Wat hebben cornflakes en masturbatie met elkaar te maken?

Stel, je bent (opnieuw) een jonge puber en je neemt je prille stappen in de wereld van de erotiek. Je ontdekt hoe je lichaam werkt, waar je al dan niet opgewonden van wordt en hoe je deze opwinding tot een bevredigend resultaat kan laten komen. Je experimenteert met anderen, maar vooral met jezelf. Je experimenteert in het echte leven maar ook online. Plots bots je op een mening die stelt dat jezelf seksueel verwennen gevaarlijk is, dat masturberen schadelijk is voor je gezondheid. Die stelling wordt ook nog eens onderbouwt met wetenschappelijke feiten. Je gaat van de ene website naar de andere en komt tot de vaststelling dat je al die tijd verkeerd bezig bent. Je besluit dan maar om te stoppen met masturberen.   

*Onbesproken maar niet onbestaande*

Masturbatie blijft tot op heden nog steeds behoren tot het selecte groepje onderwerpen waarover men niet spreekt. Erover praten is ongemakkelijk en als het toch eens per ongeluk zijn weg vindt naar een conversatie zal het vaak in de context van een flauwe mop zijn. De kans is groot dat u bekend bent met de klassieker: ‘Zie je niet goed? Je weet toch van wat je blind wordt hé?’. Voor zij die het antwoord niet meteen kunnen raden, blijkbaar gaat het om ‘masturberen’.

Als student Moraalwetenschappen met een bijzondere interesse in alles wat te maken heeft met de seksuele moraal, werd ik gefascineerd door het taboe dat over masturbatie heerst. Via mijn scriptie wil ik het thema uit het moreel verdomhoekje helpen.

* De oorzaken van de masturbatie-fobie*

In mijn scriptie heb ik me doorheen talloze websites en verschillende online platformen geworsteld om op zoek te gaan naar de oorsprong van het, alsmaar meer populaire, idee dat masturbatie schadelijk is. Om goed te begrijpen hoe het komt dat masturbatie momenteel nog steeds een negatieve bijklank heeft, is het belangrijk even de geschiedenis in te duiken.

In 1712 verschijnt er een pamflet waarop een nieuwe en zondige ziekte beschreven wordt. Men heeft het over : de onnatuurlijke praktijk waarbij personen hun eigen lichaam schenden zonder toedoen van anderen, met als doel het gevoel te ervaren die God enkel heeft bedoeld in functie van de voortplanting.

Masturbatie was vanaf nu een zonde die tevens een medisch ziektebeeld had gekregen en waarvoor behandelingen moesten worden bedacht. Dit idee bleef dominant tot in de 20e eeuw. Een opvallend voorbeeld hiervan is te vinden bij de Amerikaanse arts J.H. Kellogg, die met zijn cornflakes de strijd met masturbatie aanging. Masturbatie zou volgens hem te wijten zijn aan een te gekruid dieet van mensen. Wat zou leiden tot lustgevoelens en lust leidt op zijn beurt tot masturbatie. De originele ongezoete cornflakes van Kellogg waren dan ook neutraal van smaak en zouden zo de kans op masturbatie reduceren.

Tot zo ver de historische tracering betreffende masturbatie. In deze scriptie zijn we eerder geïnteresseerd in de hedendaagse verklaringen voor een houding die afkerig is van masturbatie. Die verklaring kan vanuit drie invalshoeken bekeken worden.

Ten eerste zijn er diegenen die een conservatieve benadering van masturbatie hanteren. Voor hen is de verschuiving van een traditionele maatschappij, met de bijbehorende waarden, naar een liberale maatschappij de grote boosdoener. Hierdoor zijn de klassieke opvattingen omtrent masturbatie op de achtergrond geraakt. Ze beogen dan ook een terugkeer naar die traditionele maatschappij waarin er duidelijke rollen zijn voor vrouwen en voor mannen. Masturbatie is een gegeven dat niet binnen die rollen past.

Een tweede invalshoek waaruit de afkeer voor masturbatie verklaard kan worden is terug te vinden in de extreemrechtse ideologie. Voor hen schuilt het probleem met betrekking tot masturbatie in de demasculinisatie (of vervrouwelijking) van de samenleving. Kenmerken van mannelijkheid zijn wilskracht, sterkte en hoofd zijn van het gezin. Masturbatie daarentegen maakt mannen zwak en is een symptoom van ondergeschiktheid aan de vrouw.

De derde en laatste invalshoek onderscheidt zich radicaal van de andere twee invalshoeken, aangezien ze masturbatie niet als inherent slecht beschouwt. Deze invalshoek handelt vanuit een therapeutisch oogmerk, namelijk (tijdelijk) onthouden van masturbatie kan een helende werking hebben. Op deze manier verkrijgt men opnieuw controle over het eigen leven en zal men dan ook gelukkiger in het leven staan.

* Bedenkingen en morele implicaties *

Niet enkel onderzocht ik de oorsprong van het idee dat masturbatie onwenselijk is, ik voegde ook een kritische notie toe. Zo bekeek ik de argumentatie die aan de basis ligt van veel opvattingen tegen masturbatie, maar ook de morele gevolgen die dergelijke opvattingen impliceren. Als afsluiter zal ik een aantal van mijn kritische bedenkingen en bezorgdheden beknopt meegeven:

Allereest is de poging om masturbatie af te wijzen op basis van een wetenschappelijke onderbouwing opvallend vaak aanwezig. Hierbij stelt men dan masturbatie en pornografie gelijk, vervolgens wordt er verwezen naar wetenschappelijke studies die aantonen dat pornografie een schadelijk effect heeft op het brein. Van hieruit kan men dan ook masturbatie demoniseren, aangezien dit hetzelfde zou zijn als pornografie. Nochtans zijn masturbatie en pornografie niet hetzelfde en hebben ze dus ook niet dezelfde effecten op het lichaam.

Een tweede problematisch aspect aan de argumentatie van de anti-masturbatie logica handelt over de vrouwelijke seksbeleving. Deze is namelijk, vanuit alle invalshoeken, onbestaande. Vrouwen zijn ondergeschikt aan de mannelijke seksbeleving, vanuit de conservatieve en extreemrechtse hoek is de functie van seks voor vrouwen zelfs beperkt tot voortplanting.

De op voorhand vastgelegde functies die elk geslacht dient de vervullen vormen dan ook de derde problematisering. Men gaat ervan uit dat er van nature bepaalde taken zijn die horen bij ieder geslacht. Deze determinatie kan leiden tot veel beperkingen in de vrijheid van beide geslachten.

* Zin in meer *

Met deze korte voorstelling van mijn scriptie hoop ik de interesse gewekt te hebben naar meer. Voor velen is masturbatie een essentieel onderdeel van de seksbeleving. De vele vooroordelen en drogredeneringen waarmee masturbatie te kampen krijgt resulteert in een negatieve bijklank terwijl masturbatie vaak een grote bijdrage levert aan het seksueel genot. Daarom zou ik ieder van u willen vragen om het woord masturbatie niet langer angstvallig stil te houden.