"Een gezinswetenschappelijke visie op hoe we het welbevinden kunnen bewaken/verhogen van zowel de nieuwe bewoner als zijn familie bij een verhuis naar een wzc"
Wanneer een persoon geconfronteerd wordt met een definitieve verhuis naar een woonzorgcentrum (wzc), treft dit het hele gezin en de hulpverlening hierrond. Deze bachelorproef behandelt de vraag: ‘Wat dient te worden aangepast aan de benadering van een wzc naar een nieuwe bewoner toe en hoe kunnen we ervoor zorgen dat de kwaliteit van leven van die persoon gewaarborgd blijft of verhoogd wordt?
Deze bachelorproef poogt vanuit drie theoretische invalshoeken de onderzoeksvraag te verhelderen. In de eerste invalshoek, nl. de zorgethiek wordt het belang toegelicht van zorgethisch werken in een wzc en beschreven hoe de hulpverleners kritisch leren werken. De kern van zorgethisch handelen is de bereidheid om je eigen moraal, je eigen waarden en normen, te blijven ontwikkelen en in vraag te stellen. Grypdonck geeft handvaten om functieoverschrijdend de hele mens te zien en verder te gaan dan het biomedische zorgmodel (Grypdonck, et al., 2018).
Vanuit een psychologisch perspectief wordt bekeken wat nodig is om van welbevinden te spreken. De meeste ouderen geven blijk van veerkracht en slagen erin om een aanvaardbaar niveau van welbevinden te bewaren (Van de Ven, 2014). Het SOC model is een methodiek die mensen kan helpen om te gaan met een veranderende werkelijkheid en hen veerkrachtig te houden (Napolitano & Freund, 2019). Om te begrijpen hoe verlieservaringen die veerkracht kunnen verminderen, moeten we die verlieservaring kunnen begrijpen (Keirse, 2017). Hierbij kunnen life review, reminiscentie en validation ondersteunende methodieken zijn voor hulpverleners. In dit psychologisch perspectief komt ook euthanasie uitgebreid aan bod (Keirse, 2017). Deze invalshoek maakt bij de vergelijking tussen zorgcoördinatie en casemanagement eens te meer duidelijk hoe belangrijk het is om de zorgvrager zoveel mogelijk te laten participeren.
De sociologische invalshoek verklaart de begrippen vergrijzing en verzilvering en toont het belang van informatie en sensibilisatie over ouder worden, woonvormen en verhuizen. Volgens Peuteman is het ook belangrijk om over een ‘verhuis’ te spreken in plaats van over een ‘opname.’ Ook zij vindt het belangrijk om te informeren en te sensibiliseren (Peuteman, 2021).
Goede communicatie is de rode draad doorheen de bachelorproef en vormt de pijler binnen het doel tot verandering. Deze bachelorproef beschrijft in drie veranderingsstrategieën hoe de communicatie in het wzc kan verbeterd worden. Deze strategieën zijn toepasbaar in elk wzc. Een eerste strategie, die door het wzc onmiddellijk werd toegepast, is de welkomkaart waarbij een ervaren wzc bewoner de nieuwe bewoner welkom heet en hem uitnodigt om samen in gesprek te gaan.
De directie van het wzc gaat akkoord om in stapjes ook een functieoverschrijdende communicatie en een babbelmuur te introduceren. Hierbij worden verschillende methodieken toegepast door de hulpverlener zoals life review, reminiscentie en validation. Naast de bewoners die als niet-professionele aandachtspersoon fungeren, wordt ook nagedacht over mijn voorstel om daarnaast ook met professionele aandachtspersonen te werken.
Deze veranderingsstrategieën kunnen niet alleen zorgen voor meer verbinding tussen de bewoners onderling en tussen bewoners-familie-hulpverleners, maar ook tussen de hulpverleners onderling. Interdisciplinair werken aan meer verbinding, zorgt ervoor dat we de maatschappij samen een beetje warmer en menselijker maken. Voor onze buurt, onze bewoners, onze families en voor elkaar.
Onderzoeksvraag:
Mia, een 86 jarige dame verhuist nadat ze alle vormen van thuishulpdiensten kreeg naar een wzc. Tijdens de pandemie krijgt ze de mogelijkheid om naar een nieuw wzc te verhuizen, om dichter bij haar dochter, schoonzoon en kleinkinderen te wonen. Ze mist nabijheid en verbinding met anderen. Ze voelt zich niet erkend en ze zondert zich af (mede door haar gehoorprobleem en de quarantaine vanwege de Covid-pandemie). Ze verliest hierdoor nog meer de verbinding met anderen. Er volgt een snelle fysieke achteruitgang en ook maatschappelijk en godsdienstig voelt ze zich in de steek gelaten.
Methode: Een evidence-based kwalitatief onderzoek in de vorm van een interview bij het gezin om een casus te vormen en daarnaast een hearing met professionelen. Via interview van een hoofdverpleegkundige met jarenlange werkervaring in het wzc waarnaar Mia is verhuisd. En via interview van de directeur en twee maatschappelijk werkers van een wzc. Eén van hen is een psychologe en oefent die functie ook uit in het wzc.
