Cannabis legaliseren in België? Wat is de mening van de Gentse studenten?

Inleiding

De legalisering van cannabis is een veelbesproken onderwerp. In verschillende landen heeft een verschuiving plaatsgevonden van het verbod op cannabis naar legalisering. Het is duidelijk dat de war on drugs niet werkt. Jongeren experimenteren met cannabis, of dit nu legaal of illegaal is. Door het verbod op cannabis zijn veel jongeren echter ongeïnformeerd. Ze kennen de risico’s niet en kopen cannabis van dealers die enkel aan winst denken. Het debat over legalisering wordt gevoerd door verschillende partijen: politici, experten, enzoverder. Maar wat denkt de bevolking zelf over een mogelijke legalisering? Meer specifiek, wat denken jongeren over een mogelijke legalisering en wat beïnvloedt deze keuze? 

Omwille van een gebrek aan tijd en middelen richt de thesis zich enkel op de attitudes van Gentse studenten ten aanzien van de legalisering van cannabis. Allereerst onderzoeken we of er een draagvlak bestaat onder de Gentse studenten. Vervolgens onderzoeken we de verschillende factoren die een invloed uitoefenen op de vorming van deze attitudes.

Methode

In maart 2020 is een online vragenlijst gelanceerd die voornamelijk gepubliceerd is in verschillende Facebook-groepen waar Gentse studenten zijn aangesloten. De vragenlijst is door 879 individuen ingevuld die een hogere opleiding in Gent volgen. Nadien zijn de antwoorden van de respondenten verwerkt in een statistisch programma.

Resultaten

De resultaten waren enigszins verrassend. Uit het onderzoek blijkt dat 91% van de respondenten de legalisering van cannabis voor medicinaal gebruik steunen. Ook is er een draagvlak gevonden voor de legalisering van cannabis voor recreatief gebruik. Dit draagvlak is duidelijk kleiner: 57,5% van de respondenten geeft aan akkoord te zijn met een legalisering. 

Verder hebben we ook onderzocht welke factoren een invloed uitoefenen op de bovenvermelde attitudes. Uit de analyses blijkt dat de grootste voorspellers geslacht en risicoperceptie zijn. Meer specifiek, mannen en respondenten die de risico’s van cannabis laag inschatten scoren hoger op de attitudeschaal ten aanzien van legalisering. Dit betekent dat ze eerder voor een legalisering van cannabis zijn dan vrouwen en respondenten die de risico’s hoog inschatten. Het mannelijke geslacht en een lage risicoperceptie hebben met andere woorden een positief effect op de attitudes van de respondenten. Andere positieve effecten zijn: een linkse ideologie, zichzelf identificeren als liberaal, frequent gebruik van cannabis en het gebruik van cannabis in het afgelopen jaar. 

Anderzijds, zijn er ook factoren die een negatief effect hebben op de attitudes van respondenten. Zo scoren personen die in een religie geloven lager op de attitudeschaal. Deze studenten staan eerder negatief ten aanzien van een mogelijke legalisering van cannabis. Andere negatieve effecten zijn: een rechtse ideologie, zichzelf als conservatief identificeren en geen gebruik van cannabis. Deze effecten interageren met elkaar. Zo kan men het verschil in steun tussen mannelijke en vrouwelijke respondenten deels verklaren door het feit dat vrouwen de risico’s van cannabis hoger inschatten. Daarnaast rapporteren meer mannen dat ze cannabis gebruiken. Uit het onderzoek blijkt ook dat individuen die cannabis gebruiken de risico’s ervan lager inschatten. 

We hebben eveneens opgemerkt dat sommige effecten verzwakken bij het toevoegen van andere eigenschappen. Zo blijkt dat geloven in een religie nog nauwelijks een effect heeft op attitudes wanneer we de politieke eigenschappen van de respondenten toevoegen. Dit kan betekenen dat religie slechts een indirect effect heeft op de attitudes van de respondenten. We merken hetzelfde effect op bij de politieke eigenschappen, als we de eigenschappen in verband met het gebruik toevoegen. In het laatste model van de analyse stellen we zelf vast dat enkel geslacht, regelmatig gebruik en risicoperceptie een significant effect hebben op de attitudes van de deelnemers. 

We concluderen dat individuen verschillende eigenschappen bezitten die direct of indirect een invloed hebben op hun mening ten aanzien van een onderwerp, in dit geval de legalisering van cannabis. 

Toekomstperspectief

Een beter beeld over de mening van Belgen ten aanzien van legalisering kan ervoor zorgen dat het taboe rond dit onderwerp doorbroken wordt. In de huidige maatschappij worden drugs hoe dan ook gebruikt. Het zou echter beter zijn mocht dit gecontroleerd zijn door de overheid. Een grote meerderheid van de respondenten in dit onderzoek geven aan dat controle van de overheid bij een legalisering noodzakelijk is. Als iets illegaal is, is het praktisch onmogelijk om het te controleren. Om die reden zien we in veel landen de verschuiving van prohibitie naar regulering. Als je iets reguleert, kan je het ook veel beter controleren.