijn over mensen met een beperking in Indonesië. De meeste families of zelfs gemeenschappen ontkennen of verbergen deze mensen nog uit schaamte. Dit zorgt ervoor dat de overheid niet altijd over de juiste middelen beschikt die afgestemd zijn op de noden en vragen van mensen met een beperking.
Stigma’s, vooroordelen en discriminatie
Er heerst nog een negatief stigma rond beperkingen in Indonesië. Velen zien hen nog steeds als een schande voor de maatschappij, omdat ze geloven dat deze mensen onbekwaam en onproductief zijn. Ze leveren geen goede bijdrage aan de maatschappij en zijn steeds afhankelijk van anderen (vooral hun familie).
Er zijn weinig mensen die in hun ontwikkeling of groei geloven. Onderwijs is moeilijk toegankelijk voor hen omdat men gelooft dat er niets aan hun beperking kan worden gedaan. Als gevolg hiervan, ondervinden deze mensen ook moeilijkheden bij het vinden van werk. Niet elke school of werkplek beschikt ook over de juiste middelen om deze mensen te helpen en te begeleiden.
De weg naar meer integratie en inclusie
Indonesië beweegt zich in de richting van een meer inclusieve maatschappij voor mensen met een beperking. Ze namen enkele maatregelen om meer rechten voor deze mensen te realiseren, door bijvoorbeeld de CRPD (Convention on the Rights of Persons with Disabilities) in 2011 te ratificeren (officieel bekrachtigen), wat resulteerde in vele veranderingen in hun wet- en regelgeving. Zo kregen ze meer recht op een zelfstandig leven, meer toegang tot medische hulp, begeleiding en bescherming, etc.
Deze veranderingen in wetgeving hebben er echter nog niet voor gezorgd dat de houding of attitude van het Indonesische volk tegenover mensen met een beperking is veranderd. Ze worden nog te weinig erkend en begrepen en als gevolg worden ze nog dagelijks geconfronteerd met discriminatie en vooroordelen.
Indonesië moet en kan nog veel doen om een meer inclusieve en open maatschappij te zijn voor deze mensen. Ik geloof dat dit onder andere begint bij de sensibilisering van deze problematiek.
Wat we in ons achterhoofd moeten houden is het volgende: “Het is mogelijk dat we allemaal ooit deel uitmaken van de gehandicapte gemeenschap. Wij zijn voorlopig allemaal tijdelijk ‘normaal’” - Joyce Bender. Daarom formuleerde ik in mijn eindnoot een advies aan Indonesië en liet ik alvast een opdracht achter voor mijn stageplaats.
