Leidinggevende politievrouwen zijn zeldzaam
Ondanks dat de Geïntegreerde Politie de afgelopen jaren grote stappen zette naar een beter evenwicht tussen het aantal mannen en vrouwen in haar korps, is er nog steeds een groot verschil waar te nemen tussen het aantal vrouwen en mannen in de hogere regionen van de organisatie. Met name het aantal vrouwelijke politiefunctionarissen in topfuncties is nog zeldzaam. De vraag die hierbij gesteld kan worden is welke factoren aan de grondslag liggen voor de beperkte vertegenwoordiging van vrouwen in leidinggevende functies. Vanuit de Universiteit Gent werd er getracht om hierop een antwoord te bieden door via een scoping review de barrières, uitdagingen en obstakels te identificeren waarmee vrouwelijke politiefunctionarissen geconfronteerd worden.
It’s a man’s world
Uit het jaarverslag van de Federale Politie van 2021 kon vastgesteld worden dat er slechts 24 vrouwelijke korpschefs of hoofdcommissarissen genoteerd werden in vergelijking met 169 mannelijke. Ook binnen de Lokale Politie is het aantal vrouwelijke politiefunctionarissen in de hogere regionen van de organisatie schaars. Dit in tegenstelling tot het grote aandeel aan vrouwelijke politiefunctionarissen dat werkzaam is binnen de lagere regionen van de organisatie. Zo zijn het meeste aandeel aan vrouwen binnen de politionele wereld, zowel op Federaal als Lokaal niveau, terug te vinden in het hulpkader en het CaLog. De man-vrouw verhouding binnen het operationeel kader is dan ook omgekeerd in vergelijking met de verhouding in het CaLog-kader.
Een scoping review; wat en waarom?
Om een antwoord te kunnen formuleren op de beperkte vertegenwoordiging werd er door middel van een scoping review gezocht naar relevante literatuur omtrent dit topic. Door deze methode te hanteren werden diverse databanken doorspit en publicaties onderworpen aan selectiecriteria. Het selectieproces leverde uiteindelijk 26 publicaties op die dieper ingaan op de moeilijkheden die politievrouwen ervaren. Opmerkelijk hierbij was dat de publicaties hoofdzakelijk een Angelsaksische insteek hebben en in mindere mate een Continentale. Dit bevestigde het vermoeden dat onderzoek naar dit onderwerp in België en Nederland schaars is. De gevonden studies werden grondig bestudeerd en geanalyseerd met als doel verschillende obstakels, uitdagingen en barrières te identificeren waarmee politievrouwen geconfronteerd worden.
Opvallende resultaten
Uit het onderzoek kwam naar voren dat het vinden, en houden, van een balans tussen werk en privé niet vanzelfsprekend is. Zo werd onder meer de vaststelling gedaan dat sommige vrouwelijke politiefunctionarissen promotiekansen niet aannemen om conflicten met het gezinsleven te vermijden. Dit brengt met zich mee dat politievrouwen voor de moeilijke beslissing gesteld worden om af te zien van hun kinderwens om promotie te maken of om hun carrière op te geven om een gezin te stichten. Een andere vaststelling die gedaan werd, is dat vrouwelijke politiefunctionarissen het gevoel zich meer te moeten bewijzen in vergelijking met mannelijke collega’s. Daarnaast krijgen vrouwelijke politiefunctionarissen meer te kampen met vooroordelen en genderstereotypering. Vrouwelijke leidinggevenden zouden te soft en emotioneel zijn waardoor de leidinggevende capaciteiten in vraag worden gesteld. Bovendien zorgt een gebrek aan variëteit van vrouwelijke rolmodellen in de hogere rangen voor een groot obstakel bij vrouwelijke officieren. Zonder begeleiding kunnen politievrouwen moeilijk promotie maken en worden ze uitgesloten van informele netwerken die zo essentieel zijn in een politiecultuur. Het gebrek aan vrouwelijke rolmodellen kan daarenboven de gevoelens van isolatie binnen de politieorganisatie versterken. Het plaatsen en/of het hebben van vrouwen in leidinggevende posities is met andere woorden cruciaal voor de vooruitgang van vrouwen binnen de politionele wereld. Het zijn net die hooggeplaatste vrouwen die de hegemonische mannelijkheid die er heerst binnen de politionele wereld kunnen verminderen, de discriminerende praktijken aan banden kunnen leggen en de werkervaringen van andere vrouwen kunnen verbeteren. Het hebben van vrouwen in machtsposities zou tevens kunnen zorgen voor een grotere vraag naar meer vrouwelijke werknemers. Daarnaast inspireert en stimuleert het beeld van vrouwen in een leidinggevende positie andere vrouwen om te solliciteren bij de politie of te willen promoveren door aan te tonen dat het glazen plafond wel degelijk doorbroken kan worden.
De man die u zoekt, is misschien wel een vrouw?
Het onderzoek toonde aan dat het niet eenvoudig is om hogerop te klimmen binnen een mannenwereld. De vrouwelijke politiefunctionarissen worden met heel wat uitdagingen geconfronteerd die het moeilijk maken om te promoveren binnen de politionele organisatie. Doordat het onderzoek enkel een overzicht schetst van de relevante literatuur omtrent dit topic en de publicaties bovendien van toepassing zijn op een Angelsaksische context dient er verder onderzoek gedaan te worden. Het is dan ook aangewezen om de gevonden resultaten voor te leggen aan Belgische politievrouwen en deze verder te bespreken en uit te diepen aan de hand een vervolgstudie. Ondanks dat er sprake is van een stijging van het aantal vrouwen binnen de politionele organisatie, is het belangrijk dat er verder ingezet wordt op het wegwerken van de achterstand. Het politiekorps moet meer divers zijn en representatief voor de maatschappij die ze dient.
