Authentiek leiderschap en burnout: een onderzoek bij leidinggevenden
Authentiek leiderschap stimuleren = burnout liquideren
De masterproef ‘Authentiek leiderschap en burnout: een onderzoek bij leidinggevenden’ onderzocht de relatie tussen authentiek leiderschap en burnout en de mogelijke invloed van piekeren op deze relatie. Uit dit onderzoek blijkt dat authentieke leiders minder burnout rapporteren. Ook blijkt dat een leidinggevende die zichzelf overschat op vlak van authentiek leiderschap minder burnout rapporteert.
Authenticiteit is vandaag de dag het streefdoel bij uitstek voor organisaties: artisanale producten en persoonlijke behandelingen zijn alom aanwezig. Ook op Twitter is het een strijd om de beste opinieleider te zijn. Heel wat leidinggevenden smijten hun gevoelens en gedachten open en bloot op het wereldwijde net. “Twitter helpt mij op een nieuwe manier positieve energie te verspreiden” stelt Wouter Torfs. Wordt Twitter dan een onderdeel van het takenpakket van een succesvolle authentiek leidinggevende? Een authentiek leider is iemand die inzicht heeft in zijn/haar eigen sterktes en zwaktes en zijn/haar impact op anderen, die transparant communiceert door zijn gedachten en gevoelens openlijk te communiceren en die beslissingen neemt op basis van objectieve analyse en morele standaarden en waarden. Uit vroeger onderzoek blijkt dat authentieke leiders meer betrokken zijn met de organisatie en meer psychologisch welzijn rapporteren. Burnout, tevens de ‘hype’ van deze tijd (zij het dan in negatieve zin), is natuurlijk niet echt bevorderend voor het psychologisch welzijn. Burnout is een werkgerelateerde depressie die zich uit in het ontbreken van energie, een gevoel van onbekwaamheid om de job uit te voeren en een afstandelijke attitude ten opzicht van zijn/haar job en anderen. Bestaat er dan een negatief verband tussen authentiek leiderschap en burnout? Uit dit onderzoek blijkt van wel!
Recentelijk werd door Lisa Dewulf (Master Bedrijfspsychologie Universiteit Gent) een masterproefonderzoek uitgevoerd omtrent het belang en de rol van authentiek leiderschap op burnout in Vlaanderen. Dit onder leiding van Prof. Dr. Peter Vlerick (vakgroep Personeelsbeleid, Arbeids- & Organisatiepsychologie UGent). Tussen juli 2013 en februari 2014 werden data verzameld bij 144 tryades van telkens 1 leidinggevende en 2 medewerkers van de leidinggevende. Deze participanten zijn tewerkgesteld in zowel de profit- als de non-profit sector. De vragenlijst voor de leidinggevende peilde naar zijn/haar gepercipieerd niveau van authentiek leiderschap, burnout en ruminatie. Bij de medewerkers werd hun perceptie over de mate van authentiek leiderschap van hun leidinggevende bevraagd.
Uit de resultaten blijkt dat leidinggevenden die hun eigen leiderschapstijl als authentiek percipiëren minder burnout rapporteren. Daarentegen, wie zichzelf als een minder authentiek leider ziet, zal zich minder energiek voelen, minder interesse tonen in de job en zich minder bekwaam voelen. Dit zijn de symptomen die een burnout kenmerken. Deze bevinding brengt ons tot een belangrijk praktisch inzicht: het stimuleren van authentiek leiderschap helpt ons bij de preventie van burnout. Authenticiteit kan ontwikkeld worden aan de hand van training waarin gefocust wordt op ethisch bewustzijn, zelfbewustzijn en relationele transparantie. Een voorbeeld van een mogelijke training is mindfulness die focust op het zelfbewustzijn. Een andere mogelijkheid is executive coaching, waarin zelfbewustzijn in je rol als leidinggevende wordt gestimuleerd. Ook kan gefocust worden op aanleren van interpersoonlijke vaardigheden (bijvoorbeeld empathie) om aldus de relationele transparantie te verhogen.
Er werd niet alleen gepeild naar de mate waarin een leidinggevende zichzelf als authentiek ziet, ook bij de medewerkers van die leidinggevende werd gepolst hoe authentiek zij hun leidinggevende inschatten. Op basis van deze resultaten konden we de mate van overeenkomst van inschatten van dit authentiek leiderschap in kaart brengen. Uit de resultaten blijkt dat leidinggevenden die zichzelf overschatten als authentiek leidinggevende een significant lagere mate van burnout rapporteren. Tevens blijkt dat leidinggevenden met een accurate hoge inschatting van hun authentiek leiderschap significant minder burnout rapporteren dan leidinggevenden met een accurate lage inschatting. Deze bevindingen brengen ons tot een tweede praktisch inzicht: feedbackmechanismen kunnen de leidinggevende ondersteunen om zijn/haar eigen vermogen in te schatten op zo’n manier dat hij/zij zichzelf accuraat of iets hoger gaat inschatten op vlak van authentiek leiderschap. Een suggestie hierbij is 360° feedback. Dit is een feedbacksysteem voor prestaties op het werk waarbij verschillende stakeholders bevraagd worden omtrent de persoon in kwestie en waarvan bewezen is dat het bijdraagt aan de leiderschapsontwikkeling.
Training en feedback geven zijn dus de boodschap! Maar pas op: kies voor effectieve methodes die evidence-based zijn en laat je niet vangen door alle lucht die verkocht wordt in een prijzig zakje…
