Hoe prematuren praten.

Hoe prematuren praten

Een normale pasgeborene kan door verschillende manieren van huilen aangeven wat hij nodig heeft. Zijn moeder leert vrij snel wat deze huilboodschappen betekenen. Voor een prematuur geboren kind is dit wat anders. De kleinsten zijn zelfs te zwak om te huilen. De enige signalen die we van hen ontvangen, zijn veranderingen in hun hartritme en ademhaling.

Bovendien is  communicatie niet hun enige probleem.  Stel je voor dat alle energie uit je maaltijd amper voldoende was om je lichaamstemperatuur op peil te houden.  De kleinste inspanning,  elk moment van stress en elk moment waarop het kouder was dan 32°C, zou je gewicht verliezen… Veel volwassenen zouden daar wellicht voor tekenen. Maar voor een prematuur geboren kind is dit een heel ander gegeven. Bij hen leiden inspanning en stress tot afkoeling, uitputting, gewichtsverlies en ziekte.

Deze “zwakgeboren” patiëntjes liggen uiteraard aan een monitor. Maar op het moment dat het alarm gaat, zijn ze vaak al enige tijd onrustig. Ze hebben al een tijd licht tot matig verhoogde parameters. Niet zo extreem dat het alarm gaat, maar ook niet echt rustig. Je kan gerust stellen dat ze op dat moment een figuurlijke marathon lopen. Het bewaken van de parameters is een uiterst belangrijk aspect van de verpleegkundige zorg voor zwakgeborenen. Gericht reageren op alarmen is daarbij essentieel. Maar voorkomen is nog steeds beter dan genezen: kunnen zien wat er gebeurt, nog voor het alarm afgaat en dan al maatregelen nemen. Daarin herkennen we de betere neonatale verpleegkundige! Geen enkele prematuur behoort immers een marathon te lopen!

Als je erin slaagt om de juiste parameters te selecteren, daar kritische waarden aan te koppelen en deze in een observatieschaal te bundelen, dan spreken we van een Early Warning Score of EWS-schaal. Die laat toe dat “iedereen” op de afdeling “op dezelfde manier” onstabiele baby’s tijdig detecteert. Ze vormt ook de basis voor een gestandaardiseerd interventieplan, dat de rust van de baby moet herstellen nog voor het alarm gaat en de situatie uit de hand loopt. De reeds bestaande EWS-schalen zijn echter niet bruikbaar voor deze leeftijdscategorie, aangezien pasgeborenen verschillen in hun vitale functies en behoeften ten opzichte van kinderen en volwassenen. Daarom  werd ons door de neonatale zorgeenheid van Jessa ziekenhuis in Hasselt gevraagd zo’n schaal te ontwikkelen.

Om een nieuwe schaal te ontwerpen hebben wij eerst de reeds bestaande EWS-schalen geanalyseerd. We vergeleken ze met de belangrijke parameters bij te vroeg geboren en zieke pasgeborenen en kwamen zo tot een selectie van parameters. Ook voor ideeën over vormgeving van onze schaal maakten we gebruik van bestaande en dus voor verpleegkundigen herkenbare schalen. De NEO-EWS was geboren!

Maar de NEO-EWS is slechts de helft van een tweeling. Je kan immers niet vaststellen dat een kind het niet goed doet en dan geen actie ondernemen. Aan de NEO-EWS werd een procedure toegevoegd, die voorschrijft hoe verpleegkundigen moeten reageren bij elke risicocategorie: hoe regelmatig dient een pasgeborene gecontroleerd te worden? Vanaf wanneer is overleg binnen het verpleegkundig team nodig en wanneer dient er een arts opgeroepen te worden?

De NEO-EWS werd reeds aan een kleine validatietest onderworpen op de afdeling neonatologie van het Jessa ziekenhuis, in Hasselt. We lieten 29 metingen uitvoeren bij verschillende baby’s, telkens door 2 verpleegkundigen. Daarmee werd vastgesteld of de NEO-EWS een onderscheid maakt tussen risicobaby’s en stabiele baby’s, of beide verpleegkundigen tot hetzelfde resultaat komen en hoe gebruiksvriendelijk de NEO-EWS is.

Uit deze test bleek dat de oorspronkelijke NEO-EWS te gevoelig was. Dit wil zeggen dat ze het risico overschatte en de dokter een paar keer (onnodig) verwittigd werd, terwijl de toestand van de baby in de eerstvolgende uren stabiel bleef. Het omgekeerde deed zich gelukkig niet voor. Er werden enkele kleine aanpassingen aangebracht. Ook het oordeel van de 2 verpleegkundigen voor éénzelfde kind was op 1 uitzondering na identiek. De NEO-EWS is nu een betrouwbaar en valide instrument, dat makkelijk te gebruiken is en dat leidt tot meer veiligheid voor de pasgeborene en grotere tevredenheid bij de ouders en het team.

De score werd met enthousiasme onthaald en is effectief in gebruik genomen door de afdeling. Jessa Ziekenhuis en Hogeschool PXL zijn ondertussen naar bijkomende partners op zoek om de NEO-EWS te valideren bij normale pasgeborenen op de materniteit en bij extreem kleine zwakgeborenen op de neonatale intensive care afdeling (NICU).

Normal
0

21

false
false
false

NL-BE
X-NONE
X-NONE

/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:Standaardtabel;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-priority:99;
mso-style-parent:"";
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin-top:0cm;
mso-para-margin-right:0cm;
mso-para-margin-bottom:8.0pt;
mso-para-margin-left:0cm;
line-height:107%;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:11.0pt;
font-family:"Calibri",sans-serif;
mso-ascii-font-family:Calibri;
mso-ascii-theme-font:minor-latin;
mso-hansi-font-family:Calibri;
mso-hansi-theme-font:minor-latin;
mso-fareast-language:EN-US;}