Scriptiebank overzicht

Deze masterproef onderzoekt vrijwilligersmanagementpraktijken die organisaties uitdragen in de unieke context van internationaal vrijwilligerswerk en vrijwilligersreizen. Aanbiedende organisaties blijken voornamelijk in te zetten op managementactiviteiten om vrijwilligers warm te maken voor deze reizen en hen in beperkte mate te begeleiden en coördineren tijdens het buitenlandverblijf. Een traject na terugkeer blijkt vaak afwezig.

Vrijwilligerstoerisme is een fenomeen dat al jaren bestaat en twee kanten heeft: het heeft veel positieve input maar soms ook een negatieve outcome. Veel vrijwilligers gaan naar lage-inkomenslanden met de bedoeling iets goeds te doen en een verschil te maken, maar zijn zich doorgaans niet bewust van de mogelijke negatieve gevolgen. Als verpleegkundige is het belangrijk om over deze mogelijke negatieve gevolgen na te denken en ze trachten te voorkomen. Als onderzoeksvraag werd er gekozen om de wederzijdse percepties van de lokale- en de westerse gezondheidsmedewerkers te onderzoeken. De percepties die worden aangehaald zijn o.a. dat de westerse vrijwilligers hun manier werken van niet of moeilijk kunnen aanpassen aan de manier van werken ter plaatse. Veel westerse vrijwilligers lijken te lijden aan het witte redderscomplex, een term die verwijst naar de culturele praktijk van westerse mensen die naar vreemde gebieden reizen met het idee dat ze complete gemeenschappen van alle problemen redden, zelfs problemen die onbekend zijn voor de westerlingen zelf. De gastlanden zien het bezoek van de westerse vrijwilligers als een poging om hun visie op gezondheid(szorg) op te dringen aan de lokale omgeving, wat wegens beperkte middelen niet altijd realiseerbaar is. Het is daarom niet alleen belangrijk om de ‘wittereddersjas’ aan te trekken, maar ook rekening te houden met de noden van de mensen ter plaatse.
Onderzoek wijst uit dat het belangrijk is om vrijwilligers/stagiaires, alvorens ze naar het gastland vertrekken, bewust te maken van de percepties die de gastlanden hebben en van de redenen hiervoor, alsook van het feit dat de locals een andere kijk hebben op wat de westerse vrijwilligers in het gastland komen doen. Daarom werkten we in het praktijkgedeelte een educatief spel uit waarin kandidaat-vrijwilligers aan de hand van vragen (algemene kennis over vrijwilligerstoerisme en vragen die specifiek ingaan op de taal en cultuur en op verpleegkunde) en ethische stellingen, meer bewustzijn wordt bijgebracht. Het educatief spel zet in op een aantal sleutelcompetenties van de verpleegkundige, zoals rekening houden met de behoeften, gevoelens en de eigenheid van de zorgvrager en zijn culturele diversiteit, het stellen van prioritaire en haalbare doelen en zich kunnen aanpassen aan nieuwe en wisselende omstandigheden.

Deze masterproef laat jongvolwassen vrijwilligers die deelnamen aan uiteenlopende vrijwilligerstoerismepraktijken aan het woord om hun ervaringen met de sector te delen. Zowel ervaringen voor, tijdens als na vertrek worden in vraag gesteld. Daarnaast is er ook oog voor de rol van vrijwilligersorganisaties (lokale en Europese), de sociale omgeving rondom de vrijwilligers en de lokaliteit (lokale bevolking en cultuur).

Deze masterproef stelt de populaire fenomenen vrijwilligerstoerisme en jineterismo (oplichterij, prostitutie) in Cuba in vraag door ze te bestuderen door de lens van solidariteit en intimiteit in een socio-economische context. Ondanks hun verschillende agenda's delen vrijwilligerstoeristen en Cubanen een gemeenschappelijke interesse in interculturele intieme relaties. Dit heeft belangrijke gevolgen voor de oprechtheid van liefde en vriendschap.

 Tijd voor vrijwilligerstoerisme 2.0.Vrijwilligerstoerisme is booming business. Iedereen kent wel iemand die in Afrika of Azië toeristische uitstappen combineert met vrijwilligerswerk. Hierdoor is een lappendeken aan organisaties ontstaan met uiteenlopende faciliteiten, projecten, prijskaartjes en dus een wisselende kwaliteit. Potentiële vrijwilliger toeristen worden “verleid” met heroïsche beloften over hun meerwaarde.Daardoor verschuift de vraag over hun eigenlijke capaciteiten en de projectdoelstellingen onterecht naar de achtergrond.

Vrijwilligerstoerisme als ontwikkelingshulp? There are a lot of people trying to change things and that’s a good thing but… Iedereen kent tegenwoordig wel iemand die voor enkele maanden naar het Zuiden is getrokken om zijn of haar steentje bij te dragen om de lokale bevolking te helpen. Wanneer dit gebeurt met behulp van een organisatie die betaald wordt door de vrijwilligers, dan wordt dit ‘vrijwilligerstoerisme’ genoemd.Vrijwilligerstoerisme wordt alsmaar aantrekkelijker voor jongeren in het Westen.