Ziet Vrouwenraad zwarte vrouwen over het hoofd?

De Vrouwenraad, de koepelorganisatie voor gelijke kansen en rechten, strijdt tegen geweld en seksisme om een rechtvaardige samenleving voor allen te bevorderen. In een wereld waarin seksisme en racisme vaak samengaan, rijst de vraag of individuen die beide ervaren, nog steeds als meisjes of vrouwen worden beschouwd.

Misogynie vs. Misogynoir

In Vlaanderen heeft het traditionele feministische discours zich historisch vooral gericht op genderkwesties die vooral witte vrouwen betreffen, zoals seksisme of 'misogynie'. Maar nu, in een tijd waarin diversiteit steeds belangrijker wordt, werpt een onderzoek naar de Vrouwenraad een cruciale vraag op: hoe goed vertegenwoordigt deze organisatie zwarte vrouwen? VUB-studente Rita Afonso heeft het jaarplan van de Vrouwenraad voor 2022 onder de loep genomen, en haar bevindingen onthullen de uitdagingen van de Vrouwenraad bij het omgaan met de complexe verbinding tussen seksisme en racisme, met een focus op de unieke ervaringen van zwarte vrouwen, bekend als 'misogynoir'. Dit onderzoek werpt licht op de vraag of de Vrouwenraad misogynoir erkent en in welke mate de ervaringen of bezorgdheden van zwarte vrouwen worden meegenomen in hun beleidstekst.

Racisme en seksisme als afzonderlijke categorieën

Een van de kernproblemen die de studie heeft blootgelegd, is de benadering van de Vrouwenraad ten opzichte van discriminatie. De Vrouwenraad ziet racisme en seksisme als twee afzonderlijke categorieën, terwijl zwarte vrouwen beide vormen van discriminatie gelijktijdig ervaren. Deze benadering resulteert in een situatie waarin zwarte vrouwen vaak tussen de mazen van het net vallen. Wanneer het over seksisme gaat, lijkt de focus onbewust op witte vrouwen te liggen, terwijl bij racisme zwarte mannen vaak centraal staan. Deze dualiteit betekent dat de specifieke uitdagingen van zwarte vrouwen vaak over het hoofd worden gezien.

Onder de radar

In België blijft een belangrijke groep vrouwen vaak onder de radar in de strijd voor gelijke kansen en representatie. Zwarte vrouwen worden sterk ondervertegenwoordigd in verschillende domeinen, zoals onderwijs, politiek, de medische wereld en academische instellingen. Uit onderzoek van de Koning Boudewijnstichting (2017) blijkt dat diepgewortelde koloniale houdingen nog steeds als een schaduw boven onze maatschappij hangen, en dit heeft een directe impact op de positie van zwarte vrouwen in Vlaanderen.

Voor welke meisjes en vrouwen strijden ze echt?

Om zwarte vrouwen actief te betrekken in de strijd voor gelijke kansen, is het cruciaal dat de Vrouwenraad een mentaliteitsverandering maakt. Racisme en seksisme moeten niet als afzonderlijke problemen worden gezien, maar eerder als gelijktijdige mechanismen die de ervaringen van zwarte vrouwen vormgeven. Alleen strijden tegen seksisme zonder racisme er gelijktijdig bij te betrekken, betekent alleen strijden voor witte vrouwen.

De weg naar gelijke kansen voor zwarte vrouwen in Vlaanderen is geplaveid met complexe vraagstukken en diepgewortelde vooroordelen. Het onderzoek betoogt dat het tijd is voor een collectieve inspanning om deze vrouwen te zien, te horen en actief te ondersteunen in hun strijd voor rechtvaardigheid en gelijkheid. Alleen door een inclusieve benadering te omarmen en de onderlinge verbondenheid van discriminatie te begrijpen, kunnen we bouwen aan een samenleving waarin alle vrouwen, ongeacht hun achtergrond, de kansen en representatie krijgen die ze verdienen.