Standaardtaalspreker wordt meer gewaardeerd
Standaardtaalspreker wordt meer gewaardeerd
Heb je er al eens bij stilgestaan dat de taal die je spreekt, kan beïnvloeden wat anderen van je denken? Dan bedoel ik niet dat je hond je plots verward zal aankijken wanneer je hem straks in het Engels vertroetelt. Nee, ik bedoel dat je taal, meer bepaald de variant van het Nederlands die je gebruikt, net zoals je uiterlijk en je kledij, je luisteraar helpt om zich een beeld van je te vormen. Heeft hij een hoge opleiding genoten? Is hij betrouwbaar? Zelfzeker? Vriendelijk?
Deze scriptie zocht niet alleen een antwoord op de vraag wat we van iemand denken die tussentaal of standaardtaal gebruikt, maar ook of we een boodschap beter kunnen begrijpen en onthouden wanneer die voor ons gepresenteerd wordt in tussentaal of Standaardnederlands. Dat gebeurde aan de hand van een onderzoek waarbij een groep leerlingen uit het vijfde en zesde jaar van het algemeen secundair onderwijs werd ondervraagd. De helft van de groep kreeg een audiofragment te horen dat in het Standaardnederlands was ingesproken, de andere helft de tussentalige versie van hetzelfde fragment. Achteraf werd aan de leerlingen gevraagd om een vragenlijst in te vullen, die naar hun mening over de spreker peilde op basis van drie onderdelen: zijn status (intelligentie, opleiding, ervaring, …), zijn solidariteit (vriendelijkheid, betrouwbaarheid, eerlijkheid, …) en zijn dynamiek (enthousiasme, zelfzekerheid, energie, …). In de vragenlijst waren ook inhoudsvragen opgenomen die toetsten of de leerlingen het fragment begrepen en onthouden hadden.
Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat de leerlingen in deze context de standaardtaalspreker op elke dimensie positiever beoordeelden dan de tussentaalspreker. Van de tussentaalspreker wordt dus gedacht dat hij minder professioneel, minder aardig, minder bekwaam, minder aangenaam, minder betrouwbaar en minder oprecht is dan de standaardtaalspreker. Die laatste kreeg van de leerlingen een algemene score van 8 op 10, terwijl de eerste slechts nauwelijks meer dan de helft behaalde. Bovendien toonden de resultaten aan dat de leerlingen de boodschap in het Standaardnederlands beter konden begrijpen én onthouden dan de tussentalige boodschap.
Zo zie je maar: in sommige situaties vraag je je beter vooraf af welke taalvariëteit je het best kan gebruiken. Als je in je volgende discours wil dat je gesprekspartner je intelligent, sympathiek en eerlijk vindt en als je wil dat hij je boodschap beter kan begrijpen en onthouden, dan kies je misschien best voor Standaardnederlands.
