De invloed van de lesstijl op wetenschappelijke geletterdheid
Wetenschappelijke kennis bij jongeren? De leraar kan het verschil maken!
Vlaanderen heeft als kennismaatschappij nood aan goed opgeleide wetenschappers. Deze vorming begint al in het secundair onderwijs. Het is dan ook van belang dat scholen degelijk wetenschappelijk onderwijs bieden. Uit onderzoek aan de universiteit van Antwerpen is gebleken dat niet elke onderwijsstijl ervoor zorgt dat de leerplandoelstellingen efficiënt en effectief bereikt worden.
Uit de analyse van de PISA2006 bevraging bij leerlingen in de eerste graad algemeen, technisch en kunst secundair onderwijs zijn volgende aspecten gebleken. Leerlingen die klasgesprekken over de leerstof en inhoudelijke discussies houden, behalen minder goede resultaten dan leerlingen die dat niet doen. Het houden van debatten over wetenschappelijke onderwerpen heeft dus in de eerste graad secundair onderwijs alles behalve een positief effect. Ook leerlingen die eigen proeven mogen voorstellen en zelfgekozen experimenten mogen uitvoeren, scoren veel lager dan leerlingen die dat niet mogen.
De gestructureerde aanbreng van de leraar heeft dus een positief effect op de wetenschappelijke kennis van de leerlingen.
Het meest gebaat zijn leerlingen met een leraar die zegt waarom ze iets moeten kennen, hoe een bepaalde toepassing “in het echt” gebeurt, hoe wetenschappelijke principes toegepast kunnen worden,… Zij behalen beduidend betere resultaten dan de leerlingen waarbij dit niet gebeurt. De leraren wetenschappen die uitleggen aan de leerling hoe het lesonderwerp in de realiteit, -buiten de schoolmuren- past zorgen eveneens voor meer interesse in wetenschappen. Daarbovenop komt dat als de leerling weet waarom hij iets leert, hij dat ook met meer vertrouwen zal doen. De grotere interesse en het sterkere vertrouwen bij het leren hebben een versterkend effect op het verwerven van kennis.
Het duiden van de lessen in een ruimer wereldbeeld heeft dus niet enkel rechtstreeks, maar zeker ook onrechtstreeks een positieve invloed op het verwerven van wetenschappelijke kennis en vaardigheden.
De manier van lesgeven van de leraar doet er dus in grote mate toe. Leerlingen die les krijgen van leraren die hen een blik op de wereld gunnen bereiken betere resultaten.
Wie waagde het te stellen dat over enkele jaren de leraar niet meer nodig zal zijn?
Jan Ardies, 5 juni 2009
Universiteit Antwerpen, Instituut voor Onderwijs- en Informatiewetenschappen.
