... Geluk zit in een klein hoekje ...
“ Een goed leven, dat wil toch iedereen.
Maar wat is een goed leven? En hoe moet dat er uit zien?
Dat is voor iedereen heel verschillend."
(Filmfragment, https://www.dop-ovl.be, 2018).
Ieder van ons is op zoek naar geluk, in grote en kleine dingen, maar voor sommigen is deze zoektocht niet evident.
Een ongeval waardoor iemand in een rolwagen terechtkomt, de geboorte van een kindje met een beperking of een diagnose van autismespectrumstoornis, kunnen de zoektocht naar geluk moeilijker maken.
In de media zien we een groeiende belangstelling voor thema’s als inclusie, erbij horen en mee doen. Tv-programma’s als “down the road” on “team scheire” sensibiliseren ons. Ze geven tegelijkertijd ook aan hoe groot de nood van mensen met een beperking is, om aan hun droom te werken en alledaagse dingen te kunnen doen.
De dienst Ondersteuningsplan
De bachelorproef ‘Geluk zit in een klein hoekje’ onderzocht hoe personen met een beperking en hun mantelzorgers een hogere levenskwaliteit kunnen bereiken in samenwerking met Dienst Ondersteuningsplan (DOP).
Dit is een gratis dienst voor personen met een beperking die samen met de cliënt én zijn netwerk gaat zoeken naar manieren om de levenskwaliteit te verhogen.
Omdat een goed leven voor iedereen verschillend is, gaat DOP op zoek naar ondersteuning op maat. Samen met een steungroep nadenken over wensen, dromen en bezorgdheden is een belangrijk onderdeel van hun werking. Dit alles wordt neergeschreven in een ondersteuningsplan.
Een van de voornaamste conclusies is dat een DOP-traject versterkend werkt voor cliënten en hun omgeving. DOP zet het verhaal van al deze mensen centraal en geeft zo de verschillende perspectieven een stem. Mensen nemen samen besluiten, stellen samen een plan op en voeren dit ook samen uit.
“De zorgen over de toekomst van onze zoon zorgden voor veel spanningen in ons gezin.
Nu we midden in het DOP-traject zitten merk ik dat onze relatie verbeterd is,
we kunnen terug praten met elkaar. Dat maakt het draaglijker. ”(Uitspraak van een mama tijdens een DOP-traject)
‘Erbij horen’ en ‘meedoen’ zijn belangrijke domeinen om een hogere levenskwaliteit te ervaren. Toch tonen cijfers aan dat deze domeinen het laagst scoren bij personen met een beperking. Zij hebben bijvoorbeeld minder vaak toegang tot informatie en gebouwen zijn niet altijd fysiek toegankelijk voor een rolwagen. Ondanks de inspanningen die het beleid deed met het M-decreet, heeft nog niet iedereen toegang tot inclusief onderwijs. Personen met een beperking stromen minder vaak door naar de arbeidsmarkt.
Zorgaanbod op maat van personen met een beperking
Maar op vlak van zorg en ondersteuning is er ook een omschakeling in het denken nodig.
Er wordt nog te sterk gedacht vanuit het bestaande zorgaanbod in plaats van de individuele noden centraal te zetten. Binnen een DOP-traject staan daarom de sterktes en talenten van personen met een beperking centraal.
Deze ondersteuning vertrekt vanuit de vraag: “waar blink jij in uit en wat heb jij nodig om volwaardig te kunnen participeren aan de samenleving?”. Op deze manier sluit ondersteuning écht aan bij wat de persoon in kwestie nodig heeft. Personen met een beperking en hun mantelzorgers krijgen zo meer zelf de regie over hun situatie.
De DOP en hun bijzondere manier van werken is echter nog te weinig bekend bij de doelgroep en hun omgeving. “Elk ondersteuningstraject is uniek en op maat en het is daarom niet eenvoudig de werking uit te leggen” aldus DOP. Aan de hand van digital storytelling werd aan deze vraag tegemoet gekomen.
Het verhaal van Bas en Kaat, die hulp zochten bij DOP, werd in beeld gebracht via een stop-motion filmpje. Eerst werd een verhaallijn geschreven en zelf uitgetekend die vervolgens gefotografeerd werd. Door deze 2000 foto’s achter elkaar te plaatsen kwamen Bas en Kaat tot leven.
Bas en Kaat, en hun familie, getuigen persoonlijk over de weg die ze hebben afgelegd en hoe ze tot een ondersteuningsplan gekomen zijn. Nu leven ze samen in hun appartementje, maar wel met hulp bij het koken, poetsen en administratie. Dit was een grote droom die voor Bas en Kaat in vervulling gaat, en zij ervaren hierdoor een hogere levenskwaliteit op verschillende domeinen.
Wij zijn echt gelukkig nu! We hebben ons eigen leven en krijgen hulp thuis. Ook onze mama’s zijn geruster nu ze weten dat er iemand is om te helpen.”
Bas en Kaat
De verschillende DOP’s in Vlaanderen gebruiken het filmpje in hun werking. Daarnaast werd het verhaal opgepikt door de media (Tv-oost regionale uitzending 11 juli 2019; Het laatste Nieuws, 11 juli 2019; Het Nieuwsblad, juli 2019; Libelle, 17 oktober 2019).
Het filmpje is te bekijken via: https://www.dop-ovl.be/het-verhaal-van-bas-en-kaat/
