Scriptiebank overzicht

 Er zijn van die woorden of begrippen die als een soort van mantra opduiken in elke visietekst of beleidsverklaring, ongeacht het thema. Duurzame ontwikkeling is daar zo een van. Van politiek over banksector, overheid, bedrijfswereld tot architectuur, mobiliteit en gezondheidszorg: alles moet solidair, verantwoordelijk, onderbouwd, visionair en voluntaristisch zijn, maar anno 2014 bovenal ook duurzaam. Ook de erfgoedwereld kon natuurlijk niet achterblijven en is zich sinds enkele jaren op duurzaamheid beginnen richten.

Je bent beroemd en je bent arm: acteur zijn in VlaanderenHet zijn economisch onzekere tijden. Desondanks lijkt de Vlaamse fictie en met uitbreiding de Vlaamse entertainmentindustrie sterk in opgang te zijn. Acteurs zijn het gezicht van de Vlaamse entertainmentindustrie. Genieten acteurs dan van een meer welvarende levensstandaard? Of zitten de meeste acteurs er al niet sowieso warmpjes bij?

Journalistiek artikel Vlaamse Scriptieprijs 2013: Wouter Helsen – Leven in het ronde.Een revolutionaire vormenleer van bellen, globes en schuimWanneer Peter Sloterdijk enkele jaren geleden zijn sferen-trilogie presenteerde, waren de reacties van het grote publiek uiterst enthousiast, echter vanuit academische hoek bleef het muisstil. Toch is Peter Sloterdijk geen onbeduidend figuur binnen het hedendaags intellectueel landschap.

 De hoeveelheid e-waste neemt elk jaar toe terwijl de recyclage van groot socio-economisch en ecologisch belang is. In ontwikkelingslanden wordt het merendeel nog volgens milieuvervuilende technieken gerecycleerd onder barre omstandigheden. Nieuwe strategieën bieden echter oplossingen die beter scoren dan mechanische recyclage in geïndustrialiseerde landen.

Hoe komen wetenschappelijke revoluties tot stand?Wetenschappelijke vooruitgang verloopt niet even rechtlijnig zoals sommigen nog altijd denken. Slechts sporadisch wordt er baanbrekend werk verricht. Fysicus en filosoof Thomas S. Kuhn was de eerste die dit idee uitgebreid naar voren bracht. Kuhn betoogt dat evolutie van wetenschap wordt gekenmerkt door revoluties. Een spraakmakend voorbeeld is de revolutie die de relativeitstheorie van Albert Einstein teweegbracht ten opzichte van de wetten van Isaac Newton.

EEN ANDER SOORT ZIJN Wat is bestaan? De tafel waaraan ik zit, de computer waarop ik letters intik, het scherm waarop deze woorden verschijnen, het licht dat door het raam naar binnen valt, de vogel die landt op een tak van de boom, mijn vingers die over het toetsenbord bewegen, de lucht die door mijn longen stroomt, mijn brein dat gedachten omzet in taal: dit alles bestaat. Ik besta. Op deze dag, mijn verjaardag, wijst alles erop dat ik leef, dat ik er ben. Rondom mij strekt zich een wereld uit, dat weet ik. En ver buiten de grenzen van mijn weten is er nog steeds dat immense heelal.

Tussen waarheid en ideologie - of de kracht van verandering herbekeken(Filosofie over) nieuwe kunst laat ons zelden onberoerd. Als product van de maatschappij vertellen kunst en muziek ons immers iets over de wereld waarin we leven. Authentieke kunstwerken stimuleren ons bovendien om die wereld op een andere manier te aanschouwen, waardoor de werken zichzelf overstijgen en ons kunnen doen inzien “das es auch anders sein könnte, als es ist” (Adorno).

 De vergeten werken: Edwin Rausch De wereld om ons heen is als een enorme puzzel, bestaande uit miljoenen puzzel stukjes. Mensen zijn maar in staat om een deel van deze stukjes waar te nemen, en van die stukjes kunnen we maar een hand vol tegelijk bewust verwerken. Om in het dagelijks leven te functioneren en gepast op gebeurtenissen in onze omgeving te kunnen reageren construeren we met de puzzelstukjes die we verwerken een zo accuraat mogelijk beeld van de werkelijkheid om ons heen. Dit beeld bestaat uit waargenomen elementen en leegtes ertussen die we zelf “Invullen”.

Het geheugen van architectuur en de zoektocht naar een eigen culturele identiteitVan kinds af aan krijgen we geschiedenis op een zilveren blaadje gepresenteerd. In klaslokalen worden uren gespendeerd aan de levens van onze voorgangers en ook de media bieden dagelijks een ‘gezonde portie’ geschiedenis aan. We worden tegenwoordig overspoeld met historische feiten en weten niet langer wat belangrijk genoeg is om ingeblikt te worden voor de volgende generatie.

Hoofdlijnen: 'Van imitatie naar associatie; E.T.A. Hoffmann en de plaats van de muziek in de epistemologie'     -     Arne HermanIn 1784 legde Immanuel Kant de laatste hand aan zijn essay Beantwortung der Frage: was ist Aufklärung?, waarmee hij de in het filosofisch landschap reeds eerder geformuleerde verlichtingsgedachten een laatste duw in de rug gaf. Het essay staat symbool voor een mentaliteitswijziging die haar oorsprong reeds in de late zestiende eeuw vindt.

Voor mijn scriptie koos ik een bijzonder en afwijkend onderwerp, namelijk geboortebeperking. De reden voor mijn onderwerpskeuze ligt voornamelijk bij persoonlijke interesse en fascinatie voor globale problematiek aangaande de mensheid. Binnen dit onderzoek wordt er gekeken over de grenzen heen en worden linken gelegd met verschillende aspecten van de samenleving.Om een completer beeld te vormen over de inhoud is deze definitie van geboortebeperking een mooie samenvatting: " Het bewust beperken van het geboortecijfer ".

Mentale veroorzaking: een filosofische brug tussen denken en doen. Het probleem van lichaam en geest is een vraagstuk dat al vele eeuwen oud is. Bijna allewereldreligies geloven immers in een ziel die blijft voortbestaan als ons lichaam sterft.Maar ook als je niet in een ziel gelooft, lijkt het of er een klein mannetje in ons hoofd zitom ons lichaam te besturen. We noemen dat mannetje dan niet langer ziel, maar‘geest’, of ‘bewustzijn’. Dat lichaam is maar een omhulsel, zeggen we. Die geest is wiewe echt zijn. Toch zijn de twee ook onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Liberalen blijken geen mannen vanhun woord Liberalen schrijven ook liberaal. Daar gaat iedereen vanuit. Of dat ook effectief zo is, zocht Laurens Bynens uit in zijn masterproef. Bynens, 22 jaar, liep dit jaar twee maanden stage bij Open Vld. In het kader van zijn master in de Bedrijfscommunicatie wilde hij in zijn scriptie wel eens onderzoeken hoe liberaal het er aan toegaat in de teksten van de partij.  Men hoort vaak dat de (traditionele) partijen te sterk op elkaar lijken, of dat een duidelijk verhaal ontbreekt. Maar hoe breng je dan zo een duidelijk verhaal naar de kiezer?

PESTBELEID LAGERE SCHOLEN LOOPT SPAAK49% van de onderzochte scholen heeft geen geschreven pestbeleidScholen besteden de laatste jaren meer en meer aandacht aan pesten. Ludieke acties zoals de move tegen pesten van Ketnet en de anti-pestweek van de Vlaamse overheid kennen een opmars, maar hebben de scholen ook een kwalitatief uitgewerkt pestbeleid op papier? Stephanie Valckx (Universiteit Antwerpen) onderzocht voor haar masterscriptie de kwaliteit van het geschreven pestbeleid in zeven Antwerpse basisscholen en ontdekte dat die nog heel wat leemtes vertonen.

Een recht zonder gemeenschap?Hoe is het gesteld met de staat  van ons recht?  Deze vraag stelt Dries Cools, student aan de KULeuven, zich in zijn masterproef filosofie.  Vormt ons recht een expressie van waar onze gemeenschap voor staat, zoals de Amerikaanse rechtsfilosoof Ronald Dworkin stelt?  In zijn thesis verdedigt Dries Cools de stelling dat Dworkins theorie weliswaar opgaat voor ons klassieke grondwettelijk en burgerlijk recht, maar minder voor het recht dat ontstaan is na de Tweede Wereldoorlog: het sociaal recht en het recht van de markt.Ronald DworkinWat zegt de theorie van Dworkin? 

“Hersenen zijn kronkels, ze lijken op gehakt”, filosoferen in de kleuterklasMet filosoferen in de kleuterklas bedoelen we natuurlijk niet dat de kleuters op zoek gaan naar de diepere betekenis van Plato of de filosofie van Socrates. Jonge kinderen hebben wel een spontane verwondering voor alles rond hen heen. Deze verwondering gebruiken we als bron voor het leren. Het filosoferen met kleuters draagt op die manier bij tot hun ontwikkeling.Kleuters doen vaak uitspraken waar wij als volwassenen versteld van staan.

BEVOLKINGSINKRIMPING: absolute must voor een voor iedereen waardig en leefbaar klimaat, absolute diplomatieke plicht voor politieke wereldleiders.  Tot het bekomen van de graad van master in de wijsbegeerte schreef ik een eindwerk betreffende het hoognodige ingrijpen in de zich met rasse schreden verderzettende verloedering van het aardse klimaat.[1] Waar men vele decennia het probleem doodzweeg, of niet ernstig nam, kwamen de wetenschappers van het IPCC[2] de laatste jaren tot de consensus dat een klimaatverandering zich wel degelijk voordoet én dat de grote schuld daarvan moet gezocht bij de

Voorzichtig leven, gevaarlijk denkenOdo Marquard over de (in)competentie van de filosofie            Er waren eens twee beulen die een wedstrijdje onthoofden hielden. De eerste voerde een bijna niet te overtreffen onthoofding uit. Hoe kon de tweede nog beter doen? Hij hakte, maar het hoofd van de onthoofde viel niet. Het keek de beul verbaasd en vragend aan, waarop de beul zei: ‘Knik eens’. De hedendaagse Duitse filosoof Odo Marquard vergelijkt de filosofie met dit afgehakt, maar nog niet gevallen hoofd.

 GOED EN RECHTVAARDIG PROFESSIONEEL HANDELEN: Implicaties van de ethiek van Ricoeur voor de relatie tussen het ethische en het morele in normatieve professionaliseringIris HartogDeze masterscriptie behandelt een nog onuitgewerkt onderwerp in de theorie over normatieve professionalisering dat om verheldering vraagt, namelijk de relatie tussen ‘het ethische’ en ‘het morele’.

Allerseelen en All Souls Day: wat blijft behouden en wat gaat verloren in de Duitse en Amerikaanse vertaling van Cees Nootebooms Allerzielen?Ieder literair werk is schatplichtig aan een bepaalde taal en cultuur: hoe vertaal je dan de unieke stijl van een auteur en de meerduidigheid van zijn werk?Allerzielen behoort tot de grote romans van Cees Nooteboom en werd in 1998 gepubliceerd. De roman speelt zich voornamelijk af in Berlijn waar de documentairemaker en cameraman Arthur Daane flaneert door de straten op zoek naar sporen van het woelige Duitse verleden.

 God bestaat tochDe wetenschap en de logica hebben God al meerdere malen dood verklaard. Het idee van God zou niet overeenkomen met de bevindingen van de moderne wetenschap en elk spreken over God zou onlogisch zijn. Daarnaast wordt ook vaak beweerd dat wetenschap en logica niet relevant zouden zijn voor geloof in God. De Amerikaanse filosoof/theoloog William Lane Craig gaat niet akkoord. Zijn ‘kalam kosmologisch godsbewijs’ bedient zich van logica en vindt bevestiging in de wetenschap. Stemmen zoals die van Craig worden in onze samenleving amper gehoord.

De evolutie naar neutraal onderwijs over levensbeschouwingen: evident in Engeland, betwist in Nederland en VlaanderenRecent gingen in Vlaanderen stemmen op om het levensbeschouwelijk onderwijs grondig te hervormen. Volgens sommigen is een eenheidsvak over levensbeschouwingen en filosofie wenselijker dan de huidige levensbeschouwelijke vakken. Dit voorstel deed heel wat stof oplaaien in Vlaanderen. In andere landen is een eenheidsvak echter reeds  geruime tijd realiteit. Dichtst bij huis is Engeland daar het beste voorbeeld van.

- U bedoelt misschien theologie?  - Nee hoor, the-o-so-fie.  Een godsdienstpsychologische wind doorheen het Maeterlinckjaar"Helena Petrovna Blavatsky en de theosofie". Zo luidde het onderwerp van mijn masterproef. U wou ook spontaan bovenstaande vraag stellen? Wees niet ongerust, het klonk velen onbekend in de oren. Wanneer ik startte met mijn opzoekingswerk en de eerste boeken in de bibliotheek wou ontlenen, werd ik tot mijn verbazing zelfs naar de afdeling “esoterie en occultisme” verwezen.

N-VA barst uit zijn voegenWat als een partij plots haar stempercentage verdubbelt?Op 13 juni 2010 onderging het Vlaamse partijlandschap een aardverschuiving. Bart De Wever mag zichzelf sinds die dag voorzitter van de grootste Vlaamse partij noemen. Het groeipad van N-VA is indrukwekkend: in 2003 moest de partij het nog met één verkozene stellen. De grootste sprong voorwaarts maakte de partij tussen 2009 en 2010, toen het Vlaamse stempercentage van 13 naar 30% klom.

 Het woelige leven van het Belgisch koloniaal verledenVergeven en vergeten: gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het verleden wordt niet zo makkelijk verleden. Zo hing in mei 2011 het ontslag van onze federale minister van justitie, Stefaan De Clerck, even in de lucht omdat hij het gewaagd had om het woord ‘vergeten’ in de mond te nemen wanneer hij sprak over de Belgische collaboratie met de Duitse bezetter in Wereldoorlog II.

'De Fransen zijn niet vergeten dat Rousseau zich aftrok'Op zoek gaan naar een hedendaags scriptie-onderwerp en uitkomen bij achttiende-eeuwse filosofie? Het kan. Karolien Michiels is net afgestudeerd aan het departement Vertalers en Tolken van Artesis Hogeschool. Voor haar scriptie deed ze onderzoek naar Franse politieke filosofen uit de 18e eeuw.Het onderwerp was haar op het lijf geschreven. Karolien studeerde in 2010 immers al af in de Politieke Wetenschappen. Twee jaar lang had ze de studies gecombineerd. ‘Politiek is fascinerend,’ zegt ze daarover.

 
In de schaduw van de wereldbeker[1]
 
In de schaduw van de wereldbeker is Zuid-Afrika een land van hoop en wanhoop, van overweldigende rijkdom en wrede taferelen van gangs en drugs. Ondanks zijn classificatie als een land met een modaal inkomen, wordt het gekenmerkt door wijdverspreide armoede, ziekte en patronen van raciale en geografische ongelijkheid (Blaauw & Gilson, 2001). Hierbij denken we aan de grote aantallen die vandaag nog in townships of sloppenwijken wonen. Dit heeft diepgaande gevolgen, niet in het minst op  het  onderwijs.

 
Boeddhisme vanuit een westers – psychologisch perspectief.
Wij – westerlingen – hebben het altijd al moeilijk gehad om het boeddhisme te kunnen begrijpen. Onze verbeelding slaat gemakkelijk op hol als we horen over deze oude, oosterse leer. De meeste mensen hebben ooit wel eens gehoord over karma, nirvāṇa of wedergeboorte. Deze ideeën wekken al snel het idee op dat het boeddhisme een vreemde, bijgelovige religie is.

Matthias B.V. Moortgat
Brouwerijcontracten: moordende clausules of hemels manna?
1. Vanuit politiek oogpunt wordt de noodzaak van brouwerijcontracten weleens betwist, om niet te zeggen dat criticasters uit politieke hoek en andere belangenverenigingen tot op heden de filosofie van dergelijke contracten geregeld onder vuur nemen.

Acteur (m/v) met talent                                
Lien Van Steendam
 
Werk, en de vreugde komt vanzelf. Boerenwijsheid, maar dan uit de mond van Goethe, het kunstenaarsideaal zelve. Of hoe werk een basisbehoefte is. Een job waarmee we ‘onze boterham verdienen’ en waarin we ons ei kwijt kunnen. Omdat we ons zonder wat minder mens voelen. Jammer van die economische wetten en andere bezwaren die arbeid liefst in geld uitdrukken en de ene job daarbij al wat meer waarderen dan de andere. Of: hoe die basisbehoefte niet bij iedereen gemakkelijk wordt ingevuld.