Comprehensibility and learnability of A.I.S.E. Safe Use Icons

Carole
van den Heuvel

Begrijpbaarheid en leerbaarheid van de A.I.S.E. Veilig Gebruik symbolen

Introductie

Producenten zijn verantwoordelijk voor het op de markt brengen van veilige producten. Ze moeten analyseren of de producten een potentieel gevaar inhouden voor de gebruiker. Er zijn drie specifieke manieren om te voorkomen dat gevaren mensen schade toebrengen, namelijk door het elimineren of het beperken van het gevaar, ten tweede, door iemand tegen het gevaar te beschermen en ten derde, door waarschuwingen te voorzien (Wogalter, 2006a, 2006b). Waarschuwingen worden gebruikt om een aantal risico's tijdens het gebruik van een product aan te pakken. Waarschuwingen hebben vier hoofddoelen. Eerst en vooral, om de gebruiker te informeren over belangrijke veiligheidsinformatie. Ten tweede, om het gedrag van de gebruiker te beïnvloeden of te wijzigen zodanig dat ze een veilig gedrag vertonen. Ten derde om gezondheidsproblemen, ongevallen, lichamelijk letsel en schade te verminderen en te voorkomen. En ten slotte, kunnen waarschuwingen dienen als een herinnering voor gebruikers die al in contact zijn gekomen met het gevaar (Wogalter, 2006a). In feite zijn er verschillende manieren waarop een waarschuwing kan falen om haar doel te vervullen. Zo kan het zijn dat de gebruiker niet gemotiveerd is om het advies te volgen bijvoorbeeld als ze de waarschuwing niet horen of zien, niet begrijpen of gewoonweg niet geloven. Om de effectiviteit van de waarschuwingen te maximaliseren, moeten ze goed ontworpen zijn zodat hun rol om de veiligheid te bevorderen, wordt vergemakkelijkt (Wogalter, 2006a).

Overzicht van de huidige studie

De focus van deze studie is op een initiatief van A.I.S.E., namelijk een specifieke set van pictogrammen, Veilig Gebruik genaamd. De afkorting A.I.S.E. staat voor de internationale federatie voor zeep, was- en reinigingsmiddelen en onderhoudsproducten (A.I.S.E., s.d.a). A.I.S.E. heeft vrijwillig en proactief een gevarieerde set van pictogrammen ontworpen. De Veilig Gebruik symbolen zijn vooral terug te vinden op huishoudelijke producten over heel Europa. De veiligheidsinformatie worden getoond door middel van etikettering op verpakkingen sinds 2004. Deze symbolen zijn dus relatief recent en ze communiceren naar de gebruikers hoe men producten op een veilige manier moet gebruiken (A.I.S.E., s.d.b). Tot op heden is er weinig onderzoek gedaan naar de Veilig Gebruik symbolen. A.I.S.E. heeft slechts twee marktonderzoeken uitgevoerd op deze symbolen (A.I.S.E., 2006, 2014). Bovendien hebben veel studies aangetoond dat waarschuwingssymbolen vaak slecht begrepen worden (Davies, Haines, Norris & Wilson, 1998; Duarte, Rebelo, Teles & Wogalter, 2013). Indien symbolen niet goed begrepen worden door de gebruikers, kan een gebrek aan begrip leiden tot het onjuist gebruiken van producten met desastreuze gevolgen in sommige gevallen (Leonard & Wogalter, 2000). Begrijpbaarheid is dus een zeer belangrijk criterium voor symbolen omdat het de mate is waarin de gebruiker de waarschuwing begrijpt op basis van de beoogde betekenis die de ontworpen waarschuwing moet overbrengen (Wogalter, Conzola & Smith-Jackson, 2002). Het is ook vaak afhankelijk van de opgeslagen informatie uit het verleden in ons geheugen (voorkennis) (Wogalter, 2006c). Maar de inachtneming van een symbool garandeert niet dat de waarschuwing zal worden herinnerd op een later tijdstip. Daarom moeten symbolen ontworpen worden op een manier die het meest bevorderlijk is voor het verbeteren van het geheugen van de waarschuwing (Young & Wogalter, 1988). Helaas is dit vaak niet het geval en dat is de reden waarom training een handige manier zou kunnen zijn om de begrijpbaarheid te optimaliseren. Deze studie heeft dus als doel de begrijpbaarheid van de twaalf A.I.S.E. Veilig Gebruik symbolen en het effect van een korte training op korte-termijn en lange-termijn begrijpbaarheid te onderzoeken.

Methoden

Deelnemers. Honderd en een personen (56 vrouwen, 45 mannen) namen deel aan de eerste begrijpbaarheidstest (T1). Negenennegentig van deze personen (56 vrouwen, 43 mannen) namen deel aan de korte-termijn leerbaarheidtest (T2). Achtenzeventig van deze 99 personen (44 vrouwen, 34 mannen) namen deel aan de lange-termijn leerbaarheidtest (T3).

Materiaal en procedure. Elke deelnemer werd gevraagd drie vragenlijsten in te vullen in het Nederlands via Qualtrics. De deelnemers werden in eerste instantie verteld dat het doel van de vragenlijst was om de begrijpbaarheid van bepaalde veiligheids- en waarschuwingssymbolen te onderzoeken. Gebruikmakend van open vragen, werden gebruikers getest op hun kennis van het symbool en de vereiste actie in verband met het gegeven symbool. De begrijpbaarheid werd getest op drie verschillende tijdstippen: een eerste test werd afgenomen en werd onmiddellijk gevolgd door een leermoment, waarna een tweede test werd afgenomen. Vijf tot negen weken later werd een derde test afgenomen. Tijdens het leermoment werden de deelnemers gevraagd om een ​​2-minutendurende video te bekijken waarin de betekenis van de twaalf symbolen weergegeven werden. Elk symbool met haar referent werd weergegeven gedurende tien seconden. Een open-vragen-testprocedure werd gebruikt voor de beoordeling van de verschillende begrijbaarheidstesten. De vragenlijsten werden ook gebaseerd op de internationale norm ISO 9186, die het bereiken van 67%-begrijpbaarheidscriterium vereist.

Resultaten

Initiële begrijpbaarheid

De initiële begrijpbaarheid (T1) evalueert in hoever symbolen worden begrepen wanneer zij worden aangeboden zonder uitleg en zonder eerdere directe leerervaring. Vijf symbolen werden slecht begrepen en hebben het ISO-criterium van 67% niet behaald. Deze symbolen zijn: 'Niet inslikken', ‘Na gebruik de handen afspoelen', 'Met droge handen gebruiken’, 'Zak goed sluiten' en ‘Bij een gevoelige of beschadigde huid, langdurig contact met het product vermijden’.

Directe leerbaarheid

Vervolgens hebben we de mate waarin de symbolen worden begrepen na een kort leermoment (T2) geëvalueerd. Uit deze data kunnen volgende trends waargenomen worden: ten eerste, zoals verwacht, wordt er voor alle symbolen een drastische verbetering waargenomen van T1 tot T2. Ten tweede wordt een drastische verbetering waargenomen voor elk van de vijf symbolen met een lage initiële begrijpbaarheid. Ten derde, echter niet problematisch, blijft de letterlijke betekenis van sommige symbolen moeilijk om aan te leren en te herinneren. Samengevat, de eenvoudige en korte leerinterventie blijkt zeer succesvol in het verbeteren van de begrijpbaarheid op korte-termijn.

Lange-termijn leerbaarheid

Lange-termijn leerbaarheid (T3) is de mate waarin symbolen begrepen blijven vijf tot negen weken na de beoordeling van de initiële begrijpbaarheid (T1) en de korte-termijn leerbaarheid (T2). Een algemene observatie is dat de begrijpbaarheidsscores verhogen van T1 naar T2 (illustreert het effect van de interventie), gevolgd door een daling van de prestaties op T3. De vergelijking van T1 en T3 toont aan dat de begrijpbaarheidsniveaus bij T3 systematisch hoger liggen dan bij T1, wat betekent dat na 5-9 weken het effect van de leerinterventie nog steeds aanwezig is. De leerinterventie blijkt echter niet erg succesvol in het bevorderen van de begrijpbaarheid op lange-termijn voor drie symbolen. Deze drie symbolen zijn namelijk weer gedaald tot onder het 67%-begrijpbaarheidscriterium. De symbolen zijn ‘Na gebruik de handen afspoelen', 'Met droge handen gebruiken' en ‘Zak goed sluiten'. Deze symbolen zijn dus moeilijk om aan te leren en te onthouden en een wijziging hiervan is daarom wenselijk.

Conclusie

Het doel van deze studie was om de begrijpbaarheid van de twaalf A.I.S.E. Veilig Gebruik symbolen te onderzoeken, alsook het effect van een korte training op de korte-termijn en lange-termijn begrijpbaarheid. Er wordt verondersteld dat waarschuwingen de veiligheidsinformatie aan de gebruiker overbrengt. De resultaten van de eerste begrijpbaarheidstest tonen aan dat vijf van de twaalf Veilig Gebruik symbolen niet goed begrepen werden. Niettemin, verstrekt de huidige studie aanvullend bewijs dat een kort leermoment een aanzienlijke en langdurige invloed heeft op de begrijpbaarheid.

 

Download scriptie (862.16 KB)
Universiteit of Hogeschool
KU Leuven
Thesis jaar
2014