Al tweetend naar de sjerp

Gaëtan
Van Impe

Al tweetend naar de sjerp?

Twitter is allesomvattend deze dagen. De laatste jaren hebben sociale media een enorme opgang gemaakt en kunnen vele mensen niet meer zonder hun Facebook, Instagram of Twitteraccount. Ook in de politieke wereld is Twitter van levensbelang. Vele politici zetten enorm in op Twitter en communiceren zo rechtstreeks met hun kiezers. Denk maar aan de vele ophef rond de tweets van Theo Francken of Donald Trump. De vraag blijft bestaan of dit vele tweeten nu eigenlijk wel een impact heeft op de verkiezingen. Zouden politici die veel en sterk inzetten op Twitter sterker scoren bij de verkiezingen en meer voorkeurstemmen verzamelen dan politici die Twitter links laten liggen? Dat is wat dit onderzoek probeerde te ontdekken.

Twitter gaat local

Politici hebben doorgaan twee doelen: 1. Goed besturen (al valt dit soms te betwijfelen). 2. Opnieuw verkozen raken. Om het tweede doel te bereiken, moeten ze hun kiezers proberen overtuigen. Twitter speelt een zeer grote rol in de communicatie van politici naar hun kiezers toe. Iedereen die wil, kan een Twitteraccount aanmaken en politici hun hele doen en laten beginnen volgen. Er staan geen limieten op, iedereen in België, zelf in de hele wereld, kan de Vlaamse politici volgen. Echter bij de verkiezingen kan niet iedereen op elke politicus stemmen. Er kan enkel op een bepaalde politicus gestemd worden als men tot dezelfde kieskring behoort. Dit is voor de lokale verkiezingen de gemeente. Enkel inwoners van een bepaalde gemeente kunnen op de politici in die gemeente stemmen. Daarom is het zeer interessant om te zien of Twitter ook op het lokale vlak een rol kan spelen als men weet dat het overgrote deel van een politici zijn Twittervolgers niet in zijn gemeente wonen.

Dit is onderzocht geweest in vijf grote steden in Vlaanderen, namelijk Antwerpen, Gent, Genk, Kortrijk en Aalst. Daar zijn alle kandidaten die bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018 opkwamen, onderzocht geweest. In totaal waren er in die vijf gemeenten 1161 kandidaten.

Geen fans van Twitter?

Een eerste opvallende vaststelling is dat er slechts 32,1% van de kandidaten een Twitteraccount had. Dit is vele malen minder dan ons buurland Nederland waar men vlot over de 50% gaat en de VS waar bijna elke politicus Twitter gebruikt.

Die cijfers zijn nog verder uitgespit geweest en daaruit bleek dat kandidaten die reeds eerder verkozen waren als gemeenteraadslid gemiddeld meer een Twitteraccount hadden dan nieuwe kandidaten. Kandidaten die op de zichtbaarste plekken stonden op de lijst (dit is de top 10 + de lijstduwer) bleken gemiddeld ook meer een Twitteraccount te hebben dan de kandidaten die op de minder zichtbare plekken stonden.

Twitter als wondermiddel voor meer voorkeurstemmen?

De meest belangrijke vraag van het onderzoek was natuurlijk of Twitter nu eigenlijk een invloed heeft op het aantal voorkeurstemmen die iemand ontving. Als er enkel gekeken werd naar het verschil in voorkeurstemmen tussen de mensen die geen Twitter hebben en de mensen die wel Twitter hebben dan bleek dat er wel degelijk een verschil opzat. Mensen met Twitter kregen significant meer voorkeurstemmen dan mensen zonder Twitter. Dit verschil was echter beperkt. In Antwerpen ging het gemiddeld over 115 stemmen, in Aalst zelf maar over 23 stemmen. Dit lijkt niet veel maar dat kleine aantal stemmen kan voor sommige kandidaten wel het verschil betekenen tussen verkozen raken of net die zetel missen.

Een opvallend resultaat was dat het geen verschil betekende hoeveel volgers men had of hoeveel Tweets men plaatste. Dit had geen invloed op het aantal voorkeurstemmen, enkel het hebben van een Twitteraccount had een invloed.

Vlaams belang kampioen op Twitter

Als laatste werd er ook nog tussen de partijen onderling vergeleken. Hieruit bleek dat Twitter voor Vlaams belang meer stemmenwinst betekende dan het gemiddelde voor alle partijen samen. Voor de andere partijen afzonderlijk konden er geen sluitende uitspraken worden gedaan.

Dit onderzoek was een eerste stap naar het ontdekken van de effecten van Twitter en de sociale media. Er is nog veel vervolgonderzoek nodig om alle effecten en invloeden goed in kaart te brengen. Het onderzoek kan wel een eyeopener zijn voor de mogelijke beïnvloeding die er van sociale media uitgaat op het stemgedrag. Een simpel klikje op de volgknop op een politici zijn Twitteraccount kan mensen zelf tot in het stemhokje invloed hebben.

Download scriptie (963.06 KB)
Universiteit of Hogeschool
Universiteit Gent
Thesis jaar
2019
Promotor(en)
prof. dr. Nicolas Bouteca