Niet zo verschillend, of juist een wereld van verschil? : een thesis over culturele verschillen in twee Zuid-Amerikaanse films

U vraagt zich misschien af wat een studente taal-en letterkunde bezielt om twee films over Zuid-Amerikaanse culturen als hoofdonderwerp te nemen van haar thesis? “Schoonmaker, blijf je leest”, zegt men vaak en toch sprak een thesis met een meer antropologische invalshoek me meteen aan. Doorheen het schrijven van mijn thesis moest ik mijn antropologische kennis bijschaven en zo was mijn thesis op veel vlakken een verrijking van mijn algemene kennis, wat natuurlijk altijd van pas komt. Bovendien was het ook mogelijk om mijn -over de vorige jaren- verworven taal- en letterkundige kennis toe passen in het tweede hoofdstuk dat dan weer een taalkundige invalshoek heeft.

We behoren allemaal tot een welbepaalde cultuur en ons doen en denken wordt, zijnde onbewust, geleid door onze culturele achtergrond. De culturele verschillen en interessante situaties die ontstaan wanneer mensen met verschillende achtergronden met elkaar in contact komen, is zonder twijfel ook relevant in onze steeds meer geglobaliseerde wereld van vandaag, waarin zaken zoals migratie en verre reizen als alledaagse kost beschouwd kunnen worden. Het feit dat deze zaken zoals reizen en interculturele ontmoetingen zo ‘gewoon’ zijn geworden, maakt dat de twee films die mijn thesis onderzoekt, namelijk El abrazo de la serpiente (2015) van de Colombiaan Ciro Guerra enerzijds en El etnógrafo (2012) van de Argentijnse documentairemaker Ulisses Rosell anderzijds, relevant zijn voor iedere moderne wereldburger. De films, en dus mijn thesis, focussen op de situaties die ontstaan wanneer mensen met zeer uiteenlopende culturele waarden en normen elkaar ontmoeten. Langs de ene kant zien we de westerling en langs de andere de Latijns-Amerikaanse inheemse inwoner. In het eerste deel van mijn thesis werd er gefocust op de culturele ‘botsingen’ die ontstaan, en werden deze onderzocht aan de hand van relevante antropologische concepten. Deze concepten waren relevant in mijn onderzoek, maar tegelijkertijd ook vlot te begrijpen door eender wie de thesis lezen wil. Vervolgens kon ik het niet laten mijn taalkundige achtergrond in gebruik te stellen en een schat aan interessante taal-elementen in de films bloot te leggen. Deze taalkundige invalshoek op de werken bouwde ik uit in het tweede deel van de thesis. Onder andere bevindingen zoals hoe verschillende talen ook meteen andere percepties van de realiteit impliceren, en wat zodus ook betekent dat de hoofdpersonages met verschillende moedertalen de wereld steeds door een andere bril zullen zien, kwamen aan het licht. Kortom, in mijn masterthesis onderzocht ik de antropologische en taalkundige dimensie van twee Zuid-Amerikaanse werken en werd duidelijk dat de cultuur waarin we opgroeien absoluut bepalend is voor een gigantische hoeveelheid zaken en beslissingen in ons leven, gaande van morele normen tot onze woordkeuzes.