Studeren met autisme, een ander perspectief

Mensen met autisme ervaren de wereld op een unieke manier. Hun interpretatie van verschillende prikkels uit een omgeving zorgt voor een uniek perspectief wat ons iets bijleert over ruimtelijke kwaliteiten in die omgeving. Vanuit dit standpunt kunnen we architectuur herdenken, evalueren en verbeteren.  Dit onderzoek zocht naar deze kwaliteiten en bracht ze in kaart door in dialoog te gaan met studenten met autisme. 

Student zijn en autisme hebben

Uit dit onderzoek, waarin vijf studenten met autisme meermaals geïnterviewd werden, is gebleken dat student zijn en autisme hebben, één grote uitdaging is. Meerdere bronnen bevestigen dat slechts één derde van de starters met autisme uiteindelijk zal afstuderen. Naast faalangst en stress hebben studenten met autisme meer problemen met eenzaamheid, het vinden van structuur en gezond leven. Verder hebben ze ook meer moeite om zich te focussen tijdens lessen of examens. Deze extra moeite met focus is mede te wijten aan de aanwezigheid van medestudenten, het interieur of te fel licht.

Na de verschillende interviews, blijken drie grote themas een hoofdrol te spelen in hun studentenleven, namelijk: hun studie, hun sociaal leven en zich terugtrekken. Hierbij zijn er veel gelijkenissen met het leven van andere studenten, zoals studeren, vrienden maken etc., maar er zijn ook verschillen. Zo hebben sommige studenten met autisme moeite met het correct interpreteren van examenvragen, zijn groepswerken sociaal uitputtend, en zijn de pauzes tussen de lessen eerder vermoeiend dan ontspannend. Daarom hebben ze nood aan ruimte/tijd om zich tijdelijk terug te trekken.

Architectuur + Autisme

In hun studentenleven blijkt architectuur een belangrijke rol te spelen, denk aan de duidelijkheid/leesbaarheid van een gebouw, hoeveel afleiding er is, en de mogelijkheid tot ontsnapping in of naast een ruimte. 

Allereerst is het belangrijk dat gebouwen leesbaar zijn, al dan niet met behulp van signalisatie. Dit zorgt ervoor dat ze de ruimtes begrijpen en aanliggende ruimtes kunnen inschatten. Mensen met autisme schatten graag in wat hun te wachten staat zodat ze minder onzeker zijn. Daarom is het belangrijk om te streven naar ondubbelzinnige signalisatie of grondplannen.

Verder kan architectuur hun focus beïnvloeden en in welke mate ze over- of onderprikkeld worden. Dit is steeds persoonsafhankelijk. Zo worden sommige mensen met autisme overprikkeld door licht, geluid of tast en andere willen net die prikkels ervaren. Hoe dan ook, deze prikkels hangen ook af van de situatie en de ruimte waarin ze zich bevinden. Zo zijn bepaalde elementen, zoals iemand die klikt met een pen, meer afleidend tijdens een examen dan tijdens een les. Ook zal de aanpasbaarheid van de ruimte belangrijk zijn, zoals het dimmen van het licht. 

Als laatste is ontsnapping een belangrijke factor. Dit geeft een mogelijkheid om het verwerken van prikkels onder controle te krijgen. Uit onderzoek bleken zogenaamde “escape spaces” handig te zijn. Dit zijn geheel of gedeeltelijk fysiek afgezonderde ruimtes waarin mensen kunnen ontsnappen. Hoewel een fysiek afgezonderde ruimte het meest zou helpen, zijn andere ruimtes ook nuttig. Zo helpt het (tijdelijk) blokkeren van het gezichtsveld ook al om prikkels te controleren.

Verbeteringen

In het algemeen is er veel ruimte om het studentenleven van studenten met autisme te verbeteren. Allereerst op vlak van architectuur, kunnen gebouwen verbeterd worden door zowel kleinschalige als eerder grotere ingrepen. Zo kan er meer aandacht besteed worden aan akoestiek, maar ook aan kleurgebruik, lichtinfiltratie of texturen in de ruimte. Als voorbeeld genieten mensen met autisme meer van ruimtes met pastelkleuren waarin het (zon)licht gedempt is. Dit betekent niet dat ze meer van pastelkleuren houden, maar dat het een verschil maakt in hun beleving van de ruimte waarin ze zich al dan niet comfortabel voelen. Aansluitend zorgen duidelijke signalisatie en communicatie ook veel meer comfort. Zo kunnen ontwerpers zorgen voor duidelijke grondplannen of kan subtiele signalisatie geïntegreerd worden. Dit kan versterkt worden door tijdelijke signalisatie of signalisatieplannen die duidelijk zichtbaar geplaatst zijn in gebouwen of online.

Als laatste is het ook belangrijk dat mensen begrijpen wat het betekent om autisme te hebben. Verkeerde vooroordelen, zoals asociaal of het Rain Man stereotype, leiden tot foutieve ontwerpbeslissingen. Om deze vooroordelen tegen te counteren, wil ik vermelden dat het IQ van een persoon los bekeken worden van diens autisme. Autistische mensen zijn niet noodzakelijk slimmer/dommer, maar hebben vaak een fascinatie voor een bepaalde thematiek wat zorgt voor veel kennis van dat thema. Hierdoor kunnen ze slimmer overkomen. Anderzijds zijn ze ook niet asociaal maar verkiezen mensen met autisme vaak wel één-op-één conversaties. Dit komt doordat groepen zorgen voor meer moeilijk-regelbare prikkels, die ze liever vermijden. 

Existenz

Deze mogelijke verbeteringen werden gepresenteerd aan studentenvereniging Existenz die deze tijdens een evenement (deels) hebben geïmplementeerd. Zo gaven ze op een creatieve manier een overzicht van de verschillende activiteiten, integreerde ze subtiel escape spaces en dimden ze lichten op een creatieve manier. Achteraf vertelden de studenten met autisme dat hun ervaring van het evenement inderdaad aangenamer werd door dat ze minder last hadden van overweldigende situaties.

Vaak zijn het eerder kleinere aanpassingen, die het verschil maken, zoals lichten dimmen, duidelijke signalisaties of subtiele escape spaces. Zowel ontwerpers, als organisatoren hebben een grote invloed op de ervaring van studenten met autisme, hun studentenleven en zelfs hun kansen om een hoger onderwijs diploma te behalen. Hoe dan ook, deze verbeteringen kunnen ook andere mensen helpen. Meer nog, mensen met autisme zouden net een inspiratiebron kunnen zijn om architectuur voor iedereen beter te maken. Onbewust worden mensen meer uitgeput door prikkels uit bepaalde situaties/ruimtelijke elementen. Daarom kan een dialoog met autistische mensen zorgen voor betere ontwerpen, het organiseren en uitvoeren van evenement voor iedereen.