De positieve kant van de stijgende energieprijzen
“Kan ik mijn huis nog verwarmen in de toekomst?” Een vraag die door de stijgende energieprijzen dagelijks wordt gesteld.
De stijging van de energieprijzen zorgt voor financiële moeilijkheden bij veel personen, maar biedt tegelijk ook een oplossing voor de klimaatproblematiek. De deur staat wagenwijd open voor de transitie naar duurzaam verwarmen in Vlaanderen. Bij de berekening van de totale energieprijs nemen de duurzame opties zelfs de bovenhand.
De status quo
Iedereen heeft ondertussen gemerkt dat hun energiefactuur opmerkelijk is gestegen ten opzichte van de vorige jaren. Zowel de gas als de elektriciteitsprijs zijn op een jaar tijd verdrievoudigt wat zorgt voor verschillende vragen bij het ingaan van de winter.
België verwarmt nog altijd veruit met fossiele brandstoffen. In 2019 bedroeg dit aandeel maar liefst 85%, goed voor maar liefst 12% van het totale energiegebruik. Duurzaam verwarmen, waaronder via een warmtepomp of een warmtenet, is momenteel beperkt aanwezig. Het energiegebruik moet verduurzamen. Vooraf was de transitie belangrijk vanuit een klimaatperspectief, maar de dag van vandaag sluit hier ook het financieel perspectief bij aan. Deze transitie dient hoe dan ook doorgevoerd te worden zonder warmte onbetaalbaar te maken of mensen in de kou te zetten. Hierdoor wordt vanuit een duurzaamheidsstandpunt de vraag gesteld wat dan juist de kostprijs voor warmte moet zijn.
Warmte vergelijken
We willen een kostprijs voor warmte berekenen die de transitie naar duurzaam verwarmen mogelijk maakt. De prijs die voor warmte betaald wordt, is echter niet altijd transparant. Er zit een groot verschil op de gas- en elektriciteitsprijs. Aanschafkosten voor de verwarmingssystemen variëren sterk van elkaar. De verwarmingsuitstoot hangt af van velerlei factoren. Hierdoor kan de ene energiefactuur niet zomaar vergeleken worden met de andere.
De kostprijs van warmte
Om een vergelijking te maken tussen de kostprijs van verschillende verwarmingsmethoden moet eerst de warmtevraag bepaald worden. Aangezien in Vlaanderen meerdere soorten woningen voorkomen, is een wiskundig model nodig die de warmtevraag van een theoretische woning bepaalt. Op basis van de grootte en isolatie wordt de warmtevraag van de woning berekend. Hierdoor kunnen voor verschillende soorten woningen de energiegebruiken bepaald worden.
Aan de hand van het energiegebruik kan een totale kostprijs voor de warmte berekend worden. Naast de verbruikskost, wordt hier ook nog de aanschafkost en een verbruikskost aan toegekend. Dit kan vervolgens berekend worden voor de verschillende verwarmingsmethoden.
Waar ligt de sleutel?
Door de verschillende factoren van de warmteprijzen te gaan analyseren wordt het mogelijk oplossingen te vinden voor de duurzame transitie. De energieprijzen, btw-tarieven, uitstootprijzen en isolatie bleken allemaal factoren te zijn die duurzame verwarming financieel aantrekkelijk kunnen maken.
De resultaten maken duidelijk dat isolatie niet alleen grote besparingen kan opleveren, maar daarbovenop bleek een warmtepomp financieel voordeliger te zijn bij een goede isolatie in vergelijking met fossiele brandstoffen bij een slechte isolatie. Aanpassingen van de energieprijzen kunnen de financiële verhouding van de verwarmingsmethoden transformeren. In verschillende scenario’s is, bij aanpassing van de btw-tarieven en/of de uitstootprijzen, duurzame verwarming financieel voordeliger. Bij een juiste aanpassing van de factoren die mee de totale kostprijs bepalen zal duurzaam verwarmen niet alleen ecologisch voordelig zijn, maar ook financieel.
Conclusie
Het onderzoek, meer concreet de prijsberekeningen, toont aan dat de transitie richting duurzame verwarming mogelijk is. Net zoals de thermostaat regelen, moeten enkel de juiste factoren worden aangepast. Deze thesis biedt een startpunt waarop verder kan gebouwd worden richting de bepaling van een duurzame warmteprijs. Het demonstreert dat voldoende opportuniteiten zich momenteel aanbieden. Ondanks de huidige moeilijkheden omtrent de stijgende energieprijzen, kunnen ze de duurzame bal aan het rollen brengen.
