Het spanningsveld tussen wetgeving en werkelijkheid in (secundair) onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers in Vlaanderen
“ONTHAALONDERWIJS IN VLAANDEREN KAN BETER.”
Freya Van Alsenoy (Universiteit Antwerpen) detecteert een grote wens om de adviezen van de Vlaamse Onderwijsraad over het organiseren van secundaire onthaal onderwijs te laten omvormen tot beleid. Doorstroom van leerlingen uit onthaalscholen moet beter Vlaanderen kent in het secundaire onderwijs sinds 1991, naast de reguliere schoolwerking (ASO, TSO, BSO, KSO), ook onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers. In deze scholen worden nieuwe inwoners voorbereid op hun schoolse carrière.
In januari 2013 leverde de Vlaamse onderwijsraad (Vlor) een pakket aanbevelingen af aan de overheid om het secundair onthaalonderwijs in Vlaanderen te verbeteren. De Vlaamse regering kan nu met deze aanbevelingen aan de slag om het recent goedgekeurde masterplan voor het secundair onderwijs in haalbare doelstellingen uit te werken.
Van Alsenoy bestudeerde in haar thesis-onderzoek de samenwerkingsverbanden die de onthaalscholen aangaan op onderwijskundig vlak. Verder peilde ze naar het enthousiasme voor de voorgestelde Vlor-adviezen op de werkvloer en kwam in samenspraak met de ondervraagden tot enkele aanvullingen bij die adviezen.
De onderwijspraktijk staat open voor aanbevelingen
“In het kwalitatief onderzoek dat ik verrichte bij 3 onthaalscholen, de pedagogische begeleiders, de onderwijsinspectie en andere regionale praktijkexperten kwam een duidelijke gedragenheid van de Vlor-adviezen naar boven. De onthaalscholen en andere partners geven aan dat de Vlaamse overheid een groot aantal adviezen zou kunnen omzetten in beleid om de kwaliteit van het onthaalonderwijs te verbeteren.”
Momenteel stromen leerlingen uit onthaalklassen nog te vaak door naar TSO en BSO richtingen en dreigen bovendien één of meerdere jaren te dubbelen. De voorstellen uit het Vlor-advies moeten zorgen voor een betere voorbereiding op de gewone scholen en de slaagkansen verhogen. De bijkomende adviezen uit het onderzoek van Van Alsenoy kunnen hier verder toe bijdragen.
Vlor-advies kan nog beter
Dat het Vlor-advies gedragen wordt door de ondervraagden betekent niet dat er geen verbeteringen meer mogelijk zijn. In haar studie toetste Van Alsenoy de aanbevelingen van de Vlor aan bestaande literatuur. Bovendien kwam ze in dialoog met de ondervraagden tot enkele mogelijke aanvullingen op het advies.
De aanvullende adviezen handelen over het gebruik van het lesurenpakket, het optrekken van de CLB-uren voor anderstalige nieuwkomers, de nood aan kwalitatief lesmateriaal en het ontwikkelen van standaardproeven voor Nederlands als tweede taal voor secundaire anderstalige nieuwkomers. Als laatste aanbeveling formuleerde Van Alsenoy de creatie van een expertisepool: “Die pool moet er voor zorgen dat de opgebouwde expertise in de onthaalscholen bewaard blijft ondanks de onstabiele instroom van nieuwe leerlingen. Die instroom zorgt ervoor dat leerkrachten in het onthaalonderwijs met onzekerheid naar hun betrekking kijken. Werken in zomervakanties of ondersteuning bieden aan doorstromers in het reguliere circuit totdat er weer voldoende studenten in de onthaalklassen zijn, kan die leerkrachten een continuïteit bieden die zich vertaalt in een aangroei van expertise in dit vakgebied.”
Bijkomende inlichtingen:
Freya Van Alsenoy: 0495/92.18.08, freya.vanalsenoy@gmail.com
Promotor prof. dr. P. Mahieu: paul.mahieu@ua.ac.be
