Scriptiebank overzicht

Deze thesis onderzoekt de conceptualisering van de indiaan als kannibaal in prenten uit de periode 1505/1506 tot 1666. Het onderwerp is de manier waarop de indiaan steeds weer volgens West-Europese preconcepties als de 'barbaarse' en 'primitieve' Ander, de slager-kannibaal, wordt 'uitgevonden'. Het is de bedoeling een aantal paradigmashifts te onderkennen in de wijze waarop de West-Europeaan de antropofage indiaan voortdurend aan zijn eigen wereldbeeld aanpast.

Deze scriptie geeft een algemeen overzicht over middeleeuwse dodenrollen, waarna de dodenrol van Elisabeth 'sConincs (1458-1459), abdis van de Benedictijner abdij te Vorst (Brussel), nader wordt bekeken wat betreft de fysieke kenmerken en commemoratieve functies. Een data-set bestaande uit 54 tituli uit de middeleeuwse provincie Vlaanderen staat toe om de gebedsuitwisseling tussen verschillende religieuze huizen in de late middeleeuwen te bestuderen. Dodenrollen worden meestal bestudeerd door historici maar verdienen de aandacht van andere disciplines.

Dirty AntwerpA transition to a more qualitative way of life is made possible by technological solutions and behavioural changes, but an effective change is possible only if they are led by a transformation of the physical characteristics of the city through urban design (Frey, 1999).Zoals Hildebrand Frey schrijft in ‘Designing the city: towards a more sustainable form’ (1999) kan de overgang naar een meer kwalitatieve manier van leven mogelijk gemaakt worden door technologie, verandering van gedrag, maar voornamelijk door het ontwerpen van onze stedelijke omgeving.

Gedachten in Kaart Gebracht: Hoe Geschiedenis en Aardrijkskunde een Symbiotisch leven leidenKaarten maken deel uit van ons materieel erfgoed. Ze zijn zowel wetenschappelijk, artistiek en cultureel-specifiek. Naast enkel geografische informatie, verlenen ze ook vitale aanwijzingen over hoe culturen de wereld en hun positie daarin zien. De studie van middeleeuwse cartografie dompelt ons onder in de toenmalige kosmologie; in het levensbeschouwelijk idee omtrent de herkomst van alles en omtrent het doel en de reden ervan, zoals de Nederlandse Van Dale kosmologie definieert.

h1 { margin-bottom: 0.21cm; line-height: 100%; }h1.western { font-family: "Times New Roman",serif; font-size: 14pt; }h1.cjk { font-family: "WenQuanYi Zen Hei"; font-size: 18pt; font-weight: normal; }h1.ctl { font-family: "Lohit Devanagari"; font-size: 18pt; }p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 120%; }p.cjk { font-size: 10pt; font-weight: normal; }a:link { }
Middeleeuwse teksten: wat kun je ermee? Het einde van de veertiende eeuw luikt. Bij het licht van een flikkerende kaars is een ervaren schrijver naarstig aan het werk. Zijn doel?

Baanrotsen in Brabant. Title, power and nobility in the duchy of Brabant in the long fourteenth century ‘Baanrotsen in Brabant. Title, power and nobility in the duchy of Brabant in the long fourteenth century’ vormt het eerste systematische onderzoek naar het concept en de identificatie van de baanrotsen van het hertogdom Brabant.

Beowulf en J.R.R. Tolkien: Engels met Liefde Gelezen en Geschreven.Wat zou iemand er in ’s hemelsnaam toe kunnen bewegen een nieuwe Engelse vertaling -slechts één van vele- van het Oud-Engelse Beowulf te lezen, laat staan een scriptie over zulk een vertaling? De taal van Beowulf, het Engels zoals het er uitzag in de vroege middeleeuwen, is al lang niet meer verstaanbaar, zelfs niet voor het merendeel van de Engelsen zelf.

Praktische praatjes als middeleeuwse mnemotechniekMiddelnederlandse groepsdialogen met een vooraf aangekondigd aantal gespreksdeelnemersSpeciaal voor je leerlingen som je de zes belangrijkste kenmerken van gotische architectuur op in je PowerPoint-presentatie. Tijdens een overhoring over dit thema kan 86 procent van je leerlingen de vraag volledig beantwoorden. Op je examen aardrijkskunde moet je de lidstaten van de Europese Unie opsommen. Je weet dat het er 28 zijn, want je hebt ze geteld. Maar hoe heet dat 28ste  land nu? Plots schiet het je te binnen: Roemenië!

Met kop en schouders; over een bijzondere middeleeuwse begraafwijzeAl vanaf het begin van de mensheid hebben nabestaanden hun overleden dierbaren een laatste rustplaats gegeven. De vorm van die graven verschilt uiteraard in de loop van de geschiedenis. Vaak bestaan meerdere graftypes een tijdlang naast elkaar. De studie van begraafgewoonten kan ons iets leren over hoe mensen in een bepaalde periode tegen het leven en de dood aankeken. In Vlaanderen blijkt een specifiek graftype gedurende enkele eeuwen bestaan te hebben. Het gaat hier over het zogenaamde hoofdnisgraf uit de volle middeleeuwen.

Administratieve organisatie en archiefbewustzijn in de abdij en het hospitaal van de Bijloke te Gent in de late middeleeuwen (einde dertiende - veertiende eeuw). Een studie van het archivalisch geheugen aan de hand van cartularia en originele oorkonden. Er werd reeds lang aangetoond dat er in de middeleeuwen archieven bestonden met een bepaalde klassering, i.e. een hergroepering van documenten op basis van de inhoud, typologie of materiële kenmerken van documenten.

Bij het horen van de term Renaissance wordt vaak gedacht aan waardige Italiaanse meesters, als Rafael en Michelangelo, die zich mateloos laten inspireren door de teruggevonden tradities van de Klassieke Oudheid. Maar ook in onze regio’s deed de Antieke traditie haar intrede en was haar invloed voelbaar tot ver buiten de grenzen van de beeldende kunst en architectuur.

Waarom de dood ons leven zou moeten reddenIn de hedendaagse literatuur is het een gemeenplaats geworden om te beweren dat soevereiniteit niet meer van deze tijd is. Vroeger konden vorsten en staten beslissen over leven en dood van hun onderdanen. Vandaag dient de overheid daarentegen de bevolking te beschermen en haar productiviteit te vergroten. Bovendien beschikken mensen over allerlei mechanismen, bijvoorbeeld mensenrechten, om zich te beschermen tegen de staatsmacht. De Franse filosoof Michel Foucault sprak daarom over de evolutie van soevereine macht naar biomacht.

België en Nederland: van eenheid tot vervreemding?Zaterdag 5 juli 2014. België verliest op het WK in de kwartfinale van Argentinië. Verslagenheid in het ganse land. Dubbele gevoelens ook op het festivalterrein van Werchter. “Zolang de Hollanders maar niet winnen” hoor ik verscheidene Belgen zeggen. Ik moet toegeven dat ik één van hen was. België en Nederland hebben reeds lange tijd een haat-liefdeverhouding onder diens inwoners.

“Den boer op”: Mayaboeren in prehistorisch BelizeIn 1925 schreef filosoof Bertrand Russell: “Het klopt dat de middeleeuwen wreed, ridderlijk en vroom waren. Maar als we een tijdsperiode écht willen begrijpen mogen we ze niet ten goede of ten kwade contrasteren met onze eigen periode, maar moeten we ze proberen te begrijpen zoals ze was voor de mensen die erin leefden.

Strafrecht in de kasselrij Ieper in de 18e eeuw Op 22 april 1759 wurgt landloper François Cneudde op brutale wijze de eenenvijftigjarige vrouw Joanna Ovijn met haar eigen halsdoek, vervolgens kleedt hij haar volledig uit en steekt hij al haar kleren en bezittingen in zijn plunjezak. ‘In sijne ommenschelieke vreetheijt’ steekt hij haar lijk meerdere keren door met een mesje, snijdt daarna haar buik open en haalt haar darmen en ingewanden uit.

To be deaf or to be Deaf, that’s the questionDoof zijn is bij de meeste mensen gekend als het medisch fenomeen waarbij iemand niet kan horen. Over doof zijn bestaan echter verschillende visies. Waar de ene persoon dit ziet als een handicap, ziet de ander dit juist als een grote rijkdom en een eigen cultuur. Grosso modo kan men drie visies onderscheiden.De eerste visie is de doofheidsvisie. Bij deze medische visie is doof zijn een handicap en tracht men deze handicap weg te werken. De sociale visie is de tweede beschreven visie.

L’ IMAGE SCRIPTIBLE                                                      Een onderzoek naar verbeelding en zelfstandigheid van de kijker in de relatie                                                       tussen woord en beeld                                                      Carla Swerts – Master Illustratieve vormgeving                                                      2012 – 2013Dit masterproject beoogt een oplossing te vinden voor de negatieve impact die illustraties bij tekst kunnen hebben op de verbeelding van de lezer.

Op de vlucht in de zestiende eeuw: vallen, opstaan en weer doorgaanHet waren barre tijden in de zestiende eeuw. België en Nederland vormden nog samen een eenheid, de Nederlanden genoemd, maar de regio stond op het punt om verscheurd te worden door de opstand tegen de Spaanse overheerser Filips II (1527-1598). Deze rebellie was al in de jaren 1560 tot een gewelddadige uitbarsting gekomen. Filips hief hoge belastingen en maakte korte metten met het protestantisme dat steeds nadrukkelijker de kop op stak in de zuidelijke gebieden.

Adel en ridderschap in de dertiende en veertiende eeuw: een analyse op basis van volkstalige historiografie uit de Zuidelijke NederlandenHet doel van deze thesis was om te bestuderen hoe adel en ridderschap werden voorgesteld in drie volkstalige kronieken en welk beeld de chroniqueurs hiervan schetsten. De kronieken die hiervoor gebruikt werden, zijn de Chronique artésienne, die door een onbekende auteur geschreven is aan het begin van de veertiende eeuw. De tweede kroniek is de rijmkroniek van Jan van Heelu over de slag bij Woeringen en is op het einde van de dertiende eeuw ontstaan.

Deze masterproef had als doel de verschillende opvattingen over de dood te bespreken, zowel de dood als een cultureel gegeven als individuele visies kwamen aan bod. De aandacht ging voornamelijk naar filosofen die volgens hun eigen mens-en wereldbeeld een houding tegenover de dood aannamen waarbij zij hem volledig leken te accepteren; opvattingen over de dood van vrienden en geliefden werden doelbewust niet opgenomen; het leek mij evident dat de dood van naasten altijd een pijnlijke ervaring is.

De collectieopstelling van de Middeleeuwen in het Rijksmuseum In 1885 betrok het Rijksmuseum zijn nieuwe museumgebouw aan de Stadhouderskade. Enkele decennia later vonden de eerste voorzichtige aanpassingen plaats aan het destijds relatief nieuwe gebouw. Dit bleek de start te zijn van een continue stroom van herinrichtingen, renovaties en (ver)bouwwerkzaamheden die tot in het heden voortduurde. De visie van architect Cuypers bleek keer op keer moeilijk te hanteren voor latere gebruikers.

 De dood in de middeleeuwenDe dood verbindt alle mensen, zowel over de landsgrenzen als over de grenzen van de tijd heen. In elke samenleving zoeken de nabestaanden manieren om te gaan met het verlies van hun dierbaren. Tegelijk probeert ieder van ons zich te verzoenen met de eindigheid van ons bestaan. De dood is dus van alle tijden. Maar van alle tijden is de dood nog het meest van de middeleeuwen. Jacques Chiffoleau, een bekend mediëvist, spreekt van een ware obsessie met de dood in de middeleeuwen.

 Marianne is een hoer! Roddelen in historisch perspectiefBekent u het maar. U heeft onlangs nog eens geroddeld. Dat is nochtans niet van uw gewoonte. Normaal gezien bent u principieel tegen al dat geroddel. Maar deze ene keer heeft u zich eens laten gaan. Nu voelt u zich wat schuldig. Waarom eigenlijk?Zondige tongenRoddelen, informatie uitwisselen over het afwijkende gedrag van afwezigen, vindt al sinds mensenheugenis plaats. Het had echter lang niet de negatieve bijklank die het vandaag heeft. Die kreeg de praktijk pas in de late middeleeuwen.

Big Brother voor de mysterieuze nachtzwaluwDe nachtzwaluw behoort tot de meest geheimzinnige en meest bedreigde diersoorten in Vlaanderen. Een beschermingsplan maken voor een vogelsoort die bovendien nauwelijks waarneembaar is, ligt dus niet voor de hand. Gelukkig schiet de technologie ons ter hulp.Een mysterieuze vogelsoortDe nachtzwaluw is een nachtactieve vogelsoort die we hoofdzakelijk terugvinden in de  (voormalige-) heidegebieden van de Kempen. Hier voedt zij zich voornamelijk met nachtvlinders.

Pieter Van Loo, Universiteit Antwerpen.
 
Antisemitisme in de Franstalige pers ?
Le Peuple, La Libre Belgique en Le Soir in 1938-1940.
 
 
Abstract
In deze paper werden drie Belgische Franstalige kranten (Le Peuple, La Libre Belgique en Le Soir) getoetst op hun houding ten opzichte van de Joodse kwestie eind jaren dertig (1938-1940). Via dit personderzoek werd er ook een beeld geschetst van de publieke opinie tegenover Joden in Brussel en Wallonië net voor de Tweede Wereldoorlog.

 Van kleine saters tot troetels van de keizers Als we vandaag denken aan dwergen, denkt de ene automatisch aan Sneeuwwitje, een andere aan de Lord of the Rings-films, en zo kan iedereen wel een voorbeeld uit de moderne media halen. Maar kennen we dwergen als bekende zakenmannen, als succesvolle politici of professoren? Waarschijnlijk niet. Dit betekent niet dat ze er niet zijn, maar vertelt des te meer over de rol waarin we dwergen in onze maatschappij stereotiep zien verschijnen. En dit was in de oudheid niet anders.

 Hoe ver reikt de archeologie? Het mysterie van de Antwerpse ‘zwarte laag’Enkele maanden geleden ontstond er in de media heel wat ophef over de archeologie in Vlaanderen – haar kostenplaatje, maar ook haar nut, draagvlak en publiekswerking lagen zwaar onder vuur. Het doel van mijn thesis was niet om dit probleem rechtstreeks aan te pakken, maar ze kan er wel toe bijdragen om dit negatieve beeld te weerleggen. De archeologie is immers een erg actuele wetenschap die zich voortdurend ontwikkelt.

 
Isis Sturtewagen
 
Goed gemutst!?
 
Nog niet zo heel lang geleden (ik spreek over de tijd toen mijn overgrootmoeder en grootmoeder nog jong waren) was het voor de westerse vrouw de gewoonste zaak van de wereld om dagelijks hoofddoeken of andere hoofdbedekking te dragen, zeker wanneer zij zich buitenshuis begaf.

Het Huis van Seksen-Coburg
In het najaar van 1999 maakte het grote publiek kennis met de Delphine Boël. Ze verwierf enige faam met het boetseren van beeldjes uit papier maché, maar deed liters inkt vloeien omdat haar vader de huidige Belgische koning Albert II was. De Vlaamse pers vulde ontelbare katernen met de kleinste details over de affaire. Het Laatste Nieuws schreef: “Burgers willen over de paleismuren meekijken.

Dromen en visioenen in het Mirakelboek van Halle.  Hoewel de meesten onder ons wel enige notie hebben van wat een ‘visioen’ is, wordt zulk een boven‘natuurlijke’ ervaring meestal verklaard als primitief bijgeloof, katholiek gezwets of een gevolg van het gebruik van een hallucinogenische drug. Het is voor ons, 21ste-eeuwers, erg moeilijk een tijdvak en een samenleving voor te stellen waarin het visioen een erg aanvaard kanaal was waarlangs een ‘God’ zich aan de gewone gelovigen openbaarde. In de middeleeuwen was dit duidelijk wel het geval.