Werken als politieagent in het zicht van smartphonecamera’s in tijde van COVID-19
Werken als politieagent in het zicht van smartphonecamera’s in tijde van COVID-19
Sociale media is de dag van vandaag niet meer weg te denken uit de samenleving. Steeds meer mensen maken er gebruik van waardoor de invloed van sociale media groter wordt. In deze studie wordt onderzocht welke invloed sociale media heeft op het politiewerk. Hiervoor wordt in eerste instantie bekeken wat er reeds in de literatuur beschreven staat. Daarnaast worden ook interviews afgenomen met Belgische politieagenten.
Resultaten
Uit onderzoek bleek dat de mening van agenten ten opzichte van camera’s op te delen valt in drie groepen. Als eerste is er de groep die ‘cameraschuw’ is. Dit hield in dat agenten liever niet gefilmd worden, dit hoofdzakelijk doordat camera’s vaak een vertekend beeld geven en door de reacties die ze ervaren van filmende omstaanders. De tweede groep was het ondertussen gewoon om gefilmd te worden en gaven er niet echt meer om. De derde groep gebruikte de camera’s in hun voordeel en gebruikte het als bewijs bij een onderzoek en om aantijgingen te weerleggen. Naast de attitude ten opzichte van camera’s werd ook gekeken hoe agenten reageerden op camera’s. Hierbij gingen ze ofwel vermijden om gefilmd te worden, of zich zo gaan gedragen dat ze op de beelden correct overkomen.
Uit eigen empirisch onderzoek bleek dat de Belgische agenten het filmen op zich niet erg vinden. Ze blijven naar eigen zeggen steeds binnen hun wettelijk kader waardoor ze niets te vrezen hebben, maar het wordt wel als vervelend ervaren. Vooral het gedrag van de filmende omstaander wordt als het meest storend ervaren. Deze omstaanders gaan zich actief met controles gaan bemoeien, waardoor enerzijds het werk sterk bemoeilijkt wordt, en anderzijds ook tot gevaarlijke situaties kan leiden. Daarnaast frustreren ze zich aan de gepubliceerde beelden, deze zijn vaak zodanig bewerkt zodat ze geen realistische weergave geven van de werkelijkheid.
"Maar hoe het ervoor aan toegaat, dat laten ze nooit zien. En meestal is dat juist de reden van controle of de reden dat het uit de hand loopt"
Als laatste onderdeel werd de invloed van de COVID-19-crisis besproken. Deze crisis zorgde namelijk voor een geheel nieuwe uitdaging. Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat de agenten geen groot verschil opmerken op vlak van gefilmd worden voor er sprake was van corona en nu. Het enige verschil dat door sommige opgemerkt werd zit hem in de reacties op de filmpjes. Deze zouden veel heviger en gemener zijn dan voor de crisis. Dit zou zich niet beperken tot de reacties online, maar zou ook op straat voelbaar zijn.
Praktijkimplicaties
“Wanneer mag er nu gefilmd worden, wanneer mag er nu niet gefilmd worden, wat mag er met de beelden gebeuren of wat mag er absoluut niet gebeuren en die zaken. Daar zou er, zeker in 2021 dat we nu al zitten, meer duidelijkheid over moeten zijn.”
De resultaten die in deze scriptie besproken werden kunnen bijdragen tot het formuleren van enkele aanbevelingen. Een eerste aanbeveling situeert zich binnen de wetgeving. Tijdens de interviews werd door de respondenten gewezen op de onduidelijkheid in de praktijk omtrent de wetgeving over het filmen van politiefunctionarissen. Een verdere verduidelijking hierover zou zowel voor politie als burgers de situatie kunnen vooruithelpen. Bouwend op de verduidelijkte wetgeving zou ook onderzocht kunnen worden wat de gevolgen zijn van verstrenging of versoepeling van de wetgeving bij het filmen van politieagenten in functie. Voorstellen tot het verstrengen van de wetgeving leidden in november 2021 namelijk tot zware protesten in Parijs.
Daarnaast zou een bewustmakingscampagne over het filmen van politiemensen zinvol kunnen zijn. De klemtoon zou bijvoorbeeld kunnen liggen op hoe het (intrusief) filmen voor de agent zelf aanvoelt. Hierbij kan gewezen worden op de gevolgen van te dichtbij te willen filmen, waardoor mensen mogelijk begripvoller reageren wanneer gevraagd wordt om op een afstand te blijven. Een tweede klemtoon kan bijvoorbeeld gelegd worden op de impact op het privéleven van de agenten door herkenbaar in beeld te komen. Er deden zich reeds incidenten voor waarbij politieagenten buiten dienst herkend en belaagd werden.
Tenslotte werd tijdens de interviews aangehaald dat het filmen slecht terloops ter sprake kwam binnen de opleiding. Hieraan zou meer aandacht moeten besteed worden in de basisopleiding tot inspecteur van politie. Op deze manier zijn agenten in de toekomst beter voorbereid op het omgaan met camera’s. Er kan zo beter geanticipeerd worden op frustraties en gevaarlijke situaties.
