Scriptiebank overzicht

Deze masterproef gaat over de beeldvorming van de humanist Justus Lipsius van 1853 tot 1947. Hij paste binnen de herdenking van grote historische figuren om de natiestaat te legitimeren. Voor Leuven, Overijse en Ath riep hij lokale trots op. Lipsius werd vooral geëerd als groots wetenschapper. Maar in 1909 vond de liberale pers hem helemaal niet erenswaardig en bekritiseerde zijn intolerantie.

Hoe zag het leven van een brancardier aan het IJzerfront tijdens de Eerste Wereldoorlog eruit? Wie waren deze mannen, wat deden ze, wat moesten ze kennen en hoe oefenden zij hun beroep uit? Vragen die in mijn masterthesis uitgebreid aan het licht komen en waarop ik een antwoord trachtte te vinden, gewoon omdat zij het verdienen ook eens in de spotlights te staan.

Tot aan de Eerste Wereldoorlog zongen dichters de lof van het krijgsgebeuren. Waarom kozen de poëten vanaf de Groote Oorlog voor een andere weg? Het werk van Wilfred Owen, en vooral diens literaire ontmoeting met de vijand, geeft ons aanwijzingen.

In deze scriptie werk ik rond soldatenidentiteit in de Duitstalige roman "van het westelijk front geen nieuws" van Remarque. Ik ga na wat het voor de auteur betekent om "soldaat te zijn" en hoe hij kritiek op de oorlog en oorlogsidealen levert.

Deze masterproef ontstond vanuit diepte interviews van 15 personen uit 8 families van kinderen en kleinkinderen van invalide soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. Uit hun herinneringen aan hun (groot)vader komt naar voor dat de oorlog niet enkel destijds leefde, maar vandaag nog steeds voelbaar is in onze maatschappij.

De bespreking van feminisme en pacifisme in de literaire oorlogswerken Non-Combatants and Others (1916) van Rose Macaulay en Testament of Youth (1933) van Vera Brittain.

Een koffer (totaalpakket) voor leerkrachten in het lager onderwijs:
- 9 ingesproken verhalen (met muziek en achtergrondgeluiden) over Sam. Sam is een herdershond die de hele oorlog meemaakt en vertelt aan de leerlingen
- een Samlied
- een handleiding voor de leerkracht met muzische verwerkingen na elk verhaal, achtergrondinformatie, ...
- 10 voorwerpen die gelinkt worden aan het verhaal (een klomp, een helm, een bebloed doek, ...)
- leerlingenboekjes waarin Sam kort zijn verhaal samenvat (met tekeningen). De leerlingen schrijven hier niet. Het is eerder een herdenking aan het verhaal
- een handpop van Sam (kan gebruikt worden tijdens lessen)

Dit eindwerk is gemaakt voor de provincie West-Vlaanderen en wordt nog steeds uitgeleend door leerkrachten. We wonnen met dit eindwerk de Bachelorproef en de Innovation Awards.

Had interesse voor de wereldoorlogen, heden spreekt men van 'de heilige wereldoorlog' die nu gaande is.Had ook de mooie film 'lawrence of arabia' gezien.Aangezien velen slechts schreven over het IJzerfront, besloot ik tot verder onderzoek.Dat ook de sultan abdiceerde toen de keizer van Duitsland aftrad was frappant.en ik dacht ook aan Shakespeare: 'there is more, horatio...'

THEATER, LOUTER ONTSPANNING OF BROODNODIG?Als wij vandaag naar het theater gaan dan is dat omdat we fan zijn van een bepaald stuk of een bepaalde acteur. We gaan naar het theater ter ontspanning, als tijdverdrijf, om eens goed te lachen of om ons intens te doen raken.Maar wat als theater een kwestie wordt van leven en dood? Wat als theater naast ontspanning, ook een noodzaak wordt?Het gat in ons collectief geheugenDe meeste Belgen kennen de geschiedenis en weten hoe België via het Von Schlieffenplan in de oorlog meegesleurd werd.

De Groote Oorlog herbeleefd. De impact van Wereldoorlog I op de tijdsgeest en de weergave ervan in Vlaams theaterWie kent nu niet iemand die de Musical 14-18 van Studio 100 gezien heeft, het boek Oorlog en Terpijn van Stefan Hertmans heeft gelezen of het In Flanders Fields Museum in Ieper heeft bezocht? Met het herdenkingsjaar in 2014 werd volop op de Eerste Wereldoorlog ingezet. En dat niet alleen in het commerciële discours. Ook binnen het theater maakten verschillende gezelschappen een voorstelling waarin rechtstreeks of onrechtstreeks naar de Eerste Wereldoorlog werd verwezen.

Belgische bezetters: de lange schaduw van de Eerste WereldoorlogDe afgelopen twee jaar herdacht het Belgische volk de gruwel van de Eerste Wereldoorlog, nu honderd jaar geleden. Maar wat gebeurde er toen op 11 november 1918 de wapens zwegen? Toen de rook optrok van het slachtveld aan de IJzer en de partijen samen rond de tafel gingen zitten?

UGent scant ondergrond Westhoek op zoek naar munitie en loopgravenDuizend bommen en granatenDe Universiteit Gent bracht met een geavanceerde scanner de ondergrond in kaart van slagvelden tijdens de Eerste Wereldoorlog. Resultaat? Tot wel 420 stukken metaal per hectare, allemaal niet dieper dan 1 meter onder de grond.Het is iets wat elke landbouwer in de Westhoek weleens overkomt: bij het omploegen van de bodem komen granaten uit de Eerste Wereldoorlog aan de oppervlakte te liggen. Niemand kijkt er nog van op, de obussen lijken hun moordend karakter verloren te hebben.

Literatuur en censuur tussen het schieten doorDe Groote Oorlog was een verwarrende periode. Terwijl iedereen ervan overtuigd was dat het conflict slechts enkele weken zou duren, draaide het uit op een uit de kluiten gewassen marathon. Ook de literaire wereld kreeg het hard te verduren. Dat wordt al wel eens vergeten, aangezien de aandacht bij een gewapend conflict steevast naar het vechten gaat.Ondanks dat de focus bij een oorlog op het geweld ligt, gaat het leven voort.

Schrijver zonder hand: Blaise CendrarsWanneer de oorlog uitbreekt in augustus 1914 voelt de Zwitserse schrijver en dichter Blaise Cendrars – een pseudoniem voor Frédéric Sauser – een sterke drang om zich als vrijwilliger aan te melden bij het Légion Etrangère. Deze afdeling van het Franse leger trekt sympathisanten aan van allerlei nationaliteiten; met hen gaat Cendrars ten strijde tegen het Duitse leger. In september 1915 wordt Cendrars getroffen: zijn rechterarm moet tot aan de elleboog worden geamputeerd.

Tumor geasscocieerde Macrofagen: de achillespees van een tumorInleidingWe zijn in staat het oppervlak van pluto te fotograferen, dodelijke infectieziektes uit te roeien met een simpel vaccinspuitje en nog steeds sterven jaarlijks 8.2 miljoen mensen aan kanker. Is kanker de onoverkomelijke prijs die we betalen als multicellulair organisme of is het gewoon tijd voor een andere aanpak?Kanker en het immuunsysteemKankercellen zijn lichaamseigen cellen die de controle over hun celdeling verloren zijn.

Oorlog in een speelgoedkoffer“To prevent things like this from happening. To make people think twice before resorting to violence to resolve issues.” (Historic Royal Palaces, 2014)De Groote Oorlog is geen onbekend begrip in de basisschool. Elk schooljaar komt wel een aspect uit dit thema aan bod. Zeker nu, met de herdenking van honderd jaar Eerste Wereldoorlog, worden heel wat leerlingen in dit thema ondergedompeld. Zeer vaak worden de leerlingen met grote historische feiten, diverse data en belangrijke personen uit deze oorlog geconfronteerd.

De Blauwe soldaten van Haller: strijders, patriotten, volkshelden.We schrijven het jaar 1917. Al drie lange jaren houdt een bloedig conflict de wereld in een nietsontziende wurggreep. De relatieve politieke stabiliteit van de laatste decennia lijkt meer dan ooit een vaag idee uit het verleden. Bondgenootschappen van weleer zijn verbroken en van vrede is er nog lang geen sprake. Het Europese continent is het belangrijkste strijdtoneel van deze ‘Groote oorlog’. Aan het westelijk front heeft het conflict al zeer snel het karakter van een vastgeroeste stellingenoorlog verworven.

Tussen droom en daad:verhalen en gedichten over de beginjaren van het vliegtuigNATS, een bedrijf dat zich bezig houdt met luchtverkeersleiding, heeft een filmpje op youtube staan waarin men laat zien hoeveel vliegtuigen op één dag over Europa vliegen. Het zijn fascinerende beelden. De stippen en lijnen krioelen door elkaar heen als mieren in een nest. We staan er niet bij stil, maar elke dag stijgen duizenden en duizenden vliegtuigen op, met daarin nog eens zo veel meer mensen die elk met een eigen reden wolkenvelden doorkruisen. Ooit was het anders.

 “En, hoe was het op school vandaag?” Het beeld van de Eerste Wereldoorlog in schoolboeken 
Niemand kan nog de straat oplopen zonder ergens de symbolische datum ’14-’18 op te merken. Ook het onderwijs zet de Eerste Wereldoorlog, zeker nu het zijn honderdste verjaardag viert, in om jongeren een grote mate van moraliteit bij te brengen. De herinnering aan de ‘Groote Oorlog’ laat de scholieren bewust nadenken over hun eigen houding ten opzichte van andere in de huidige samenleving.

Wat een oorlogsmuseum met je doet: de Groote Oorlog in bezoekersperspectief Eén keer binnen krijg ik een heleboel indrukken tegelijk: ik merk dat er erg weinig in de ruimte aanwezig is. Ik bedoel: ik kan alles in quasi één oogopslag zien. (…) Het gebouw is heel modern en dat voelt goed aan: er is licht van buiten en er is plaats om te zitten. Wanneer ik me op de bankjes zet, kijk ik aan de ene kant uit op foto’s van soldaten en (…) aan de overkant [op] een gedicht van Erwin Mortier. Ik probeer me erop te concentreren en het te lezen, maar begrijp nog niet goed wat er staat.

Op zoek naar het evenwicht tussen toerisme en herdenkingIn 2014, het startjaar van de 100 jarige herdenking van de Groote Oorlog, lijkt de belangstelling voor deze eerste wereldoorlog niet meer weg te denken. Naar aanleiding van deze 100 jarige herdenking leeft ook het battlefield toerisme meer dan ooit tevoren in de Westhoek. Met als gevolg dat deze battlefield sites uitgroeien tot heuse toeristische trekpleisters. Deze toenemende popularisering en commercialisering verloopt uiteraard niet zonder enige controverse.

Het verhaal van een populaire drank en haar bijzondere grondstof in de Groote Oorlog“C’est la seule industrie encore en vie sur la territoire belge.” Meer woorden had Jean-François Maes (1873-1957), Commissaris-Generaal van de Regering voor de Burgerlijke Bevoorrading in het Onbezette België, niet nodig om de productie, de handel en de consumptie van bier tijdens de Eerste Wereldoorlog te omschrijven.

Op 16 december 2013 gaf Mélanie Bost een redevoering over de invulling van de Vlaamse oorlogsherdenking in Framing Memory. National Perspectives of Remembering World War One. Ze stelde dat de herdenking van de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen doorspekt is met toeristische belangen. De minister van Toerisme, Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering en Vlaamse Rand, Geert Bourgeois, is aangesteld als hoofd van deze vier jaar durende herdenking.

Uit de Nieuwe Gazet de dato 24 maart 1915 over Constantinopel (Byzantion)

De Eerste Wereldoorlog. Een onderwerp waar reeds veel over geschreven is en die hoeveelheid zou, naar aanleiding van de honderdste verjaardag, alleen maar toenemen. Toch wilde ik een ander werk neerzetten, dan de meeste boeken, verslagen en eindwerken die dit onderwerp behandelen. Door enkele werken te raadplegen en selectief te werk te gaan, kwam ik tot het dagelijks leven. Wat hield de kleine man, vrouwen en kinderen bezig in de periode 1914 -1918?

 EEN DOEKJE VOL… CONFLICT, WOI EN VREDE IN DE KLASDit jaar is er heel wat te doen rond de herdenking van WOI. Het is dan ook honderd jaar geleden dat deze gruwel plaatsvond. Het is belangrijk dat er reeds op jonge leeftijd aandacht wordt besteed aan deze gebeurtenis, want deze mag nooit vergeten worden. De kleuterklas mag hierbij niet over het hoofd gezien worden.WOI is een gebeurtenis die heel wat losmaakt bij mensen, zowel jong als oud.

Tussen Congreskolom en IJzertoren: conflicterende herdenkingen van de Groote OorlogDe Eerste Wereldoorlog was een conflict dat op nooit eerder geziene schaal de gehele burgerbevolking bij een oorlog betrok. Na afloop begon de zoektocht naar een manier om om te gaan met het extreme verlies dat alle betrokkenen tekende. Of het nu ging om winnaars of verliezers, iedereen had in deze oorlog dierbaren verloren. Daarom zocht men een gepaste wijze om deze ‘Groote Oorlog’ en haar slachtoffers te gedenken.

 Opa is mijn held!Wij zijn Sybe Vandemeulebroucke, Jolien Sinnaeve en Thalissa Casier en wij ronden in juni onze opleiding ‘Bachelor Kleuteronderwijs’ af aan de Hogeschool Vives campus Tielt.Als laatstejaarsstudenten dienden wij een bachelorproef uit te werken. Wij kozen voor ‘Kunst als hefboom voor herinneringseducatie’, waarbij de Eerste Wereldoorlog centraal staat.

 DE EERSTE WERELDOORLOG IN DE LAGERE SCHOOL De Groote Oorlog door de ogen van de familia Van Campenhout Het begrip de Eerste Wereldoorlog is geen onbekend gegeven in de klassen van de lagere school. Elk jaar opnieuw komt er daarover wel iets aan bod. Zeker dit jaar, 2014, honderd jaar na de Groote Oorlog zal het rijkelijk aanwezig zijn in onze scholen.Grote blokken geschiedenis zullen door de hoofden van de leerlingen worden opgeslorpt. Heel wat data  en bekende personen zullen opgenomen en  onthouden moeten worden.

‘De kleine oorlog om de Groote Oorlog’. Het politieke beleid in België omtrent de honderdjarige herdenking van Wereldoorlog I (2014-2018).Annelien NoppeIn de periode 2014-2018 zal in veel landen het honderdjarig bestaan van de Eerste Wereldoorlog herdacht worden. Anno 2013 draaien in België de voorbereidingen hiervoor op volle toeren. Wanneer we de geschiedenis erop nagaan, dan wordt deze herdenkingsperiode omwille van zijn diversiteit en grootschaligheid uniek in de Belgische geschiedenis.