Scriptiebank overzicht

De Leuvense wederopbouw na de Eerste Wereldoorlog: niet gewoon een kwestie van bakstenen en betonLeuven kreeg in 1914 wereldwijde aandacht toen het Duitse leger de stad en haar befaamde universiteitsbibliotheek in lichterlaaie zette. De stad figureerde prominent in propagandacampagnes, die de boodschap van Brave Little Belgium en Duitse barbarij verspreidden. Gezien de symbolische waarde van de vernieling van deze stad, werd in deze thesis gekeken naar de berichtgeving over haar wederopbouw.

De begrafenis van EuropaDe Europese Unie (EU) steunt Oekraïne onvoldoende en begraaft daarmee de idealen van het Europese project. Dat is althans het besluit van een onderzoek dat gevoerd werd door Matthias Waegemans, student Politieke Wetenschappen aan de Vrije Universiteit Brussel. Oekraïne heeft de wereld duidelijk gemaakt dat het wil scheiden van zijn Sovjetverleden en zich wil aansluiten bij het Westen. U herinnert zich ongetwijfeld nog de beelden. Op 21 november 2013 trokken Oekraïense burgers naar het Onafhankelijkheidsplein in Kiev. Het plein werd overspoeld met Europese vlaggen.

 “Rex-collaborateurs. Paria’s of niet?”Eind april dit jaar veroorzaakte de samenwerking met de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, oftewel de ‘collaboratie’, opnieuw de nodige hetze. In tegenstelling tot zo vaak waren het ditmaal geen Vlaams-nationalistische politici die het onderwerp waren van de polemiek. Integendeel.

Towards a territorial and urban integration of Gaza Camp (Jordan)                                                                The main road as mediating figure 67 jaar Palestijnse vluchtelingencrisisSinds de dramatische evolutie van het conflict in Syrië en de daarmee gepaard gaande verdere destabilisatie van verschillende landen in het Midden-Oosten zijn vluchtelingen permanent aanwezig in onze media. De huidige toestroom van vluchtelingen in Europese landen wordt door experts omschreven als de grootste westerse humanitaire crisis sinds de Tweede Wereldoorlog.

Wapenwedloop: de mens versus het minusculeWe worden steeds ouder, maar voor hoe lang nog? Voor de Tweede Wereldoorlog waren antibiotica nog niet ontdekt. In die tijd lag de levensverwachting rond de 50 jaar. Toen na Tweede Wereldoorlog penicilline ontdekt en verspreid werd, steeg de levensverwachting snel. Niet lang daarna werden al de eerste resistente bacteriën ontdekt waardoor onze lange levensverwachting nu in het gedrang komt. . Resistentiemechanismen van bacteriën en schimmelsMaar wat betekent resistentie nu eigenlijk? Wel, bacteriën en schimmels kunnen antibiotica onschadelijk maken.

De Zorgverzekering, de Vlaamse Achilleshiel?De Vlaamse Zorgverzekering… . De zoveelste verzekering die moet worden betaald. Je hoort de gemiddelde Vlaming mopperen wanneer deze rekening opnieuw in de bus valt. Sterker nog, begin dit jaar werd de bijdrage zelfs verdubbeld! Doch staat er niemand stil bij het feit dat je ze in de toekomst wel eens nodig kan hebben. De Vlaamse Zorgverzekering is dan ook een verzekering die het merendeel van de bevolking aanbelangt. Deze surplus van 130 kan degelijk het verschil maken… .Na de Tweede Wereldoorlog breidde België prompt uit tot een verzorgingsstaat.

« La guerre continue dans ta tête, mais c’est fini ! » [1] De ‘gueule cassée’ van roman naar film in La chambre des officiersLandschappen gevuld met littekens van kraters, prikkeldraad en verdord gras. Moedige, maar vermoeide soldaten in vochtige loopgraven. Verbeten gevechten, die vaak op voorhand al verloren zijn. Het zijn maar enkele van de beelden die de Eerste Wereldoorlog bij ons oproept. Minder zichtbaar dan deze verschrikkingen zijn echter de gewonden: in de hospitalen zijn honger, koude en modder immers voorgoed verleden tijd.

De vertaling van verloren stemmenTweede Wereldoorlog, Keulen, januari 1941. De kelder van het Gestapohoofdkwartier te Keulen zit voller dan ooit. De gevangenen zitten tegen elkaar aan gedrukt en zoeken naar een laatste adem om hun laatste boodschap neer te pennen. Met spijkers, vingernagels en stukken steen krassen ze een laatste uitroep van liefde, angst of hoop in de muren van hun cel.

Paul Kronacker: een vergeten staatshandelaarLa Belgique respirait à pleins poumons un grand vent de liberté, et cependant, il ne manquait pas d’ombres à ce tableau. Op deze manier beschreef Paul Kronacker de sfeer van september 1944. De Tweede Wereldoorlog had België met heel wat problemen opgezadeld. Het was in het kader van de voedselproblematiek dat men op de diensten van Kronacker beroep zou doen. Wie was Paul Kronacker? Welke opdracht kreeg hij? En wat was zijn invloed op de naoorlogse economie?

In naam van de wetenschap: op avontuur in de gevangenisDe gedachte aan wetenschappelijk onderzoek met gevangenen roept wellicht beelden op van duistere toestanden, zoals de medische experimenten die plaatsvonden in de concentratiekampen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Inderdaad, voornamelijk sinds toen werden gevangenen gezien als de ideale proefpersonen en vanaf de jaren ’50 vonden ook psychologische experimenten met gedetineerden hun opgang. Gelukkig werd er na verloop van tijd meer nagedacht over de ethische implicaties van zulke onderzoeken.

Vlaamse kwaliteitskranten vaak te ongenuanceerd over Poetin‘Het beeld van Vladimir Poetin in onze media is vaak te simplistisch en gekleurd, zegtjournalistiekstudent Jonas van Boxel. Voor zijn masterproef onderzocht hij hoe de Vlaamsekwaliteitskranten de rol van de Russische president in het Oekraïne-conflict beschrijven. ‘Inmeer dan de helft van de artikels is het discours vijandig.’ We zijn met z’n allen licht geobsedeerd door Vladimir Poetin.

Met deze scriptie werd een bijdrage geleverd aan het historisch onderzoek aangaande kinderen tijdens de Eerste Wereldoorlog in onbezet België. Aan de hand van het bespreken van de jeugddelinquentie werd een beeld geschetst van de kinderen en hun dagelijks leven tijdens deze voor hen ongeziene omstandigheden. Het werd duidelijk dat de oorlog niet alleen inwerkte op het wel en wee van de bevolking in het door het Duitse Rijk bezette landsdeel, maar dit ook het geval was voor de bevolking achter het front.

Oorlog in een speelgoedkoffer“To prevent things like this from happening. To make people think twice before resorting to violence to resolve issues.” (Historic Royal Palaces, 2014)De Groote Oorlog is geen onbekend begrip in de basisschool. Elk schooljaar komt wel een aspect uit dit thema aan bod. Zeker nu, met de herdenking van honderd jaar Eerste Wereldoorlog, worden heel wat leerlingen in dit thema ondergedompeld. Zeer vaak worden de leerlingen met grote historische feiten, diverse data en belangrijke personen uit deze oorlog geconfronteerd.

De Blauwe soldaten van Haller: strijders, patriotten, volkshelden.We schrijven het jaar 1917. Al drie lange jaren houdt een bloedig conflict de wereld in een nietsontziende wurggreep. De relatieve politieke stabiliteit van de laatste decennia lijkt meer dan ooit een vaag idee uit het verleden. Bondgenootschappen van weleer zijn verbroken en van vrede is er nog lang geen sprake. Het Europese continent is het belangrijkste strijdtoneel van deze ‘Groote oorlog’. Aan het westelijk front heeft het conflict al zeer snel het karakter van een vastgeroeste stellingenoorlog verworven.

WOI: EEN VERHAAL VAN "WILSKRACHTIGE MANNEN EN MEDELIJDENDE VROUWEN”?De officiële herdenking van de Eerste Wereldoorlog ging in België van start op 4 augustus 2014, honderd jaar na de Duitse inval. Toch worden we al meer dan een jaar overladen met stapels boeken over de Eerste Wereldoorlog, affiches van musea die hun erfgoed voor de gelegenheid in een “Eerste Wereldoorlog-jasje” hebben gestoken, uitnodigingen voor musicals, reclame voor TV-series, tot zelfs interactieve websites en apps.

DE KUNST VAN DE HERINNERINGWAAROM WE FEDERICO FELLINI NOOIT ZULLEN VERGETENHet filmfestival van Gent eert dit najaar de Italiaanse cineast Federico Fellini (1920-1993) met een grote overzichtstentoonstelling. Na de liefdesverklaring van Paolo Sorrentino’s oscarfilm La Grande Belezza lijkt Fellini’s herinnering levendiger dan ooit. Maar wist je dat herinneringen eigenlijk dichter aansluiten bij de verbeelding dan bij de realiteit?

In de zomer van 1916 luisterde een Amerikaanse vrouw begeesterd naar een toespraak van kardinaal Mercier in de kathedraal van Brussel. Als vertegenwoordiger van de internationale Commission for Relief in Belgium (CRB of kortweg Commissie) had zij enkele dagen eerder de oversteek naar bezet België gemaakt. Charlotte Kellogg is de eerste en enige Amerikaanse vrouw die voor de Commissie in België verbleef. Op zoek naar lokale liefdadigheidsinstellingen trok zij zes maanden lang door Vlaamse en Waalse gemeenschappen.

Contrasterende herinneringen aan het leven in Belgisch-CongoIk heb in mijn thesis voor de opleiding master in de geschiedenis niet gepoogd om dé geschiedenis van ons koloniaal verleden in Belgisch-Congo te gaan neerpennen. Ik heb me doorheen het onderzoeksproces toegelegd op het beschrijven en contrasteren van verschillende geschiedenissen van het koloniale verleden.

ONDERZOEKSJOURNALISTIEK, TERUG VAN NOOIT WEGGEWEEST?Je kent het gevoel vast wel: je slaat een krant open, kijkt naar Het Journaal of schuimt Facebook af, op zoek naar interessante, originele informatie. Die zoektocht eindigt echter snel. Origineel, interessant nieuws is gewoonweg nergens te vinden. Meer dan de helft lijkt copy paste te zijn van andere nieuwskanalen, de andere helft gaat enkel over celebrities of mode. Wat is er aan de hand met de journalistiek? Waar blijft de onderzoeksjournalistiek? En hoe ging het er vroeger aan toe?De media zijn de vierde macht, zo wordt weleens gezegd.

 “En, hoe was het op school vandaag?” Het beeld van de Eerste Wereldoorlog in schoolboeken 
Niemand kan nog de straat oplopen zonder ergens de symbolische datum ’14-’18 op te merken. Ook het onderwijs zet de Eerste Wereldoorlog, zeker nu het zijn honderdste verjaardag viert, in om jongeren een grote mate van moraliteit bij te brengen. De herinnering aan de ‘Groote Oorlog’ laat de scholieren bewust nadenken over hun eigen houding ten opzichte van andere in de huidige samenleving.

WAAROM NIET IK?Klinkt deze vraag me niet vertrouwd? Als ik zie hoe sommige mensen het geluk lijkt toe te lachen, voel ik die vraag bij mij opborrelen: 'waarom niet ik'. Anderzijds vloek ik bij mezelf: 'waarom ik', als het lot mij zwaar valt.Durf ik even in de huid kruipen van mensen met een ernstige beperking? Gelukkig hoor ik daar niet bij, ... nog niet, hopelijk nooit. Toch kan het ook mij overkomen, na een ongeluk, een ziekte en ja, waarom niet ik? Word ik dan afhankelijk van anderen, van het beleid?In de zorgsector vinden vele werknemers grote waardering en arbeidsvreugde.

Van Tarevci naar Gent en terug: een Bosnische migratiegeschiedenisToen eind juni 1992 de Bosnische oorlog (1992-1995) het moslimdorp Tarevci bereikte, hadden vele inwoners nog nooit van Gent gehoord. Laat staan dat men in Merelbeke, Zottegem of Eeklo ooit tevoren een Bosniër van dichtbij hadden gezien. Nu, meer dan twintig jaar later, is daarin veel veranderd. Overal in Oost-Vlaanderen vind je vandaag sporen terug van Bosnische oorlogsvluchtelingen uit Tarevci. Omgekeerd namen vele Tareviani stukjes Zelzate, Gent of Oosterzele mee terug naar hun moederdorp.

Performing the past: Vlaanderen voert de Eerste Wereldoorlog op!1. InleidingVandaag anno 2014 is het bijna onmogelijk dat u als Vlaming nog niets heeft vernomen van de herdenkingen die de volgende 4 jaar zullen georganiseerd worden in het kader van 100 jaar Eerste Wereldoorlog. Praktisch elke dag hoort of ziet u wel ergens een element van deze herdenking.

Jules Callewaert, een ‘zwarte’ pater? Op 25 november 2014 zal het vijftig jaar geleden zijn dat pater Jules Callewaert overleed. Deze dominicaan en voorvechter van de Vlaamse zaak is een halve eeuw na zijn dood nog steeds geen onomstreden figuur. Voor sommigen is hij het voorbeeld bij uitstek van de geestelijke die scholieren en studenten overtuigde om naar Rusland te trekken en daar tegen de communisten te vechten, voor anderen is hij de edelmoedige flamingant die na de oorlog ten onrechte werd veroordeeld.

Schrijfvaardigheid van masterstudenten aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB).Een exploratief onderzoek naar het effect van Engelstalig onderwijs op de ontwikkeling van Nederlandse taalvaardigheidSinds het Bolognadecreet van 1999, dat de Amerikaanse bachelor-masterstructuur in Europa introduceerde, heeft de verengelsing van het hoger onderwijs een enorme vaart gekregen. “Tussen 2002 en 2008 verdubbelde het aantal Engelstalige opleidingen aan universiteiten en hogescholen met ruim 168%.

Volksverbonden literatuur: literair artefact of tendentieus pamflet? De literatuur die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Vlaanderen tot stand kwam, is door de literatuurgeschiedenis stiefmoederlijk behandeld. Er wordt immers vooral gefocust op de latere literaire implicaties van de Tweede Wereldoorlog, die op inhoudelijk en vooral op vormelijk vlak resulteerden in een zoektocht naar vernieuwing.

Norbert Laude (1888-1974). Leven in teken van de kolonieOp 30 juni 1960 vierde de centraal Afrikaanse staat Congo het einde van zijn koloniale periode. Als lid van verschillende prestigieuze koloniale instellingen was Norbert Laude uitgenodigd op de onafhankelijkheidsceremonie in Kinshasa. Laude was echter met wrange gevoelens naar Congo afgereisd.  Al sinds het begin van de twintigste eeuw had hij zich gedreven ingezet om de kolonie en zijn inwoners naar een ‘Europees niveau’ van beschaving te leiden.

Het verhaal van een populaire drank en haar bijzondere grondstof in de Groote Oorlog“C’est la seule industrie encore en vie sur la territoire belge.” Meer woorden had Jean-François Maes (1873-1957), Commissaris-Generaal van de Regering voor de Burgerlijke Bevoorrading in het Onbezette België, niet nodig om de productie, de handel en de consumptie van bier tijdens de Eerste Wereldoorlog te omschrijven.

Eén miljard mensen. Volgens de meest extreme schattingen zou een zevende van de huidige wereldbevolking tegen 2050 een ‘klimaatvluchteling’ zijn. Het evenwicht van de natuur is verstoord. Dit laat zich voelen door hogere temperaturen, extreme weersomstandigheden, onvoorspelbare seizoenen, een stijgende zeespiegel, droogte, verwoestijning… Het lijstje is eindeloos en zal vele mensen ertoe dwingen hun woningen te verlaten. De schatting van één miljard is, toegegeven, extreem. Bepaalde wetenschappers hebben het over ‘slechts’ 250 miljoen personen.

Op 16 december 2013 gaf Mélanie Bost een redevoering over de invulling van de Vlaamse oorlogsherdenking in Framing Memory. National Perspectives of Remembering World War One. Ze stelde dat de herdenking van de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen doorspekt is met toeristische belangen. De minister van Toerisme, Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering en Vlaamse Rand, Geert Bourgeois, is aangesteld als hoofd van deze vier jaar durende herdenking.