Horta in Amerika: het verblijf van Victor Horta in de Verenigde Staten van 1915 tot 1919
Tom Packet
Aan de vooravond van WOI werkt de Belgische architect Victor Horta (1861-1947) aan enkele van de belangrijkste projecten uit zijn carrière. Vanaf februari 1915 verblijft hij noodgedwongen in ballingschap, aanvankelijk in Londen, maar voor het grootste deel van de oorlog in de Verenigde Staten. De Belgische overheid instrueert Horta om de Amerikaanse samenleving en haar architectuur grondig te bestuderen in het licht van de naoorlogse wederopbouw van het land. Horta verkondigt daarnaast tijdens talloze lezingen en interviews het belang van het Belgisch artistiek patrimonium en de betreurenswaardige verwoesting ervan in het conflictgebied.
Dit Amerikaans ‘avontuur’ is een relatief slecht gekende periode in het leven van Horta. Het wordt doorgaans bekeken als een minder interessante episode binnen het verloop van zijn oeuvre. Dit onderzoek toont aan dat Horta de Amerikaanse samenleving zoals opgedragen grondig bestudeert en dat hij als architect, lesgever en urbanist onophoudelijk doortheoretiseert over materies die reeds voor de oorlog zijn interesse genoten. Hij verblijft voor langdurige periodes in New York, Washington D.C. en San Francisco, waar hij telkens opnieuw contacten aanknoopt met noemenswaardige architecten, ingenieurs, ontwerpers en academici.
Dit onderzoek wil Horta’s Amerikaanse periode grondig reconstrueren en contextualiseren. Zijn uitwijk naar de VS was een voorbereidde missie die kaderde binnen een maatschappelijk en politiek doel. Aan de hand van voornamelijk primaire bronnen (archiefmateriaal en krantenartikelen) wordt een allesomvattend beeld geschetst van Horta’s confrontatie met een radicaal andere samenleving en architectuur. Toenemend inzicht in deze confrontatie kan helpen de opmerkelijke kentering in stijl en constructiepraktijk in het naoorlogs oeuvre van Victor Horta te begrijpen en verklaren.