EHBA: eerste hulp bij afstandsleren!

De coronacrisis trof vele sectoren, ook het onderwijs. Wij onderzochten de impact hiervan op de leerprogressie en het welzijn van leerlingen. Vervolgens ontwierpen we een tool die alle leerlingen, leerkrachten én ouders kan helpen tijdens afstandsonderwijs.

Op 18 maart 2020 legde de Belgische overheid een nationale lockdown op vanwege de COVID-19-uitbraak in ons land. Om dit dodelijke virus te stoppen, besloot de overheid om strenge maatregelen in te lassen, waaronder een verbod op alle evenementen en de sluiting van bedrijven, winkels en scholen. Omwille van deze maatregelen stapten de scholen noodgedwongen over naar afstandsonderwijs. Voor velen was het een hele aanpassing om te veranderen naar die lesmethode, bij anderen verliep de overschakeling misschien wat vlotter.

Wij vroegen ons af hoe leerlingen dat afstandsleren hadden ondervonden. Welke positieve en negatieve effecten had het op hun leerprogressie en mentaal welzijn? Wat deden de leerlingen om daarop in te spelen?

Hoe zijn we te werk gegaan?

Vanuit de eerder vermelde vragen en een grondige literatuurstudie kwamen we tot een algemene onderzoeksvraag voor onze bachelorproef: ‘Wat zijn de effecten van het afstandsleren bij leerlingen uit het derde jaar ASO/TSO?’ We kozen voor die doelgroep omdat zij in een cruciale fase zitten waarin ze leren om zelfstandig te worden. Dat loopt niet bij iedereen van een leien dakje en gebeurt niet van de ene dag op de andere.

In een normale schoolse situatie kan een leerkracht leerlingen onmiddellijk bijstaan in dat proces, maar tijdens afstandsonderwijs verliep dat moeizamer. De fysieke hulp verdween en er ontstond een afstand tussen de leerkracht en de leerlingen. Durfden leerlingen zelf minder vragen te stellen toen ze iets niet begrepen? Lagen ze te slapen tijdens de online lessen? Waren ze met andere dingen bezig dan met de online les?

Om efficiënt onze onderzoeksvraag te beantwoorden, namen we drie enquêtes af bij die verschillende doelpublieken. We vonden het een goed idee om niet enkel leerlingen, maar ook leerkrachten en leerlingenbegeleiders te ondervragen omdat zij ook een grote impact hebben op het mentaal welzijn en de leerprogressie van de leerlingen.

Wat zijn onze bevindingen na ons onderzoek?

Zowel uit literatuurstudie als onze bevraging bleek dat het afstandsonderwijs wel degelijk een effect had op het mentaal welzijn en de leerprogressie van leerlingen uit het derde jaar ASO/TSO. Zo gaf de helft van de ondervraagde leerlingen aan dat zij zich eenzamer voelden. Hetzelfde aantal duidde aan dat ze sneller taken uitstelden en minder gemotiveerd waren om een schoolopdracht uit te voeren. Dat geldt natuurlijk niet voor iedereen. Zo waren er ook leerlingen die het zelfstandig leren en werken als iets positiefs ervoeren.

Wat hebben we ontwikkeld?

Om tegemoet te komen aan de noden van zowel leerlingen, leerkrachten als ouders kregen we het idee om een website te creëren. De website heet ‘faidl.weebly.com’ en staat voor ‘First Aid in Distance Learning’, ‘eerste hulp bij afstandsleren’. De site bestaat uit twee grote secties: een voor leerlingen en een voor leerkrachten. Bezoekers vinden er talloze tips en tricks en achtergrondinformatie om het mentale welzijn en de leerprogressie van leerlingen te verbeteren.

We beogen drie doelstellingen met onze website. Eerst en vooral willen we de leerlingen helpen en motiveren om beter te presteren en zich beter te voelen tijdens afstandsonderwijs. Ten tweede willen we leerkrachten ondersteunen in hoe zij het welbevinden en de leerprogressie van hun leerlingen kunnen nagaan en verbeteren. Tot slot kunnen ouders een kijkje nemen naar de tips en tricks over hoe zij hun tiener kunnen bijstaan.

Afstandsleren was een nieuwe manier van lesgeven waarmee we allemaal nog niet veel ervaring hadden. Daarom ontwikkelden we de website ‘FAIDL’ om leerkrachten, leerlingen en ouders te helpen met toekomstige ervaringen met afstandsonderwijs. Nu scholen deze nieuwe lesmethode meer onder de knie hebben, wil de overheid hiermee experimenteren. Zo willen ze meer inzetten op hybride onderwijs waarbij ze afstandsonderwijs willen combineren met les op school. Zo blijft ons product ook relevant in de toekomst!

Emmy De Moor – Amal El Harrak – Mabel Van Ysacker (2021)