Scriptiebank overzicht

De Vlaamse Scriptiebank is een vrij toegankelijke online databank. Deze bevat alle artikels en full text scripties van deelnemende bachelors en masters aan de

Geldt een pandemie als overmacht in het verbintenissenrecht

Universiteit Antwerpen
2022
Caro
Stuer
1. Het uitgangspunt is dat een overeenkomst die geldig wordt aangegaan, de partijen tot wet strekt. Een pandemie kan daar een voorbeeld van zijn een omstandigheid die het moeilijk of onmogelijk maakt een verbintenis na te komen. Overmacht zou ervoor kunnen zorgen dat een schuldenaar wordt bevrijd van zijn contractuele verbintenis.
2. Om na te gaan of er in de context van de coronacrisis sprake is van overmacht, dient in de eerste plaats te worden nagegaan of er sprake is van een toestand waarbij de schuldenaar kampt met een financieel onvermogen. In de meeste gevallen is dit in het kader van een handelshuurovereenkomst.
Luidt het antwoord positief, dan kan men er kort over zijn. De kans is groot dat de rechter de rechtsgrond overmacht niet zal aanvaarden. De meerderheid en de meest recente rechtspraak verwijst naar het cassatiearrest van 28 juni 2018. Het Hof van Cassatie aanvaardt namelijk niet dat financieel onvermogen een kwalificatie tot overmacht rechtvaardigt. Het Franse Hof van Cassatie aanvaardt dit evenmin.
Luidt het antwoord daarentegen negatief en is er geen sprake van een financieel onvermogen in hoofde van de schuldenaar, dan dient te worden nagegaan of aan de toepassingsvoorwaarden van overmacht is voldaan.
3. Er moet bij elke met corona verband houdende situatie geval per geval, sector per
sector, contract per contract worden nagegaan of er sprake is van overmacht.
Een schuldenaar moet zich ingevolge de coronacrisis in de onmogelijkheid bevinden de verbintenis na te komen en de contractuele fout dient ontoerekenbaar te zijn. Er is nog discussie over de vraag of het nu gaat om een absolute of een relatieve onmogelijkheid. De contractuele wanprestatie dient onvoorzienbaar en onvermijdbaar te zijn.
Indien aan de toepassingsvoorwaarden van overmacht niet voldaan is, dan is er geen sprake van overmacht. Er kan dan worden onderzocht of er beroep kan worden gedaan op de alternatieven van overmacht: de wijziging van de overeenkomst, de ontbinding, contractuele clausules of de uitvoering te goeder trouw.

4. Het eerste alternatief voor overmacht is de wijziging van de overeenkomst.
Een contract kan alleen gewijzigd of opgezegd worden mits wederzijdse toestemming van de partijen of op grond van de wet. Dit standpunt wordt gevolgd in het Franse recht en in het nieuwe Burgerlijk Wetboek.
5. Het tweede alternatief is de ontbinding van de overeenkomst. Wanneer de gedwongen uitvoering niet mogelijk is, kan er een keuze gemaakt worden tussen: de gerechtelijke ontbinding, de ontbinding op kennisgeving of het uitdrukkelijk ontbindend beding.
De ontbinding op kennisgeving werd recentelijk erkend door cassatierechtspraak en zal in het nieuwe Burgerlijke Wetboek een wettelijke grondslag krijgen. De ontbinding op kennisgeving is wellicht geïnspireerd op het Franse recht. Er dient bij een ontbinding op kennisgeving sprake te zijn van een wederkerig contract, een voldoende gekwalificeerde schending, een ingebrekestelling en een kennisgeving van de beslissing van de schuldeiser aan de andere contractspartij. Het klassieke voorbeeld van een wanprestatie is de niet-betaling van de huurgelden. Wanneer overmacht kan worden vastgesteld, zal er niet aanvaard worden dat er sprake is van een wanprestatie die de ontbinding rechtvaardigt.
6. Het derde alternatief voor overmacht zijn de contractuele clausules. Deze clausules zijn mogelijk nu het verbintenissenrecht van aanvullend recht is. Enerzijds zijn er de overmachtsclausules en anderzijds de imprevisieclausules. In zo een clausule kunnen contractspartijen bedingen welke omstandigheden in aanmerking komen als overmacht of imprevisie en wat de gevolgen zijn van deze kwalificatie op hun contract. Partijen kunnen dus zelf overeenkomen in welke mate een pandemie een impact zal hebben op hun overeenkomst.
In Frankrijk zijn contractuele clausules eveneens mogelijk.
7. Het vierde en laatste alternatief dat in deze thesis wordt voorgesteld voor overmacht, is de uitvoering te goeder trouw.
Er kunnen op grond van de aanvullende werking van de goede trouw bijkomende verbintenissen worden opgelegd aan partijen. Zo dienen de contractspartijen er zich van te onthouden de nakoming van de verbintenis door de wederpartij te bemoeilijken in de context van een pandemie. Er kan ook de verplichting worden afgeleid om bijkomende contractuele regelingen te treffen met het oog op de goede afloop van de basisovereenkomst. Ook het Franse recht en het nieuw Burgerlijk Wetboek geven deze betekenis aan de aanvullende werking van de goede trouw. Een contractspartij die zich in een situatie van overmacht bevindt, kan worden verhinderd zijn verplichtingen te goeder trouw na te komen. Vaak is een onderhandelde oplossing wel opportuun. Zo kan een betalingsuitstel, afbetalingsregeling of een prijsvermindering worden voorgesteld.
Het is bij de matigende werking en bij rechtsmisbruik aan een contractpartij verboden de haar uit de overeenkomt voortvloeiende rechten uit te oefenen op een manier die in strijd is met wat van een redelijke contractpartij mag worden verwacht. Wie in het kader van de coronacrisis de nakoming zou blijven eisen van een ingrijpend gewijzigde overeenkomst, kan zich schuldig maken aan rechtsmisbruik. De schuldenaar dienst daarnaast loyaal redelijke maatregelen te nemen die de schade van de niet-nakoming kunnen matigen of beperken. Deze redenering is in het Franse recht en het nieuw Burgerlijk Wetboek terug te vinden. Het ontbreken van een onderhandelde oplossing, zoals een betalingsuitstel, een afbetalingsregeling of een prijsvermindering, kan leiden tot rechtsmisbruik. De matigende werking staat de toepassing van de risicotheorie in geval van overmacht echter niet in de weg.
8. Imprevisie kan niet als alternatief worden gebruikt voor overmacht in het Belgische recht. Bij imprevisie is er, in tegenstelling tot bij overmacht, sprake van omstandigheden die de uitvoering van de overeenkomst bijzonder moeilijk of aanzienlijk zwaarder maken voor (één van) de partijen. De coronacrisis kan daar een voorbeeld van zijn. De imprevisieleer beoogt een heronderhandeling van de overeenkomst tussen de partijen. Noch het Burgerlijk Wetboek, noch het Hof van Cassatie en noch andere (corona)rechtspraak aanvaarden de imprevisieleer.
De bindende kracht van een overeenkomst blijft het uitgangspunt. Het Franse recht en het nieuwe Burgerlijk Wetboek aanvaarden de imprevisieleer wel.
Partijen kunnen wel steeds een contractuele imprevisieclausule opnemen. De imprevisieleer kan ook min of meer het recht binnensluipen via enerzijds de matigende werking van de goede trouw en de leer van het verbod op rechtsmisbruik en anderzijds door een soepele invulling van het overmachtsbegrip.
We hebben de imprevisieleer niet kunnen gebruiken tijdens de coronapandemie.
Mocht het nieuw Burgerlijk Wetboek al van kracht zijn geweest, had dit een grote invloed gehad op verschillende contracten en zou de rechtspraak vandaag anders luiden.
De aanvaarding van de imprevisieleer tijdens de coronacrisis had er wellicht toe geleid dat overmacht minder snel werd aanvaard.
Meer lezen

Erkenning (in België) van verstotingen in islamitische landen: een hedendaagse evaluatie

Vrije Universiteit Brussel
2020
Tom
Lenaerts
Gendergelijkheid en non-discriminatie. Aan beide begrippen wordt steeds meer belang gehecht. Zelfs het hagelnieuw Belgische regeerakkoord heeft er de mond van vol.

Ook wanneer twee getrouwde partners uit elkaar willen gaan, wordt verwacht dat zij elk evenveel recht hebben om hun relatie te beëindigen. Wat indien dit in andere landen niet het geval is, en de macht om het huwelijk te beëindigen enkel aan de man toekomt? Hoe moet België met dergelijke situaties omgaan wanneer een buitenlands koppel besluit om naar België te komen?
Meer lezen

Humus- en fulvozuren in teelt van wintertarwe

VIVES Hogeschool
2020
Jordi
Dendauw
In Vlaanderen moeten de landbouwers voldoen aan de normen en plichten die men opgelegd heeft via de overheid, in het MAP 6. Landbouwers mogen minder en minder bemesten, gronden raken uitgeput en opbrengsten dalen. Daarbij komt de verplichte inzaai van vanggewassen, wat voor- en nadelen heeft. In 2019 heeft men een uitzonderlijke toelating gegeven om wintertarwe uit te zaaien als vanggewas. Dit omdat wintertarwe normaal gezien groen de winter en heeft dan al N onttrokken uit de bodem, wat op zijn beurt zorgt voor een lager N residu.

Door de verminderende bemestingsnormen is men op zoek naar manieren, oplossingen, methodes om de N uit dierlijke en anorganische mest efficiënter te benutten. Jorion- Philipseeds kwam in 2018 uit met B-up coating, dit is een coating bestaande uit humus- en fulvozuren. Dit testte men in mais uit, met positief resultaat. In deze bachelorproef wordt er B-up coating getest met wintertarwe. Door de humus- en fulvozuren tracht men een snellere kieming te verkrijgen, zo kan het tarweplantje sneller beginnen groeien. De zuren zorgen voor een betere vrijstelling van mineralen, N en P. Hierdoor wordt er een betere en efficiëntere benutting verkregen van N en P wat zeer belangrijk is voor kiem- en jeugdgroei. Men wil de plant zo snel mogelijk boven de grond krijgen, dan is deze minder vatbaar voor schimmels en ziektes in de bodem. De humus- en fulvozuren zorgen voor een ontbinding van mineralen en P van het humuscomplex, hierdoor is er een veel sterkere wortelontwikkeling en langere wortels. In periodes wanneer de plant stress heeft, zoals de extreme droogtes de laatste jaren, is de plant beter voorzien van vocht en dus weerbaarder. Men heeft dus een gezondere plant voor ogen door de hogere opname van nutriënten en voldoende vocht door de betere wortelzetting.
Meer lezen

Het nut van en mogelijke alternatieven voor de Europese vennootschap (SE) in het kader van grensoverschrijdende samenwerking

Hogeschool Gent
2018
Emmy
Tonoli
Op 4 mei 2018 is de Europese vennootschap North Sea Port opgericht door Havenbedrijf Gent en Zeeland Seaports. Meer en meer wordt er grensoverschrijdend samengewerkt tussen vennootschappen uit verschillende EU-lidstaten. Hierbij stelt men onmiddellijk de vraag in welke rechtsvorm dit het best gebeurt. Waarom kozen de havenbedrijven van North Sea Port voor de unieke rechtsvorm, de Europese vennootschap?
Meer lezen

Design, manufacturing and experimental testing of a mechanical exit port mechanism for a solar reactor

KU Leuven
2018
Joppe
Rutten
  • Jens
    Verschoren
De scriptie behandelt het volledig ontwerpen, fabriceren en experimenteel testen van een uitlaatpoortmechanisme voor een zonne-reactor. Deze reactor staat in voor het zonne-thermisch kraken van methaan om zo waterstof te produceren als alternatieve en propere energiebron.
Meer lezen

Radiographic analysis of alveolar sockets for human dental identification

KU Leuven
2017
Lotte
Buzon
Tanden spelen een sleutelrol bij de identificatie van lichamen. Ze kunnen echter door het fenomeen postmortem tandverlies verloren gaan en zo het identificatieproces bemoeilijken. Er blijft echter een holte achter in het bot, waar de wortel heeft gezeten. Is er voldoende variatie in vorm van deze holtes om bij te dragen tot een positieve identificatie?
Meer lezen

Development of CNT growth recipes on Ni/TiN blankets

UC Leuven-Limburg
2014
Waldo
Vandermeiren
Koolstof nanobuizen, het zwarte koperKleine schaal, grote uitdagingenWelkom in de wereld van de nanotechnologie. Een wereld zo verschillend van de onze dat het haast fictie lijkt. Toch ontsnapt ook zij niet aan actuele thema’s als de mobiliteitsproblematiek. Net zoals snelwegen die steden verbinden, het verkeer niet meer aankunnen, krijgen steeds kleiner wordende koperen interconnects die transistors in microchips verbinden, het moeilijk de elektronenstroom te verwerken. Maar de oplossing is misschien wel dichterbij dan gedacht door het gebruik van koolstof nanobuizen i.p.v.
Meer lezen

THE EFFECT OF THIEL EMBALMING OR DEHYDRATION ON BIOMECHANICAL PROPERTIES OF TENDONS, AS COMPARED TO FRESH FROZEN TENDONS.

Universiteit Gent
2014
Bram
De Lepeleere
  • Gert-Jan
    Opsomer
  • Jan
    Victor
  • Catherine
    Van Der Straeten
“Levensecht tot in de eeuwigheid?”Je opent de deur van de dissectiezaal voor een zoveelste anatomieles. Al van ver buiten het lokaal was de penetrante geur aanwezig, maar nu word je helemaal bedwelmd door een walm van formol.  Verder schrijdend doorheen de sectiezaal word je geconfronteerd met de bruingrauwe gebalsemde lijken waarvan enkel de vorm nog de menselijke oorsprong verraadt. Een dergelijke introductie lijkt eerder thuis te horen in een goedkope horrorfilm, toch is het voor studenten en anderen die in de dissectiezaal komen dagdagelijkse werkelijkheid.
Meer lezen

Postcontractuele bedingen

KU Leuven
2013
Thijs
Vancoppernolle
Postcontractuele bedingen: is er leven na de dood?Bekend in de praktijk maar zeer onbemind in de rechtsleer, dat is het lot van het postcontractuele beding. Zeer ten onrechte nochtans, want dit soort bedingen roept een pak onbeantwoorde vragen op. Ons onderzoek naar de definitie van het postcontractuele beding en naar het lot van het postcontractuele beding na ontbinding van de overeenkomst probeert aan dit hiaat te verhelpen.“Postcontractu-watte?!”Stel, beste lezer, u droomt ervan om een eigen autozaak te hebben.
Meer lezen

The Quest for International Criminal Liability with regard to Corporations

Universiteit Gent
2012
Lynn
Verrydt
Winnaar Scriptieprijs
 Immuniteit voor misdaden tegen de mensheid.Ken je het onaangename gevoel wanneer je “made in Pakistan” op het label van je favoriete T-shirt ziet staan? Of heb je je al eens afgevraagd waarom je voor datzelfde T-shirt slechts 3,99 euro betaalde? Het is alom bekend dat de bedrijven achter onze favoriete merken vaak weten te balanceren op de rand van mensenrechtenschendingen.
Meer lezen

Een eigen nationaliteit. Echtscheiding als weg naar een onafhankelijke nationaliteit voor vrouwen in de Belgische wetgeving. (1919-1922)

Universiteit Gent
2011
Hannah
van Nimwegen
Een Eigen Nationaliteit.Echtscheiding als weg naar een onafhankelijke nationaliteit voor vrouwen in de Belgische wetgeving. (1919-1922)Het onderzoek situeert zich in de periode 1919-1922. De aandacht spitst zich toe op Belgische vrouwen, die gehuwd waren met een Duitse man, volgens de toenmalige vooroorlogse huwelijkswetgeving hun eigen nationaliteit verloren en automatisch deze van hun Duitse echtgenoot overnamen.
Meer lezen

Antizionisme

Erasmushogeschool Brussel
2010
Benoit
De Freine
 
Jood, ultraorthodox en … antizionist
Joden staan wereldwijd bekend als een samenhangend volk met een onvoorwaardelijke liefde voor Israël, toch bestaan er verschillende strekkingen binnen hun geloof die het niet altijd met mekaar eens zijn. Zo is er Neturei Karta, een extreem religieuze tak die tegen de staat Israël is en ijvert voor een Palestijnse overname. Iets wat hen zeker niet in dank wordt afgenomen door hun geloofsgenoten.
In Antwerpen ontmoet ik de gerespecteerde rabbijn Ahron Cohen uit het Engelse Manchester.
Meer lezen

Diachronisch onderzoek naar de bewaringstoestand van begraven menselijke resten in de bodem van het Vlaamse Gewest

Vrije Universiteit Brussel
2007
Eline
Schotsmans

In welke grond wil u begraven worden?
 
Ongetwijfeld hebt u zich al eens afgevraagd wat er na de dood met uw lichaam onder de grond gebeurt. Iedereen kent wel het beeld van krioelende maden die zich te goed doen aan ons vlees. Maar wist u ook dat de ontbinding van uw lichaam in hoge mate beïnvloed wordt door de bodem waarin u begraven ligt?
 
De Duitse overheid stelde al enkele jaren geleden de vraag naar de relatie tussen de bodem van een kerkhof en het vergaan van begraven lichamen. Op bepaalde begraafplaatsen bleken sommige lichamen haast niet te vergaan.
Meer lezen

Lokale conflicten met globale gevolgen of vice versa: de mens in de Chinese mangrove, een case study.

KU Leuven
2005
Liesbeth
Hiele
 
China is een hot topic, maar al te vaak wordt China belicht vanuit een eenzijdig westers standpunt. In deze thesis komt China niet enkel naar voor als economisch wonder of als een land met een rampzalig (milieu)beleid, maar aan de hand van een case study worden enkele pijnpunten en positieve aspecten van het Chinese nationale en internationale beleid geaccentueerd.
Het Shankou Mangrove Nature Reserve (Shankou hongshulin ziran baohuqu 山口红树林自然保护区) in Guangxi werd opgericht in 1990.
Meer lezen

Georiënteerde groei van koolstof nanobuizen door katakytisch geïnduceerde ontbinding van acetyleen en methaan

KU Leuven
2004
Alexander
Malesevic
Nieuwe elementaire bouwstenen voor innovatieve toepassingen
 
Dankzij hun uitzonderlijke eigenschappen zijn koolstof nanobuizen de elementaire bouwstenen in tal van innovatieve toepassingen. Hun uitgebreid potentieel sloeg de wetenschappelijke wereld met verstomming. De technologische revolutie staat op het punt in een nanotechnologische revolutie te transformeren.
 
Alles, werkelijk alles wat je je kan inbeelden is opgebouwd uit moleculen. Er bestaan ontzaglijk veel soorten moleculen en door de juiste combinaties ervan krijg je mensen, dieren, planten, planeten, sterren … .
Meer lezen