Scriptiebank overzicht

Het bestuderen van een zenuwcel met licht.                                                                                                                       Jan WATTEYNEPromotor: Prof. Dr. L. SchoofsCo-promotor: Prof. Dr. Ir. S. HussonOns lichaam ontvangt voortdurend prikkels uit onze omgeving. Zo weet je na het horen van een belsignaal dat je zonet een nieuw berichtje ontvangen hebt en voel je reeds bij de eerste slok dat je soep nog net iets te warm is om er echt van te genieten. Eén van de belangrijkste prikkels in ons leven is inderdaad pijn.

Heeft ieder levend wezen een streepjescode?We weten nog steeds niet hoeveel plant- en diersoorten er precies bestaan op aarde, vooral omdat de identificatie ervan zeer moeilijk en specialistenwerk is. Een nieuwe, veelbelovende moleculaire techniek – DNA barcoding – gebruikt een kort stuk van het genetisch materiaal (de DNA barcode), om soorten te identificeren. Maar is DNA barcoding wel zo doeltreffend als men denkt?

 Een grote stap vooruit naar de uitroeiing van malaria in Cambodja! Een nieuwe aanpak om de laatste malaria haarden op te sporen en uit te roeien. Malaria is wereldwijd de meest voorkomende infectieziekte, veroorzaakt door een parasiet die wordt overgedragen door de steek van malariamuggen.Volgens cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie leven 3.3 miljard mensen verspreid over 107 landen in risicogebieden. In Cambodja lopen ongeveer 2.1 miljoen mensen risico op malaria.

XX or XY …  Who cares?Attitudeonderzoek naar gendernormen, homofobie en transfobie.Naar aanleiding van een zeer agressieve transfobe geweldpleging die plaats vond op 15 Oktober 2012, wilden we met dit onderzoek peilen naar hoe het echt gesteld is met de attitudes van de Vlaamse bevolking naar holebi’s en transgenders toe. Eerdere onderzoeken stelden al vast dat transgenders niet vanzelfsprekend kunnen rekenen op sociale en maatschappelijke acceptatie (Hammerberg, 2009; Kuyper, 2012; Human Rights Watch, 2011).

Het onderzoek naar ALS in een stroomversnelling?LEUVEN - ‘Wat wanneer amyotrofe laterale sclerose (ALS) je lichaam binnensluipt?’. Met deze slogan kreeg de zenuwspierziekte ALS de jongste maanden heel wat media-aandacht. Het antwoord is helaas niet erg hoopgevend. De aandoening is doorgaans fataal 2 à 5 jaar na diagnose aangezien er nog geen doeltreffende therapie beschikbaar is. Wat is nu de precieze oorzaak van ALS? Dat houdt het biomedisch onderzoek al ettelijke jaren bezig. Een eenduidige verklaring hiervoor heeft men echter nog niet gevonden.

 Een buitenaardse kijk op ons immuunsysteem “The Earth is the cradle of humankind, but one cannot live in the cradle forever.” -Konstantin Tsiolkovsky- Sinds de ruimtevaart in de jaren vijftig het levenslicht zag, leverde ze talrijke bijdragen aan ons dagdagelijks leven. Jammer genoeg deed ze dat al te vaak achter de schermen. Wanneer nieuwe technologieën eindelijk hun weg naar Jan Modaal hebben gevonden, weten weinigen nog hoe dat is kunnen gebeuren. Denk maar aan babyvoeding, velcro, krasvrij glas, enzovoort.

Opstellen en implementeren van een food defense systeem met betrekking tot het corporate quality system van Farm FritesVoorwoordNaar aanleiding van de opleiding agro- en biotechnologie, richting voedings- middelentechnologie aan de Provinciale Hogeschool Limburg (PHL), wordt er verwacht een bachelorproef aan te vatten. Deze proef wordt gerelateerd aan een stage die werd uitgevoerd bij Bravi nv te Sint-Truiden, onderdeel van Farm Frites.

Op zoek naar de oorzaak van de broze bottenziekteToen de film ‘Unbreakable’ in de zalen kwam, had niemand verwacht dat hij zo succesvol ging zijn. Nu, vele jaren later, hebben reeds miljoenen mensen deze thriller gezien. Wat echter weinigen weten is dat de slechterik van dienst, gespeeld door Samuel L. Jackson, lijdt aan een zeldzame genetische aandoening genaamd Osteogenesis Imperfecta of kortweg OI.  Recent is er een enorme vooruitgang geboekt in het onderzoek naar de oorzaak van deze ziekte.

Snelle detectie van ziekteverwekkende bacteriën op groenten en fruitEten van verse groenten en fruit wordt vandaag de dag meer en meer aangemoedigd. Verse groenten en fruit leveren immers de nodige dosis van onze dagdagelijkse voedingsstoffen. Talrijke studies hebben aangetoond dat je door het eten van groenten en fruit een verlaagd risico hebt op verschillende chronische ziekten zoals zwaarlijvigheid, hart- en vaatziekten en bepaalde vormen van kanker. Echter, zoals overal in onze omgeving, zijn bacteriën talrijk aanwezig op groenten en fruit.

Studie werpt nieuw licht op zwangerschapsvergiftiging.ZwangerschapsvergiftigingZwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie) wordt gekenmerkt door een hoge bloeddruk en eiwitten in de urine. Het is een levensbedreigende aandoening die zich voordoet bij 2 tot 7% van alle zwangerschappen in het late 2de trimester en het 3de trimester van de zwangerschap en gepaard gaat met een verstoorde werking van alle orgaansystemen. Het is geassocieerd met een hoge moedersterfte en foetale sterfte. Tot op heden is er slechts één effectieve behandeling van zwangerschapsvergiftiging, namelijk de spoedbevalling.

Wanneer “het zit in de familie” ontoereikend wordt: op zoek naar de oorzaak van erfelijk gehoorverliesHet budget voor de gezondheidszorg wordt steeds krapper. Het is dus ‘not done’ om als arts in het wilde weg diagnostische testen aan te vragen, zonder de economische implicaties en het nut van iedere aanvraag in overweging te nemen. Bij het zoeken naar de oorzaak van gehoorverlies bij slechthorende personen, blijkt dit principe moeilijk hanteerbaar.

Het dagelijks gebruik van plastic in onze maatschappij blijft toenemen terwijl deze synthetische polymeren nauwelijks degraderen. Daarom is het belangrijk de problematiek rond plastic zwerfvuil in het marien milieu in kaart te brengen. Zeer actueel zijn de trieste foto’s van door plastic afval verstrikte, verwonde, gestikte of uitgehongerde zeedieren. Dieper onderzoek is echter noodzakelijk om ook de impact van de kleinere plastic partikels zoals microplastics en nanoplastics te kunnen evalueren.

Onvoldoende kennis over bloedspatanalyse in België Forensisch onderzoek in België staat op een laag niveau tegenover de buurlanden. Er is amper ruimte voor nieuwe onderzoeksmethodes, waardoor het in ons land enorm aan kennis ontbreekt. Te weinig steun op financieel vlak is een van de oorzaken. Zo is er het fenomeen bloedspatanalyse, een onderzoeksmethode waarbij bloedspatten worden onderzocht op de plaats delict. In de crimeserie ‘Dexter’ wordt het bij elk moordonderzoek toegepast. Ook in het echte leven wordt die onderzoeksmethode gebruikt waar mogelijk. In België blijft dat echter beperkt.

Voorspellen van Oogproblemen: Fictie of realiteit?Pseudoxanthoma Elasticum (PXE) is een zeldzame erfelijke aandoening waar tussen 1/25.000 en 1/100.000 mensen aan lijden. De meest frequent aangetaste lichaamsdelen zijn de ogen, de huid en het hart- en bloedvatenstelsel. Hoewel al veel vooruitgang is geboekt in de ontrafeling van dit ziektebeeld, zijn er nog steeds veel vraagtekens over het ontstaan en ziekteverloop van PXE; zo is genezing nog lang niet mogelijk en kan slechts geprobeerd worden om de symptomen aan te pakken wanneer deze zich voordoen.

Synthesis of tetrahydrocarbazoles        In search of new anti-TB chemotherapyDe epidemie raast verderTuberculose (tbc) is terug van nooit weggeweest; in 1993 werd het door de World Health Organisation uitgeroepen tot een globaal noodgeval. Het is nog steeds de op één na dodelijkste infectieziekte (na AIDS), waarbij vooral de jonge laag van de maatschappij getroffen wordt. De bacterie in kwestie, Mycobacterium tuberculosis, is moeilijk uit te roeien wegens het enorme reservoir van mensen met een volhardende, latente tbc infectie (ongeveer 1/3 van de wereldbevolking).

 Migratie en cultuurcontact, fenomenen van alle tijdenLeuven   Wie denkt dat migratie en cultuurcontact recente fenomenen zijn, heeft het goed fout. De drang om te verhuizen zat er altijd al bij de mens ingebakken. Hoe migratie vandaag plaatsvindt, kan men afleiden uit interviews en neergeschreven verhalen. Hoe migratie plaatsvond vroeger, is een andere zaak. Natuurlijk kan men zich baseren op geschreven bronnen, maar wat als deze er niet zijn? Wanneer het geschreven woord ons in de steek laat, moeten voorwerpen spreken. Bij bijna alles wat wij ondernemen, laten wij tastbare resten na.

Ons genoom op de vuilnisbeltElk levend wezen heeft zijn eigen blauwdruk, het genoom. Hierin staat alle nodige informatie om een cel te maken, namelijk de genen. Deze beschrijven hoe proteïnen gemaakt worden welke vervolgens hun functie in de cel vervullen. Echter tussen al deze vitale info zit veel non-sense. Maar liefst 80% van ons genoom bestaat uit DNA waarvan we niet weten wat het doet. We noemen het rommel- of junk DNA. Maar waarom is het er? Evolutie dicteert dat eigenschappen verdwijnen als ze niet bijdragen aan de overleving van het organisme.

 Link tussen obesitas en cardiovasculaire ziektenLeptine: friend or foe?Obesitas is een aandoening die onder andere gepaard gaat met een verhoogde bloeddruk, verhoogd vetgehalte in het bloed en een pro-inflammatoire status. Dit leidt tot een verstoring van de normale werking van het endotheel (endotheeldisfunctie) wat resulteert in endotheelschade. Het endotheel is een cellaag die de binnenzijde van een slagader aflijnt en is belangrijk voor de regeling van de spierspanning van bloedvaten.

 Analyse helpt recyclage bacteriën beter te werken in de ruimteBij SCK-CEN (studiecentrum voor kernenergie, Mol) is een nieuwe analyse gebouwd om sneller de resultaten van DNA onderzoek te vergelijken met reeds gekende DNA sequenties. Met behulp van deze nieuwe methode kan het onderzoek nu sneller bepalen of de bacterie Rhodospirillum rubrum geschikt is voor lange bemande ruimtereizen, als deel van het recyclage systeem (MELliSA).De nieuwe analyse is ontwikkeld met het oog op de nieuwe DNA sequencing technologie, de zogenaamde next-generation sequencing technologie.

“All Things Must Be Possible” (J. S. Bach)Maar muziek in literaire werken?De auteur Richard Powers (°1957) maakt originele connecties tussen muziek en literatuur. Over de grenzen van één kunstzinnige expressie, zoekt Powers een manier om meer uit te drukken dan mogelijk is in taal. Door muziek in zijn literaire werken te vertalen, nodigt hij zijn lezers uit om hun opvattingen te herzien ten opzichte van hedendaagse onderwerpen.

UV-straling van de zon is in staat schade aan te richten in de menselijke huid. Er kan UVA- (320-400nm), UVB- (290-320nm), en UVC- (

 Schreeuwende metalheads bijten nietWaar denk jij aan als men je vraagt een typische metalfan te beschrijven? Lange, wilde haren, zwarte kledij met duistere bandnamen, onverstaanbaar geschreeuw boven luide, agressieve gitaarlijnen? Je ziet misschien een kolkende mensenmassa bij een podium voor je, waarbij het lijkt alsof iedereen met elkaar aan het vechten is. Op de laatste editie van Maanrock te Mechelen legde de politie nog het optreden van Diablo Blvd. stil. De politie was van mening dat het er tijdens het optreden van de metalgroep van comedian Alex Agnew te ruig aan toe ging.

Fascinerend en penetrerend: schimmels op keversInleidingPaddenstoelen spreken sinds oudsher mensen aan. Allerlei interessante verhalen deden de ronde over deze eigenaardige organismen. Paddenstoelen hebben in de loop van de tijd voor heel wat ongure verhalen en angstwekkende – of lachwekkende? – verzinsels gezorgd. Zo werd van heksenkringen, cirkels van paddenstoelen, gedacht dat zij ontstonden na een rondedans van heksen, al of niet verkleed als katten. De duivel zelve zou huizen in paddenstoelen.

Stigma misleidt de huisarts bij de zorg voor psychiatrische patiënten. Psychiatrische patiënten werden lang bestempeld als demonen, zotten, krank- of zwakzinnigen. Men ving hen op in psychiatrische ‘gevangenissen’ ver weg van de ‘normale’ wereld, waar ze experimentele behandelingen moesten ondergaan. Zo namen artsen bijvoorbeeld een stuk van de hersenen weg.

Alzheimer, ALS, Parkinson … Wat is er mis met de zenuwcel?Verschillende ziekten, zoals Alzheimer, ALS, Parkinson en de ziekte van Charcot-Marie-Tooth, …, hebben als gevolg dat zenuw- of hersencellen niet meer goed werken. Wetenschappers zoeken naar de oorzaken. Daarom wordt onderzocht hoe die cellen werken. Met die resultaten hoopt men wat verder op de weg te zijn naar een genezing van deze ziekten.In de cel zijn allerlei mechanismen en materialen aanwezig om het celhuishouden te beredderen. Zo vinden we er onder andere mitochondriën. Hun taak bestaat er in energie te produceren.

Dogs: wolves in a sheepskin?Dogs are wonderful creatures. There is something about the twinkle in their eyes that makes them such a unique species. Like no other animal they have successfully found new ways to function in our human-made world. However their presence is not always filled with joy and happiness. As much as dogs seem to enjoy spending time with humans they still need us to treat them with the respect and handling that is appropriate to their nature.  Some dog owners are lucky enough to never have considerable trouble with their dogs.

Blauwe bananen
Genetisch gemodificeerde aardappelen worden in ‘t rond gegooid, Frankenstein-maïs spookt doorheen de velden en nu zou je geliefkoosde vrucht ook nog eens de kleur van een smurf krijgen! Waar gaat het toch naartoe met de wetenschap!  Of hebben deze ‘monsterlijke’ organismen een andere kant die we nog niet kennen?
 
De mogelijkheden van de plantenbiotechnologie
Het begon allemaal rond 1980, niet in het grote Amerika, maar dichter bij huis in ons klein België. Bent je verrast?

Tom DesairBewaar je databank in de diepvriesWe leven in een tijdperk waarin we een exponentiële groei van opgeslagen data kennen. De sterke uitbreiding van het internet is hierbij één van de hoofdrolspelers. Zo wordt er op YouTube per minuut meer dan 48 uur beeldmateriaal geüpload (1), krijgt de fotodienst Flickr er elke dag 5 miljoen foto’s bij en worden er elke dag 140 miljoen berichten op Twitter geplaatst (2). Maar ook de technologische vooruitgang en de digitalisatie van steeds meer (oude) documenten dragen bij aan deze data-explosie.

 
De waarheid achter het uitsterven van de neanderthaler ontraadseld?
 
Ooit was de aarde bevolkt met verschillende mensensoorten. Elke soort bezat zijn eigen herseninhoud, lichaamsbouw en fysieke en intellectuele mogelijkheden. Het is dan ook verwonderlijk dat er vandaag slechts één enkele mensensoort overgebleven is en dat die bovendien alle gebieden op aarde bevolkt. Om dit te verklaren gingen wetenschappers er vroeger van uit dat al deze mensensoorten voorlopers waren van het ‘eindproduct’, de moderne mens.

“Ja ma leidster, oe moe ‘k ik da doen?”
Bent u een leid(st)er in een jeugdbeweging? Dan heeft u bovenstaande zin ongetwijfeld al ettelijke keren gehoord. Maar wist u dat deze zin maar liefst vijf kenmerken van tussentaal bevat?
Tegenwoordig is tussentaal onder taalkundigen een “hot item”. In de eerste publicaties over het fenomeen uitten taalkundigen vooral hun afkeer en schrik voor tussentaal. Ze vreesden dat tussentaal de Nederlandse standaardtaal zou vervangen en dat geen enkele Vlaming nog in staat zou zijn “naar behoren” te spreken.