Vrouwelijke fans in de Jupiler Pro League: best oké

Hoe voelen vrouwen zich in de stadions van Belgische eersteklassevoetbalclubs? Waar zijn dames tevreden over en wat kan er beter? Welke gewoontes heeft deze groep? Kijken mannen anders naar deze kwestie?

Voetbal wordt nog steeds vooral gezien als een mannensport, maar ook dames voetballen of supporteren. De Jupiler Pro League blijkt een vrij fijne competitie voor vrouwelijke supporters, want negen op de tien voelt zich welkom in het stadion als volwaardige fan. Daarbij blijkt vooral dat ze een gelijke behandeling willen. Supporters van alle genders vinden eenzelfde attitude van ploegen tegenover al hun bezoekers het allerbelangrijkste. Dat uit zich ook in de samenhorigheid. Als iedereen samen de club aanmoedigt en viert, zijn ze allemaal gewoon supporter en maakt de rest niet uit.

Als teams een score moeten krijgen, dan geven mannen iets meer (4,43 op 5) dan vrouwen (4,28). Naast de gelijkheid blijken ook veiligheid, de tribunes en het drankaanbod doorslaggevend.

Schouder

De meeste dames hebben een goed gevoel bij hun mannelijke medesupporters en hun club, maar sommigen ervaren toch problemen. Een eerste kwestie waarover meermaals verteld werd, waren aanrakingen, al zijn die niet seksueel van aard. Respondenten praten onder andere over handen die te lang op de schouder blijven liggen. Dat gaat voor sommigen over persoonlijke grenzen, maar wat hen vooral opvalt, is dat mannen andere mannen passeren zonder lichamelijk contact.

Daarnaast krijgen vrouwen soms te maken met seksistische opmerkingen of stereotyperende commentaar. Ook zouden zij niet alles mogen roepen wat van heren wel aanvaard wordt. Iemand anders gaf aan dat de reacties negatiever worden als medesupporters doorhebben hoe fanatiek ze is. Dan krijgt ze rare blikken of komt de opmerking van andere fans dat ze niet gewoon zijn dat er op die plek in de tribune een dame staat.

Buitenspel

Bijna één op vijf gaf ook aan het gevoel te hebben zich extra te moeten bewijzen. Dat gaat over de liedjes heel goed kennen, extra veel meezingen en meer aanwezig moeten zijn voordat ze als een echte supporter gezien worden. Er zijn zelfs vrouwen die de regels leren, zodat ze zich kunnen verdedigen als het nodig is, en ze bijvoorbeeld de alom bekende buitenspelvraag krijgen. Bij die meerderheid die dat niet vindt, spreekt een deel zichzelf tegen. Zij zeggen dat als je toont dat je iets van voetbal kent, je je dan niet moet bewijzen, dus bewijzen ze hun kennis eigenlijk wel. Maar er zijn ook respondentes die daar niet mee bezig zijn, of die niet ervaren dat ze hun kennis moeten aantonen.

Ook zouden dames soms onderschat worden, waardoor ze geen recht van spreken zouden hebben of het gevoel hebben alles nog beter te moeten weten. Daarnaast worden ze sneller als successupporter gezien en moeten ze zich vaker verantwoorden voor hun hobby. Daarbij viel het een respondent op dat haar broer die vraag nooit krijgt. Mannen zouden andere heren ook sneller aanvaarden dan vrouwen, die daarbij voelen dat ze moeten balanceren op de lijn tussen ‘niet fanatiek genoeg’ en ‘te enthousiast’.

Het is ook opvallend dat veel dames onaangenaam gedrag als gewoon beschouwen, of vinden dat het erbij hoort. Ze geven aan dat je moet beseffen dat het een mannensport is je als vrouw dus veel moet kunnen verdragen. Ook vertelde een respondente dat je meer serieus wordt genomen als je niet opgetut naar het stadion gaat.

GSM

In de enquête werd ook naar de mannen geluisterd. De meesten reageerden positief op het toenemende aan vrouwelijke supporters. Voor velen is elke fan nuttig, dus proberen sommigen dames extra te betrekken. Daarvoor geldt wel dat ze moeten meedoen en voor de sport moeten komen. Volgens sommigen kijken te veel dames de hele wedstrijd naar hun gsm.

Door hun rust zouden vrouwen een tribune kunnen kalmeren als het nodig is, of de sfeer kunnen verbeteren tijdens moeilijke momenten. Daarnaast zorgen ze voor een andere kijk, die als interessant wordt ervaren. 

Wat wel opvallend is, is dat mannen veel meer focussen op het gezin als het om vrouwelijke fans gaat dan de dames zelf. Zij lijken veel minder bezig te zijn met hun gezin in functie van hun supporterschap en vragen bijvoorbeeld minder om speciale acties of voorzieningen voor kinderen en gezinnen.

Ultra’s

Als er gekeken wordt naar de groep waarmee respondentes naar het stadion gaan, blijkt dat bij zeven op de tien een overwegend mannelijke groep. Hoofdzakelijk vrouwelijke gezelschappen waren er in een vierde van de gevallen. Daarnaast gaf zes procent aan dat ze het gender van hun groep omschrijven als anders. Als we kijken naar de band gaat het vooral over familie, partner of vrienden. Een zeer kleine meerderheid gaat soms alleen.

Veel fans verenigen zich in supportersclubs. Daar zie je meteen dat voetbal nog dominant mannelijk is, want drie vierde van de respondentes is lid van een vereniging met hoofdzakelijk heren. Bij een vijfde van de dames is er een evenwicht en dan is er nog een kleine minderheid met overwegend vrouwelijke leden.

Daarbij aansluitend blijkt minder dan de helft lid te zijn van een supportersclub. Waarschijnlijk komt dat ook omdat veel dames geen uitwedstrijden bijwonen en die verenigingen daarbij een grote rol hebben door bijvoorbeeld busverplaatsingen te organiseren. Dat bijna alle dames die wel uitwedstrijden bijwonen wel lid zijn van een supportersclub, ondersteunt het idee dat thuissupporters minder nood hebben aan een lidmaatschap bij zo’n groep.

Uit verschillende onderzoeken blijken ultra’s vaak weinig tot geen vrouwelijke leden te hebben. Volgens sommige respondenten heeft die groep het ook regelmatig moeilijk met het idee van dames die naar voetbalwedstrijden kijken. Toch is meer dan zeven procent zich bij zo’n groep aangesloten. Dat amper 2,7 procent zich aansluit bij een club die op families focust versterkt het gevoel dat het gezin niet zeer doorslaggevend is voor vrouwelijke supporters.