Autoverbanddoos binnenste buiten gekeerd, voorstel voor een innovatieve inhoud voor de autoverbanddoos

Autoverbanddoos is achterhaald!

Vandaag de dag zijn er meer dan 5 miljoen personenwagens in België. Doordat de autoverbanddoos wettelijk verplicht is, zijn er ook meer dan 5 miljoen van deze dozen in omloop. Sinds het Koninklijk Besluit van 1968 is er niets meer aan de inhoud van de autoverbanddoos veranderd. Dit deed ons in 2010 als toenmalige verpleegkundige studenten een belletje rinkelen. We zijn in deze materie ons gaan verdiepen en gingen zoeken achter literatuur over de autoverbanddoos. Al snel stelden we vast dat er rond dit thema nog niets uitvoerig was geschreven.

De autoverbanddoos is een middel dat hulp kan bieden na een verkeersongeval. Volgens de gegevens van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) telde het aantal verkeersslachtoffers in 2008 waar een personenwagen bij betrokken was meer dan 35.000. De autoverbanddoos staat ter beschikking voor iedere gewone burger maar met de huidige autoverbanddoos kan men geen optimale hulp verlenen. Waarom zit die er dan nog in? Deze is dringend aan vernieuwing toe. Ons doel is deze autoverbanddoos terug up-to-date te krijgen. De enige manier om dit te bekomen is door een wetsaanpassing.

Ten eerste zijn we op zoek gegaan naar de historiek van de autoverbanddoos. Dit hebben we gedaan door de wet m.b.t. de autoverbanddoos te analyseren. Onze conclusie hieruit was dat de inhoud van de autoverbanddoos ondertussen al 43 jaar oud is. In tegenstelling tot de medische wereld die continu evolueert, is de evolutie van de autoverbanddoos gestrand. Dit moet mee-evolueren in de vorm van een vernieuwd wetsvoorstel.

Vervolgens zijn we gaan kijken naar het proces wat een autoverbanddoos doorloopt totdat het in een personenwagen terechtkomt. Hiervoor hebben we verschillende autofabrikanten gecontacteerd. De conclusie die we hieruit konden trekken was dat bij iedere fabrikant de aanwezigheid van een autoverbanddoos wel gecontroleerd werd maar niet de inhoud ervan. Er was ook geen duidelijke plaatsbepaling van de autoverbanddoos in de personenwagen. De ene lag in het handschoenenkastje, de andere bij het reservewiel. Er moet een uniformiteit ontstaan.

Ten derde zijn de verschillen en onduidelijkheden m.b.t. de autoverbanddoos besproken om een beeld te krijgen van de bestaande problemen waarmee de autoverbanddoos te kampen heeft. De thema’s die hierin aan bod kwamen zijn: de inhoud van de autoverbanddoos, de kleur, de plaatsbepaling in de personenwagen, de vervaldatum van de hulpmiddelen in de autoverbanddoos en de verouderde gebruiksaanwijzing. Hieruit konden we een aantal conclusies trekken. Ten eerste komt het afwezig zijn van een uniformiteit weer het sterkst naar voor. Ten tweede gaat de functionaliteit van de autoverbanddoos ook sterk achteruit omwille van vervallen hulpmiddelen en een gebruiksaanwijzing die bijna niet leesbaar noch hanteerbaar is.

Hierna hebben we de toestand in het buitenland geëvalueerd. De landen die we besproken hebben zijn Duitsland en Polen. De algemene Europese richtlijnen zijn ook toegelicht. Hieruit hebben we geconcludeerd dat er geen algemene Europese regelgeving bestaat m.b.t. de autoverbanddoos, het wordt slechts landelijk bepaald. Dit leidt tot grote contrasten. Zo wordt in Polen de autoverbanddoos aangeraden maar het is niet verplicht. Anderzijds is Duitsland een schoolvoorbeeld. Hier wordt de autoverbanddoos permanent gecontroleerd. Het is volledig de verantwoordelijkheid van de bestuurder om de autoverbanddoos in orde te houden want deze wordt jaarlijks gecontroleerd op de autokeuring. Deze Duitse Gründlichkeit mag ook ingevoerd worden in België! Verder analyseerden we gegevens m.b.t. verkeersongevallen, bekeken we andere hulpmiddelen voor een nieuwe inhoud van de autoverbanddoos en werd de kennis en ervaring van deskundigen ingeroepen.

In 2008 vielen er 30.000 lichtgewonden bij verkeersongevallen waarbij minstents één personenwagen betrokken was (bron: BIVV). Hier kan de autoverbanddoos optimaal tot zijn recht komen. In dergelijke situaties gaat het over kleinere letsels die behandeld kunnen worden met de hulpmiddelen van een handige autoverbanddoos.
Om tot een selectie van hulpmiddelen te komen die eventueel gebruikt kunnen worden in de vernieuwde autoverbanddoos is er gebruik gemaakt van specifieke gegevens van een spoedgevallendienst in regio Limburg. De meest voorkomende letsels bij lichtgewonden zijn open wonden zoals schaaf- en snijwonden. De autoverbanddoos opstellen in functie van deze gegevens is noodzakelijk voor de eerste hulp bij verkeersslachtoffers.

Om het belang van ons werk nog meer te onderstrepen hebben we de hulp ingeroepen van deskundigen. Verschillende instanties uit verschillende vakgebieden waaronder het Rode Kruis en een aantal spoedartsen zijn gecontacteerd. Zij staan allemaal achter het idee dat de autoverbanddoos een heel handig hulpmiddel kan zijn en daardoor zeker aanwezig moet blijven in de personenwagen. Ze hebben ons ook een aantal voorstellen gedaan m.b.t. mogelijke hulpmiddelen die kunnen bijdragen tot een vernieuwde inhoud van de autoverbanddoos.

Niet alleen moet er gekeken worden naar nieuwe hulpmiddelen maar ook naar een nieuwe gebruiksaanwijzing; een die overzichtelijk en makkelijk hanteerbaar is voor de gewone burger. Om tot een nieuwe inhoud te komen hebben we al onze geselecteerde hulpmiddelen nader bekeken. We hebben de voor- en nadelen besproken en zijn uiteindelijk tot een innoverend open concept gekomen. De nieuwe inhoud is niet definitief, er is altijd ruimte voor aanpassing om het concept te verbeteren.
Tot slot werd het psychologisch aspect behandeld. We zijn dieper ingegaan op vragen zoals “Waarom gaat iemand hulp bieden aan een persoon in nood?”, “Wanneer gaat iemand helpen?” en “Wie gaat helpen?”. Uit de antwoorden van deze vragen kunnen we afleiden dat er wel degelijk een groep mensen zijn die bereidt zijn om hulp te bieden aan verkeersslachtoffers. Het belangrijkste bij een verkeersongeval is en blijft het verwittigen van professionele hulpdiensten. Dit moet ook duidelijk kenbaar gemaakt worden op een autoverbanddoos. Net zoals op een Europees aanrijdingsformulier staat dat men kalm en hoffelijk moet blijven.

Tijdens het maken van dit eindwerk is het ons duidelijk geworden dat heel wat mensen gebaat zijn bij een aanpassing van de autoverbanddoos. Ervaringsdeskundigen waren unaniem: de huidige autoverbanddoos is een nutteloos geworden item in de personenwagen en het is hoog tijd dat de politiek ingrijpt!