Doelgericht zorg klinkt vanzelfsprekend, maar is dit wel zo?

Stel je hoort het begrip ‘doelgerichte zorg’, wat komt er dan bij u op? Toen dit ons voor het eerst ter ore kwam waren we vooral heel onwetend en onzeker. Toch wekte dit concept bij ieder van ons heel wat interesse en nieuwsgierigheid op.

Eerstelijnszorg is de toegangspoort tot de gezondheidszorg waar vroeg of laat iedereen mee in contact komt.

De eerstelijnszorg is een soort zorg waar iedereen wel al eens mee in contact gekomen is. Denk bij dit begrip maar aan uw huisarts, de thuisverpleging, een psycholoog.... Het is een deel van de zorg die essentieel is voor personen met een chronische zorg en ondersteuningsnood (pzon’s). Binnen de zorg bestaan er heel wat verschillende benaderingswijzes en een belangrijke vorm hiervan is doelgerichte zorg. Een vrij onbekend begrip maar wel een manier van werken die veel herkenning en reactie teweeg brengt. “Wat is die doelgerichte zorg?” en “Wat verwacht je wanneer het over doelgerichte zorg gaat?”. Dit zijn belangrijke vragen die wij met veel passie onderzocht hebben.

Niet zomaar een interview

Doormiddel van diepte- interviews probeerden we de meningen, verwachtingen en ervaringen van 17 personen met chronische aandoeningen in kaart te brengen. We verzamelden gegevens door in de leefwereld van de personen te kruipen. Dit wil zeggen dat de interpretaties die aan de uitkomsten gegeven werden zo dicht mogelijk bij de leefwereld van de pzon in kwestie bleven liggen, waardoor er naar de persoonlijke en unieke meningen en ervaringen gekeken werd. Door deze methode toe te passen verkregen we heel wat interessante gegevens, die zeer dicht bij de pzon’s hun gedachte aansloten. Dit resulteerde in verschillende thema’s die de basis van dit onderzoek vormen.

Alles staat in verbinding met elkaar

Doelgerichte zorg is de zorg waar de pzon centraal staat, maar ook de zorg waar alles met elkaar in verbinding staat. Het is net zoals een circulair proces (figuur 1)waarin rekening gehouden wordt met heel wat verschillende aspecten. Een chronische aandoening heeft ook een invloed op het gehele leven van de pzon en het leven van de pzon staat dan ook binnen deze zorgbenadering centraal. Daarnaast bleek uit de resultaten dat pzon’s het enorm belangrijk vinden dat ze behandeld worden als een uniek persoon en dat er interesse getoond word in wie ze écht zijn.

“...gewoon dat de persoon met wie dat ik dat bespreek, dat ik het gevoel hebt dat die geïnteresseerd is in mij en niet in mijn ziektebeeld ‘lacht’. Dat maakt het verschil.”  

Daarom is het belangrijk dat hulpverleners over voldoende emotionele vaardigheden beschikken, zoals een luisterend oor aanbieden, zich empathisch opstellen, enzovoort.

“...en dat ge ook niet het gevoel hebt dat ge iets aan het vertellen zijt waarvan dat ge weet dat het niet aankomt bij degene die voor u zit.”

Maar dit is niet alles, want pzon’s vinden ook hun context essentieel binnen hun zorgproces. Ze willen dat deze belangrijke partij mee betrokken wordt in hun zorgverhaal. Enkel op deze manier kan er volgens de pzon’s doelgericht gewerkt worden om zo samen doelen en wensen te kunnen realiseren waarbij de weg naar het doel belangrijker is dan het uiteindelijke doel.

“Nee ik ben daarin overtuigd dat de weg naar een doel heel belangrijk is. Ja dat is iets waar ik 100% achtersta. ... De groei dat een mens doet is veel belangrijker dan het einddoel.”

Naar de toekomst toe zijn er uiteraard wel nog enkele uitdagingen. Verschillende zorgverleners zijn al aardig op weg en proberen doelgerichte zorg bewust maar vaak ook onbewust in hun manier van zorgverlening te integreren. Voordat deze zorg verder uitgebreid kan worden moet er op onderwijs- en beleidsvlak nog heel wat zaken veranderen en is het van belang dat er meer bekendheid rond dit thema te boven komt. “Want in België wordt dat totaal niet herkend.”

Openingspoort naar de toekomst

Bij doelgerichte zorg wordt er op een persoongerichte manier gekeken waarin de gehele context van één persoon met zijn specifieke situatie betrokken wordt en waarin de vaardigheden van de zorgverlener van essentieel belang zijn om tot concrete wensen en doelen te komen. Er is al veel bereikt op het vlak van zorg, maar er is ook nog een hele weg af te leggen.

Laten we met zijn allen samenwerken om het begrip doelgerichte zorg te integreren zodat elk van ons met een gerust en positief gevoel de beste hulpverlening kan krijgen die hij/zij nodig heeft om het leven met een chronische aandoening zo draagbaar mogelijk te maken. Wij en onze participanten van het onderzoek geloven hier niet alleen in, maar nemen dit ook mee naar de praktijk!