Help, mijn brandwonden jeuken: een kreet van de patiënten

70-93%... Zoveel procent van patiënten met brandwonden ervaren jeuk. Vele slaan een noodkreet aan het adres van verpleegkundigen. Hoge cijfers, vaak wanhoop…  maar hoe kunnen verpleegkundigen juist deze mensen helpen in hun lijden? Om hierop een antwoord te vinden, voerde Naéla Coolsaet een kwalitatief onderzoek uit in het militair hospitaal van Neder-Over-Heembeek naar mogelijke interventies voor jeuk bij brandwonden.

Jeuk, brandwonden, interventies: het klinkt wel Chinees

Brandwonden, het kan iedereen overkomen. In een rollercoaster van emoties kunnen de kleinste dingen je prikkelen. Stel je voor dat je een brandwonde hebt, niet kan slapen door de jeuk en al smekend komt vragen naar een oplossing. Deze jeuk is echter heel specifiek en vraagt om een bijzondere aanpak. Bestaande protocollen op brandwondenafdelingen bestaan vaak slechts uit een opsomming van mogelijke medicaties en zijn onvoldoende. Hoe kunnen patiënten met brandwonden en jeuk beter geholpen worden? Net die vraag stond centraal tijdens het hele onderzoek. In het algemeen zijn er heel weinig studies gepubliceerd rond jeuk en brandwonden. Hoewel patiënten vaak aangeven meer last te hebben van jeuk dan van pijn, wordt er te weinig onderzoek gedaan naar brandwonden en jeuk. Dit fenomeen wordt in de zorg dikwijls nog niet aanzien als een prioriteit. Net door hierop in te gaan kan het genezingsproces drie tot vier dagen versneld worden.

Meten is weten 

Diverse medewerkers van brandwondencentra in België zijn bevraagd over de kennis van jeuk en de behandeling ervan. Verrassend genoeg waren er maar weinig mensen op de hoogte over de oorzaak van jeuk. Er heerste ook onduidelijkheid over wanneer er precies een interventie zou moeten plaatsvinden. Opvallend is ook dat er geen meetinstrument bestaat en de bevraging bij patiënten hierdoor niet effectief genoeg gebeurt. Algemeen is er theoretisch te weinig geweten over jeuk en brandwonden. Hierdoor is er nood aan het verbreden van kennis over de oorzaak van jeuk zodat erop ingespeeld kan worden. Ook is er nood aan een meetinstrument zodat er een duidelijk zicht komt op wanneer interventies het beste toegepast worden. Uit antwoorden van de bevragingen blijkt ook dat er vraag is naar een duidelijke tool waarbij de rol van de verpleegkundige tot zijn recht komt.

Blijf kritisch in het voordeel van de patiënt

Er is een beslissingsboom ontwikkeld waarmee je kan nagaan wat je als verpleegkundige in verschillende situaties kan doen. Als eerste blijken koeling en koude douches heel effectief te werken. Ook het volledig schoonmaken van de wonden is hier belangrijk, net zoals het soepel maken van de huid met producten zoals aloë vera zalf en amandelolie. Tot slot blijft medicatie van cruciaal belang. Het opstarten van antihistaminica gebeurt in opdracht van de arts maar ook als verpleegkundige kan je hierin een belangrijke rol spelen. Dat gebeurt nu te weinig, eerder uit onwetendheid over bepaalde medicijnen en hun reden van toedienen. Ook is het essentieel als verpleegkundige om kritisch te blijven reflecteren over je handelingen. De hoofdarts van de afdeling Medium Care in het brandwondencentrum gebruikte de volgende quote: “om te kunnen denken moet je eerst durven twijfelen, dan ben je echt aan het verzorgen”.

“OM KRITISCH TE DENKEN MOET JE DURVEN TWIJFELEN”

De jeuk stoppen lukt nooit helemaal, maar verminderen wel

In het contact met de patiënten is het als verpleegkundige belangrijk om stil te staan bij waarom bepaalde interventies gedaan worden. Waarom werkt de ene of waarom net niet, wat de oorzaak daarvan kan zijn en welke opties er nog op tafel liggen. Goed blijven communiceren met artsen én kritisch blijven is daarom cruciaal. Conclusie: kunnen verpleegkundigen patiënten met jeuk aan brandwonden helpen? JA!