Virtual reality doorbreekt spreekangst!
Het moment is aangebroken. Nog enkele minuten tot je die ene presentatie moet geven. Breekt het zweet je uit? Denk je te zullen struikelen bij het betreden van het podium? Beginnen je handen al te trillen bij het idee?
Wat is (on)gezonde angst?
Deze angstreactie is voor één op de vijf mensen een welbekend scenario. Angst heeft de mens steeds geholpen om te overleven. Echter, doorheen de jaren is gebleken dat niet alle angst gegrond is. Ondertussen spreken we over gezonde angst (die past bij de dreiging van de situatie) en angststoornissen (waarbij de vrees niet in verhouding staat tot de dreiging). De emotie is dan te intens voor de situatie. Omdat angststoornissen één van de meest voorkomende psychische problemen in de wereld zijn, is het belangrijk om een gepaste en toegankelijke behandelmethode te vinden.
Mensen met een ongezonde angst hebben een link gelegd tussen een stimulus en een irreël gevoel van dreiging, dat niet in overeenstemming is met het werkelijke risico. Stel je voor… Je stapt het podium op om je presentatie te geven. Onmiddellijk voel je de angst opkomen. Gedachten zoals “gaat het publiek me uitlachen?”, “ik ga stotteren”, … racen door je heen. Dit terwijl het publiek misschien wel heel geïnteresseerd zal luisteren naar wat je te vertellen hebt. Als je de kans had om vaker voor een publiek te spreken, zou je merken dat je angst niet altijd uitkomt. Door jezelf steeds opnieuw bloot te stellen aan je negatieve verwachting, doorbreek je je angst. Je leert immers dat je verwachting niet altijd klopt en dat je dus niet altijd zo angstig hoeft te reageren. De herhaaldelijke blootstelling aan de angst, noemt men exposure. Het idee dat dit samenhangt met het doorbreken van een angstverwachting, komt uit de inhibitory learning theory (ILT). Uit deze twee standpunten is het idee voor deze thesis ontstaan.
Waar zat de virtual reality dan in?
Spreekangst is iets dat veel mensen treft. Jammer genoeg wordt er nog te weinig professionele hulp ingeschakeld en zijn er, daarnaast, ook ellenlange wachtlijsten binnen de geestelijke gezondheidszorg. Een mogelijke oplossing hiervoor is het aanbieden van virtual reality exposure therapy (VRET). Het grote voordeel van VRET is dat deze de gebruiker in een alternatieve, virtuele wereld brengt. Eén waarbij er géén echte mensen of stimuli aan te pas komen, maar waarbij de omgeving wél levensecht aanvoelt.
© https://www.samsung.com/global/galaxy/gear-vr/. The virtual reality experience.
Ik licht al een tipje van de sluier op… In deze studie werden spreekangstige participanten gevraagd om op vier verschillende, opeenvolgende dagen te komen presenteren. Op de eerste dag (a.k.a. de pre-assessment fase) werd hun hartslag gemeten, werden zij gevraagd om voor een live publiek een korte presentatie te geven (zonder voorbereiding) en moesten zij enkele vragenlijsten invullen. Op de tweede en derde dag (a.k.a. de VR-fase) werden zij blootgesteld aan vijf VRET oefeningen. Hierbij moesten zij een speech van twee tot negen minuten brengen voor een virtueel publiek (met voorbereiding). De VR-fase werd afgerond met enkele vragenlijsten. Tijdens de vierde dag (a.k.a. de post-assessment fase) werden de participanten gevraagd om opnieuw een hartslagmeter te dragen, een presentatie aan live publiek te geven (zonder voorbereiding) en enkele vragenlijsten in te vullen. Bovendien werden zij één week na deelname opnieuw gevraagd enkele (online) vragenlijsten in te vullen. De verschillende vragenlijsten keken naar de subjectief ervaren angst (op dat moment), de verwachtte spreekangst in de toekomst, de mate van zelfvertrouwen als een spreker en de verschillende verwachtingen die men had bij het geven van een speech. Hierdoor kon er berekend worden in welke mate de angstverwachting doorbroken werd.
Foto van de virtuele omgeving tijdens oefening 5 uit de VR-fase.
Virtual reality: de oplossing van de toekomst?
Virtual reality maakt de laatste jaren een opmars in zowel de gewone huiskamer, als in de praktijk van de professional. Door de grote toegankelijkheid en het therapeutische succes lijkt VRET dé behandelingsmethode van de toekomst. Gedaan zijn de slapeloze nachten rond het geven van een presentatie, gedaan zijn de zweetaanvallen tijdens de speech en ook gedaan zijn de rood-aangeslagen kaken en bibberende handen. Wilt u meer weten over hoe angst aan te pakken d.m.v. virtual reality? Lees dan zeker deze scriptie na.
