Budgetpret: Het effect van differentiatie in het vak Mens en Samenleving.

“Ik weet niet hoe ik op de juiste manier moet differentiëren.” “Waarom zou ik differentiëren?” “Differentiatie heeft geen zin.” Het zijn enkele uitspraken die je van leerkrachten hoort. Volgens hen neemt differentiatie veel tijd in beslag en levert het uiteindelijk geen extra meerwaarde.

Dat er veel diversiteit is binnen onze maatschappij kan iedereen beamen. De stages in het secundair onderwijs hebben me aangetoond dat passend tegemoet komen aan deze verschillen de nodige aandacht vraagt. Iedere lerende is immers uniek. Daarom is het belangrijk om differentiatie toe te passen tijdens de lessen. Hoe kan je als leerkracht nu precies differentiëren binnen een les Mens en Samenleving? Heeft het toepassen van differentiatie ook effect op de leerresultaten van de leerlingen?

Onderzoek

Ik begon eerst te onderzoeken welke vormen van differentiatie het best werken in de klas. Uit de literatuurstudie blijkt dat je op verschillende manieren kan differentiëren. Er kan gedifferentieerd worden op basis van leerstatus, interesse en leerprofiel. In de literatuurstudie worden ook verschillende werkvormen besproken waar je differentiatie kan toepassen. Groepswerk kan voldoende gedifferentieerd zijn. Leraren kunnen namelijk onderscheid maken volgens verschillende groeperingsvormen. Ook is zelfstandig werk een goede werkvorm om te differentiëren. De leerlingen werken op eigen tempo en je kan als leerkracht differentiëren op basis van moeilijkheidsgraad.

Na de literatuurstudie werden er enquêtes afgenomen bij verschillende ervaren leerkrachten. Zo kon ik achterhalen wat wel en wat niet werkt op vlak van differentiatie volgens de leerkrachten.

Voor de uitvoering van het praktijkonderzoek ontwikkelde ik een differentiatieles rond het thema budgetteren. Om de les zo goed mogelijk aan te laten sluiten bij de leervoorkeuren van de leerlingen nam ik eerst een enquête af. Op deze manier kon ik differentiëren op basis van het leerprofiel van de leerlingen. Uit de enquête bleek dat de leerlingen de leerstof het liefst op een creatieve manier verwerken. In de uitgewerkte les komen verschillende werkvormen aan bod waaronder het spel Budgetpret. Verder komen ook differentiatie op basis van interesse, moeilijkheidsgraad en tempo aan bod.

De differentiatieles werd in twee testklassen gegeven. De leerlingen uit de controleklassen kregen dezelfde les over budgetteren maar zonder differentiatie. Alle leerlingen uit de testklassen en de controleklassen kregen daarna dezelfde toets over budgetteren. Na het afnemen van de toetsen werden de resultaten van de verschillende klassen vergeleken.

Resultaten

Door dit kleinschalig onderzoek kunnen we het effect van differentiatie op het leerrendement van de testklassen met differentiatie vergelijken met het leerrendement van de controleklassen zonder differentiatie.

Uit deze resultaten kunnen we afleiden dat het toepassen van differentiatie een positief effect heeft gehad op de resultaten van de leerlingen. Als we het totaal gemiddelde van de testklassen, vergelijken met het totaal gemiddelde van de controleklassen, zien we dat de resultaten van de testklassen hoger liggen door differentiatie. Het leerrendement is gestegen met 6,90%.

We kunnen besluiten dat de diversiteit van onze samenleving een meerwaarde is voor het leren in de klas. Als we inspelen op de verschillen van de leerlingen en differentiatie inzetten in onze lessen dan zal dit een positief effect hebben op de leerresultaten van de leerlingen.

Maliqi Yllka

In co-creatie met: SJKS Sint-Niklaas

Het volledig rapport of meer info? yllka223@hotmail.com