Helpt kennis van het Frans de kennis van het Engels? Of omgekeerd?

Onderzoek naar de woordenschatkennis van Vlaamse leerlingen van 11-12 en 15-16 jaar suggereert dat er een verband is tussen de kennis van Engelse en Franse woorden die op elkaar lijken. Daarnaast blijkt ook dat buitenschools contact met de vreemde talen en woordenschatkennis in die talen aan elkaar gerelateerd zijn.

Aan het onderzoek van Joke Van Mol, masterstudente meertalige communicatie aan de KU Leuven, namen zowel leerlingen uit het zesde leerjaar als uit het vierde middelbaar deel. In dat onderzoek peilde de studente via enkele testen naar hun woordenschatkennis in het Frans en het Engels, en via een vragenlijst naar het contact met beide talen buiten de schoolmuren.

Woorden als tweelingen

Uit het onderzoek blijkt dat leerlingen woorden die op vlak van vorm en betekenis gelijkaardig zijn in beide talen, ook wel cognaten genoemd, meestal zowel in het Frans als het Engels kennen. Als leerlingen bijvoorbeeld het Engelse woord table kennen, dan begrijpen ze meestal ook het gelijkaardige Franse woord table, of omgekeerd. Dat is ook het geval bij woorden die niet exact dezelfde vorm hebben, zoals het Engelse attack en het Franse attaque. In die zin zou je kunnen zeggen dat de woordenschatkennis in de ene taal een invloed heeft op die in de andere taal.

Meer Franse lessen, meer Engelse kennis

Maar beïnvloedt het Frans het Engels? Of omgekeerd? Het lijkt erop dat kennis van het Engels die van het Frans beïnvloedt, eerder dan omgekeerd. De deelnemende leerlingen scoorden doorgaans hoger op de Engelse dan op de Franse woordenschattesten. Dat was ook het geval voor de leerlingen in het zesde leerjaar, ook al krijgen zij nog geen Engelse lessen op school.

De betere scores voor Engels kunnen we verklaren door het feit dat Vlaamse leerlingen buiten de schoolmuren vaker in contact komen met het Engels dan met het Frans. Zo besteden ze in hun vrije tijd heel wat tijd aan onder meer Engelstalige series, films, YouTube-video’s, muziek en games. Leerlingen die vaker met het Engels in contact komen, hebben doorgaans ook een bredere woordenschatkennis in het Engels.

Positieve invloed

Dat Vlaamse leerlingen gemiddeld een uitgebreidere Engelse woordenschat hebben, is vooral in het zesde leerjaar vrij opmerkelijk. Die leerlingen hebben immers nog geen Engelse lessen gevolgd. Dat toont aan dat contact met het Engels buiten de schoolmuren wel degelijk een positief effect kan hebben op hun Engelse woordenschat.

Meer dan enkel lessen volgen

Vreemdetaalonderwijs blijft van groot belang. Voor Vlaamse leerlingen begint hun weg naar vreemdetalenkennis in de lagere school, waar ze Frans leren. In het middelbaar komt daar Engels bij, en nadien vaak nog een andere vreemde taal, zoals Duits of Spaans. Maar een taal leer je dus niet alleen in de klas. Wat zich buiten de schoolmuren afspeelt, speelt ook een belangrijke rol.

Hoewel de leerlingen al langer Franse lessen dan Engelse lessen volgen, blijken ze vaak een uitgebreidere Engelse woordenschat te hebben. Door bijvoorbeeld meer Franstalige films te kijken, of vaker naar Franstalige muziek te luisteren of te gamen in het Frans, zou hun Franse talenkennis wel eens een boost kunnen krijgen.