Acupunctuur tijdens de arbeid en bevalling- pijnverlichting

Acupunctuur tijdens de arbeid en bevalling

Pijnverlichting

Inleiding

Denkt men aan bevallen dan denkt men automatisch ook aan pijn. Bevallen en pijn zijn nu eenmaal twee begrippen die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. We kunnen stellen dat baringspijn waarschijnlijk één van de meest intense pijn is die de meeste vrouwen zullen ervaren in heel hun leven. Zo ook is de epidurale verdoving populairder dan ooit. Net geen zeven vrouwen op tien maken vandaag de dag in Vlaanderen gebruik van een epidurale verdoving en er is dan ook in alle Vlaamse kraamklinieken epidurale analgesie beschikbaar (SPE, 2012). Baringspijn kan men op vele manieren proberen te verminderen, zowel niet-medicamenteus als medicamenteus. Maar niet alle middelen zijn veilig voor moeder en foetus. Sommige vrouwen weigeren farmacologische methoden voor pijnverlichting omwille van de mogelijke negatieve neveneffecten (Martensson & Wallin, 2006). Wat weet men over acupunctuur tijdens de arbeid en bevalling? Acupunctuur is in het algemeen in België echter nog maar weinig bekend en wordt minimaal toegepast als onderdeel van de alternatieve geneeskunde. Vlaanderen kent vandaag de dag een hoge nood aan analgetica tijdens de arbeid en bevalling. Door toepassing van acupunctuur kan echter een pijnverlichtend effect bekomen worden. Vanuit deze twee uitgangspunten werd volgende onderzoeksvraag gesteld: Is het zo dat acupunctuurbehandeling tijdens de arbeid en bevalling een pijnverlichtend effect teweegbrengt?

Wil men begrijpen hoe acupunctuur een invloed heeft op pijnverlichting tijdens de arbeid, dan is het belangrijk om het mechanisme van pijn en baringspijn grondig te kennen. Ook de kennis van de verschillende theorieën over de werking van acupunctuur is hierbij belangrijk.

Literatuurstudie

Om de onderzoeksvraag te beantwoorden en wetenschappelijk te onderbouwen, werden verschillende databanken doorzocht, waaronder Pubmed, Cochrane library en Springer. De gebruikte zoektermen waren onder andere: acupuncture, labor pain, pain relief en randomized controlled trial. Er werd zorgvuldig geselecteerd en uiteindelijk werden vier studies bekomen. De bevindingen werden naast elkaar gelegd en grondig vergeleken.

Resultaten

Pijnverlichtend effect en nood aan analgetica

Er waren beduidend lagere gemiddelde pijnscores en minder nood aan farmacologische analgetica in de acupunctuurgroep vergeleken met de niet acupunctuurgroep. In de studiegroep ontving 84 vrouwen van de 106 geen pijnstilling, in de controlegroep waren dit 24 vrouwen van 104. De nood aan epidurale verdoving in de controlegroep was gelijkaardig aan cijfers uit het ziekenhuis (Skilnand et al., 2002).
Meperidine werd gegeven aan 11% van de acupunctuurgroep en aan 37% in de niet acupunctuurgroep. Ook gebruik van andere analgetica was lager in de acupunctuurgroep, 34% gebruikte geen analgesie, terwijl dit in de niet acupunctuurgroep 18% was (Nesheim et al.,2003).
In de studie van Borup et al. was het gebruik van farmacologische en invasieve methoden beduidend lager in de acupunctuurgroep. De pijnscores waren vergelijkbaar in beide groepen (2009).
Pijnscores in de studiegroep kenden een mildere stijging gedurende de arbeid en  waren na twee uur lager dan in de controlegroep (Hantoushzadeh et al., 2007).

Effect van de duur op de ontsluitingsfase

Vrouwen die werden behandeld met acupunctuur spendeerden minder tijd in de actieve fase van de arbeid dan de controlegroep (Skilnand et al., 2002; Hantoushzadeh et al., 2007).Volgens de studie van Borup et al. had acupunctuur geen invloed op de duur van de arbeid (2009).

Effect op het gebruik van oxytocine

De parturiëntes in de studiegroep hadden minder nood aan medicatie om de arbeid te versnellen dan de parturiëntes in de controlegroep (Skilnand et al., 2002; Hantoushzadeh et al., 2007). Borup et al. stelde geen effect op het gebruik van oxytocine vast (2009).

Effect op de apgar-score

De gemiddelde apgar-scores na vijf minuten waren beduidend hoger in acupunctuurgroep (Borup et al., 2009). Terwijl er in de studie van Hantoushzadeh et al. geen verschil in apgar-score werd geconstateerd (2007).

Effect op de pH van het navelstrengbloed

De umbilicale pH was beduidend hoger in de acupunctuurgroep (Borup et al., 2009).

Effect op de tevredenheid

De tevredenheid in de acupunctuurgroep was hoog in de verschillende studies. Zo wou bijvoorbeeld 89 van de 103 parturiëntes bij een volgende partus terug gebruik maken van acupunctuur (Nesheim et al., 2003).

Nadelige effecten

Er werden geen nadelige effecten van de naaldinserties gemeld in de vier studies (Skilnand et al., 2002; Nesheim et al., 2003; Borup et al., 2009; Hantoushzadeh et al., 2007).

Discussie

Het probleem bij klinisch onderzoek van acupunctuur is dat men over verschillende vormen van acupunctuur beschikt, acupunctuur een geïndividualiseerde behandeling is, blinding moeilijk uit te voeren is en dat een geschikte controlegroep kiezen niet evident is (Skilnand et al., 2002). De opleiding en de ervaring van de persoon die de acupunctuur toepast zijn uitermate belangrijk om een succesvol resultaat te bekomen. De uitkomst van het onderzoek zou zelf misschien beter zijn indien de behandeling door een professionele acupuncturist werd uitgevoerd (Borup et al., 2009). Hantoushzadeh et al. wijzen op het gebrek van objectieve meting van pijn in de studie. Het bepalen van de VAS-score is een geldig instrument is voor de beoordeling van pijn maar de beoordeling is subjectief (2007).

Conclusie

Uit deze literatuurstudie wordt geconcludeerd dat een verminderde pijnervaring kan worden vastgesteld bij acupunctuurbehandeling tijdens de arbeid en dat acupunctuur een geschikte methode is van analgesie gedurende de arbeid. Acupunctuur doet ook de duur van de actieve fase en het gebruik van oxytocine dalen. Men kan besluiten dat acupunctuur een goede optie is voor parturiëntes die een non-farmacologische analgesie willen zonder neveneffecten. Acupunctuur is een goedkope en simpele manier voor analgesie ten opzichte van andere analgetica en kan door de vroedvrouw uitgevoerd worden. Er is geen extra bewaking van de foetus nodig, in tegenstelling tot een epidurale verdoving. Verder onderzoek van acupunctuur blijft evenwel noodzakelijk, rekening houdend met een aantal aandachtspunten. In België is acupunctuur nog maar weinig ingeburgerd en acupuncturisten streven nog steeds naar een wettelijk statuut. Het toepassen van acupunctuur kan naar mijn mening ook in de Belgische verloskamers een grote toegevoegde waarde zijn.

Referenties
•Borup, L., Wurlitzer, W., Hedegaard, M., Kesmodel, U. S., & Hvidman, L. (2009). Acupuncture as pain relief during delivery: a randomized controlled trial. BIRTH, 36(1), 5-12.
•Cammu, H., Martens, E., Van Mol, C., & Jacquemyn, Y. (2012). Perinatale activiteiten in Vlaanderen 2012. Brussel: Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie.
•Hantoushzadeh, S., Alhusseini, N., & Lebaschi, A. H. (2007). The effects of acupuncture during labour on nulliparous women: A randomised controlled trial. Australian and New Zealand journal of obstetrics and gynaecology(47), 26-30.
•Martensson, L., & Wallin, G. (2006). Use of acupuncture and sterile water injection for labor pain: A survey in sweden. BIRTH, 33(4), 289-295.
•Nesheim, B., Kinge, R., Berg, B., Alfredsson, B., Allgot, E., & Hove, G. (2003). Acupuncture during labor can reduce the use of meperidine: a controlled clinical study. The clinical journal of pain(19), 187-191.
 •Skilnand, E., Fossen, D., & Heiberg, E. (2002). Acupuncture in the management of pain in labor. Acta obstetricia et gynecologica scandinavica(81), 943-948.